Gönderi
Türk solunun dine kafa yormuş ve üzerinde makaleler kaleme almış ilk ve hatta aşırı iddialı sayılabilse de tek düşünürüdür Hikmet Kıvılcımlı.
İlk gençlik yıllarından itibaren toplumun çeşitli yönlerini ele alan eserler vermiştir. Uzun yıllar hapiste yaşamış ve din konusunu araştırmalarının ve kendi sosyalist görüşlerinin merkezine alması sebebiyle de Türk solundan aforoz edilmiştir.
Adı geçen eser de toplumumuzdaki din düşüncesinin sosyalizm fikriyle nasıl entegre edileceğini anlatan tezler içeriyor.
Aslında Kıvılcımlı; dine, Allah'a, peygambere ve kitaba semavi açıdan bir kutsiyet atfetmez. Bu bakımdan Türk solu yanlış adamı aforoz etmiş oluyor.
Gelelim kitaba dair görüşlerime. Yorumlarımı bir Müslüman olarak kaleme aldım.
A. ALLAH
Hikmet Kıvılcımlı'nın İslam'a bir tanrı bulma arayışında kafası oldukça karışıktır. Tek tanrıcı İslam'dan bir garabetler olimpos'u yaratır. Kıvılcımlı'nın muhtelif Tanrı önerileri:
Evren
Evren yasaları
Evrim ve yasaları
Diyalektik
Bilim
Tarihsel determinizm
Tarih
Toplum
İnsan...
Listeyi sonsuzca uzatmak mümkün.
Yine bu bölümde Esmaül Hüsna'nın incelenişinde, Kıvılcımla da tanrının kim ve nasıl olduğu konusunda kararsızdır.
El - Mümin esmasının incelenmesinde " güven veren Tanrı" olarak doğa yasalarını ilan eder.
El - Bari'de ise Tanrı, evrenin yasaları değil; evrenin ta kendisidir.
El - Alim ve El - Habir'de bu sefer ve her şeyi bilen ve her şeyden haberdar olan tanrımız (!) evrimdir. İlginç! Oysa çağımızın en ateşli ateist ve Darwinisti Richard Dawkins, " Kör Saatçi" adlı eserinde evrimin kör bir saatçi gibi iş yaptığını ve hiçbir seçimin bilinçli olmadığını vurgular. Esmaül Hüsna'da ele aldığı her bir madde ciddi açıklar veriyor. Her biri ile ilgili mukayeseli yorumlar yazmaya kalksam epey hacimli bir makale ortaya çıkar.
Hikmet Kıvılcımlı - Dawkins tartışması mümkün olabilseydi keşke.
B. PEYGAMBER
Kitap, peygamberi (Hz Muhammed'i) entelektüel bir kişilik olarak sunar. Oysa ümmi ( halktan biri) olarak peygamberin entelektüel bir programı ayıracak vakti yoktur.
Kur'an ayetlerinin Sümer kaynaklarından alınıp - yazarın tabiriyle- bilgece yorulmasından oluştuğunu iddia eder. Peygamberden yaklaşık 2500 yıl önce yeryüzünden silinmiş Sümer uygarlığının gün yüzüne çıkarılması, tabletleri çözecek bir Sümeroloji bilgisi, ek olarak da ilkelerin seçilip ayıklanması için 23 yıllık risalet komik denecek kadar kısa bir süredir.
İLK SÜMER KAZILARI 1850'DEN ÖNCE BAŞLAMIŞ VE BİR SÜMEROLOJİ BİLİMİNİN OLUŞMASI İÇİN YÜZYILDAN FAZLA BİR ZAMAN GEÇMESİ GEREKMİŞTİR.
Peygamber, bütün bu Sümer bilgisine yalnızca kulağına çalınan üç beş cümle ile ulaşır Kıvılcımlı'nın iddiasına göre. ( Bkz. s. 65)
C. KİTAP
Kıvılcımlı'nın Kur'an ayetleri ile ilgili iddiası da epey ilginç (!) Mücadele Suresi'ne adını veren olaya dair yorumu kılıfına uydurmak için aşırı zorlama bir akıl yürütme kullanmış ama yine de uymamış. "Zıhar Boşaması"yla ilgili mesele de sorunun çözümüne uygun bir reform geliştiremez peygamber ve hanım sahabeyi geri çevirir.
Toplum realitesine uygun bir çözüm getirmek için böyle bir ayet uydurur (!) ( s. 60)
İSLAM'IN ÇIKIŞ COĞRAFYASI
Hicaz Bölgesi konusundaki isabetsizlik: Hicaz Bölgesi, ticari faaliyetlerin merkezi değil; ancak duraklarından biridir. Hicaz Bölgesi, ne Güney Arabistan gibi bereketli topraklara ne de kuzeydeki Şam gibi kuvvetli bir medeniyete sahip olmuştur. Hicaz Bölgesi, insan topluluklarının yerleşip medeniyet geliştirmesine imkanı tanıyacak olanaklara sahip değildir. Misal Anadolu, coğrafyanın elverişliliği sebebiyle ardı ardına medeniyetlere ev sahipliği yapar. İlk uygarlıkları Rum, onları Selçuklu, Selçuklu'yu Osmanlı takip eder. İslam'dan sonra bile Hicaz, coğrafi kısıtların kurbanı olur ve o bölgede köklü bir medeniyet gelişemez. İslam medeniyeti Şam, Bağdat, Türkistan ve en nihayetinde İstanbul'da kökleşir. Mekke, Kabe ve peygamber hatırası ile sayılan, değer verilen bir konumda durur.
BUGÜNKÜ BETON VE PETROL MEDENİYETİ DE BİR MEDENİYET DEĞİLDİR.
D. PEYGAMBERLİK SİLSİLESİNDE İBRAHİM PEYGAMBER
İbrahim Peygamber, mevcut üç semavi dinin de ortak hatası kabul edilir. Kur'an bunun tersini söyler:
" İbrahim ne Yahudi'ydi, ne de Hristiyan. Dosdoğru Müslüman'dı ve müşriklerden değildi. ( Al-i İmran Suresi 67. Ayet) "
Müslüman, Allah'ın iradesine teslim olan kişidir tanımından yola çıkarak Hz İbrahim de diğer tüm peygamberler gibi Allah'ın iradesine teslim olmuşlardır ve Müslümanlardır.
Sorumlu bir aydın olarak içinde yaşadığı toplumun dinsel inançlarının kökenlerini araştıran biri, araştırmalarını o inancın kendi kaynaklarından yürütmek zorundadır. Yahudi topluluğunun bir ferdi olsaydı Kıvılcımlı, kaynaklar konusunda herhangi bir eleştiri getirmezdim. Oysa Müslüman Anadolu toplumunun inançlarına dair bir araştırmanın temel kaynağı Tevrat olamaz. Kıvılcımlı, İbrahim peygamber'e dair çıkarımlarını Tevrat'tan yapmıştır. ( Bkz. 4 ve 5. bölümler)
Kitabın son bölümü Kur'an surelerine ayrılmış. Burada da Kıvılcımlı, yorumlarını tarihsel maddecilik gözlüğünü takarak yapmıştır. Kur'an'ın metafizik boyutu tamamen görmezden gelinmiş, ayetlerde peygamberin düşünce dünyasının bir yansıması olarak sunulmuştur. Metafiziği olmayan bir Kur'an basit bir ideoloji manifestosuna indirgenmiştir.
Metafizik göndermeleri ise peygamberin dahiyani bir şekilde halkı yönlendirmek için seçtiği efsaneler olarak ele alınmıştır. ( El - Emin olduğunu kabul ettiği peygamber için böyle bir iki yüzlü tutumu yakıştırmasını tutarlı bulmadım.)
Sonuç olarak Kıvılcımlı, İslam konusunda bağımsız tespitlerde bulunamamıştır. İslam'ın bir tez olarak değil de bir anti tez olarak sunmuş.
İçinde yaşanılan toplumu tanımamaktan kaynaklı hatalar da göze çarpmaktadır. Yine de İslam'ı konu olarak seçen ve bu konuya zaman ayıran tek solcu düşünce insanı olarak saygıyı hak ediyor.
Benim için ciddi bir düşünce etüdü oldu. Bu tarz eserleri sevenleri tatmin edecek bir kitap.
·
439 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.