Item: Kıskanmak
Rating: 10 puan verdi
Author: Hazalhazalovic

Hazalhazalovic

@Hazalovic

02 Ağustos 2022 03:11

Edebiyat

248 syf.

· Kitabı okudu

10/10 puan verdi

Antikarakter Seniha Üzerine

Türk edebiyatında okuduğum en bilinçlice yazılmış romanlardan biri Kıskanmak. Yazar, kitaptaki tüm ögeleri ince ince işleyerek kullanmış, adeta sözcükleri ilmek ilmek örmüş ve gerek kurgu gerekse biçimsel açıdan harika bir eser ortaya çıkarmış. Roman antikarakter olarak tanımlayabileceğimiz "kıskanç" bir kız kardeşin ağabeyinin hayatını nasıl hiç ettiğini anlatıyor. Anlatıyor ve okurken sizi onu anlamaya, empati kurmaya, yer yer ona acımaya ve sonuçta keşke onu daha güzel yetiştirselerdi, hak ettiği hayatı ona sunsalardı demeye mecbur bırakıyor. Kitap ana karakter Seniha'nın çocuk yaştan itibaren nasıl kötü biri olmaya zorlandığını anlatarak başlıyor; uğradığı haksızlıkları, üzerinde kurulan baskıyı, ona ağabeyinin daha iyi şartlarda yetişmesi için sunulmayan imkanları gördükçe ister istemez onda kamçılanan kıskançlığı doğal görmeye başlıyorsunuz. Burada yazarın hakkını teslim etmek gerekir, kurguya yerleştirdiği betimlemeler sayesinde bilinçaltından, psikanalizden ne kadar iyi anladığını ve bunu çok başarılı şekilde eserde işlediğini görüyoruz. Söz gelimi altıncı bölümün başında Seniha'nın içinde bulunduğu büyük kin ve kıskançlığın neden kaynaklandığını anlatan bir pasaj var burada yazan "Hayal meyal hatırladığı zamanlarda da herkes kendisinin kara kuru, Halit'in ise beyaz, sarı saçlı ve mavi gözlü olduklarına bakarak 'Bu kız ; o, oğlan olmalıydı!" demişler, hep ağabeyini okşamışlardı. Bu okşayanlar, bu sözleri söyleyenler kimlerdi? Hemen hiçbirini hatırlayamadığı halde söyledikleri sözleri ve o okşamaları hiç unutmuyordu. Çirkinlerin güzeller için daima feda edilmeye mahkûm bulunduklarını Seniha küçük yaşta anlamıştı." ya da yine altıncı bölümde yer alan "Mediha Hanım artık açığa vurmuş, birden coşan bir muhabbet ve gururla oğlunu kucaklayıp öperken, 'Ah benim güzel evladım! Ne olurdu zavallı Seniha da sana benzeseydi!' deyivermişti." ifadeleri dahi Seniha'nın içinde bulunduğu psikolojik tutumun sebeplerini ifade etmeye yeter. Romanın özellikle ilk altmış sayfası Seniha'nın ileride yapacaklarını gerek psikolojik açıdan gerek insanî açıdan daha iyi anlayabilmemiz için oluşturulmuş. Seniha çocukluktan itibaren evde gölge gibi yaşamaya ve hep bir şeylerden feragat etmeye mecbur bırakılmış bir kadın olarak bilinçaltındaki kini, nefreti, sevgisizliği bunları yaşamasındaki en büyük etken olan ağabeyine bir silah olarak kullanmaya karar veriyor. Anne babası vefat edince ağabeyi ile yaşamaya ve hep olduğu gibi bir hizmetçiden farksız şekilde evi idare etmeye devam ediyor. Ağabeyi evlendiğinde de onun yanında yaşamaya devam ederek almayı planladığı intikam için uygun ortamı yavaş yavaş; bazen sabırla bazen sabirsizca hazırlayarak romana tat katıyor. Romanı kaliteli kılan başka bir durum ise yazıldığı dönemde hemen hiçbir şekilde bizim kültürümüzde yer almayan Fransızvari kültür ögelerinin romanda titizlikle kullanılması ve asla göze batmaması. Örneğin romanda Mükerrem'in Nüzhet ile olan ilişkisinin devam ettiği kısımlarda gidilen balolar, verilen davetler ve yine Fransız romanlarındaki locada aşığı ile kocasının yanında flört eden kadın profilini bu romanda görüyoruz ve eğreti durmadığını fark ediyoruz. Normal şartlarda kültürümüzde yer almayan ya da daha doğru bir ifadeyle Türk insanının hayatında herhangi bir yere sahip olmayan bu durumlar romanda işlendiğinde göze batması gerekirken kurgunun sağlam şekilde işlenmesinden dolayı gayet normal geliyor. Tüm bunlar işlenirken romanda dönemin aile hayatını, kadın profillerinin farklılığını ve bunların toplumdaki yansımalarını, dönemin ahlaki tutumlarını ve dahasını da okuyup gözlemleme fırsatı buluyoruz. Hem yazıldığı dönemde hem günümüzde kurgusuyla, karakterinin "insan"lığıyla ve üslubuyla hep beğenilecek bir roman. Okurken çoğu kişinin Seniha'nın başını okşamayı ve onu değiştirmeyi, sevmeyi isteyeceği bir roman. Keyifli okumalar dilerim.