Dünya üzerinde büyüklü-küçüklü pek çok ideoloji vardır. Ancak bunlardan sadece birkaçına yeryüzünün tamamına yayılmak nasip olmuştur. Bir ideoloji girdiği ülkenin siyasal kültüründen yoğun bir şekilde etkilenir. O yüzden bir ideoloji her ülkede aynı şekilde kavranmaz. Bir başka deyişle, ideolojiler zaman ve mekana bağlı olarak farklı görünümlere sahip olurlar. O yüzden bir ideolojinin temel tezleri her ülkede geçerli olmayabilir. Bu bakımdan o ideolojinin saf hâline değil, girdiği ülkede nasıl bir form’a büründüğüne dikkat edilmelidir. Elimizdeki kitap benim doktora hocalarımdan Fatih Ertugay’a ait. Çok önemli bir işe imza atarak Türkiye’ye özgü yorumlarını dikkate alarak ideolojilerin devlete dönük algılarını incelemiş ve karşılaştırmış. Bunu yaparken sadece dört ideolojiyi -Kemalizm, milliyetçilik, İslamcılık, sosyalizm- değerlendirmiş. İnceleme ve karşılaştırmayı ise beş başlık üzerinden yapmış: - Devletin aşkınlığı, araç-amaç oluşu - Devlete yüklenen misyon - Hikmet-i hükümete bakış - Devlet ve siyaset - Devlet ve toplum. Detaylara girmeyeceğim ama yazarın birkaç tespiti önemli. Evvela, tüm ideolojilerde devlet hem aşkın hem de metafiziksel bir değere sahip. Osmanlıdan Türkiye’ye bir “devlet-i ebed müdded” anlayışı az-çok tüm ideolojilere hâkim. Devlet hepsinde araç değil, araç konumunda. Bir diğer önemli husus devletin topluma öncel olması. Türk siyasal düşüncesinde devlet-toplum-birey şeklinde bir hiyerarşi söz konusu. Ayrıca siyaset genellikle dar bir grubun işi olarak görülüyor. Millet siyasetin dışında tutulmuş, şekli olarak siyasete dâhil edilmiş. Fatih hocanın tespiti özetle şu: Dört ideoloji de çok farklı tezlere sahip olsalar da devlet algısı konusunda birleşiyorlar. Bunun en önemli sebebi de söz konusu ideolojilerin Türkiye’de ortaya çıktığı dönemde Osmanlı Devleti’nin zayıflamaya başlaması ve hemen her aydının kafasının devletin nasıl kurtarılacağı sorusuyla meşgul olması. Keyifle okuyacağınız bir kitap olduğunu düşünüyorum.

Türkiye'de İdeolojiler ve Devlet AlgısıFatih Ertugay · Kadim Yayınları · 20173 okunma

·

123 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

ali doğan