Yaşar Kemal Çukurova'dan doğan bir dünya yazarı. Çukurova'dan beslenmekle birlikte, evrensel bir yazar olmayı başarmış, kitapları bir çok dile çevrilmiş bir değerimiz olarak adını tarihe yazdırdı. Hem yapıtları hem de insani duyarlılığı ile her zaman kalplerimizde yaşayacak ve unutulmayacak.
Romanda olayların 1940'lı yıllarda geçtiği değerlendirilmektedir. Fikret Irmak, Siyasal Bilgiler Okulu'nu henüz bitirmiş, İstanbul'dan Adana'nın bir ilçesine atanmış genç ve deneyimsiz bir kaymakamdır. Atandığı ve ilk kez kaymakamlık yapacağı ilçede çeltik tarımı yapılmaktadır. Ancak çeltik işi birkaç ağanın çok önemli bir gelir kapısıdır. Kaymakam başkanlığında toplanan çeltik komisyonu her yıl çeltik ekilecek arazinin sahiplerine ruhsat verir. Romanın başkahramanı Fikret Irmak tecrübesiz olduğu için çeltik ağalarının oyununa gelir ve kanuna aykırı olarak bazı arazilere ruhsat verir. Okçuoğlu'nun oyununa gelen kaymakamın yaptığı bu yanlış Sazlıdere Köyü halkını mağdur eder. Köyü su basar, her yer bataklık olur, sivrisinekler yüzünden sıtma alır başını yürür. İlçe Tahrirat Kâtibi Resul Efendi'nin de uyarısıyla Kaymakam oyuna geldiğini anlar. O günden sonra Kaymakam ile çeltik ağaları arasında mücadele başlar. Çeltik ağaları, kaymakama yalvarırlar, rüşvet teklif ederler, evini kurşunlatırlar, hakkında üst makamlara şikâyet dilekçeleri yollatırlar ama fayda etmez, kaymakam yolundan dönmez. Ancak Murtaza Ağa bir heyetle Ankara'ya giderek kaymakamı Dâhiliye Vekili'ne şikâyet eder. Kaymakam, Kars'ın Kağızman ilçesine gönderilir. Kaymakam ilçeden ayrılırken onlarla çocuk arkasından teneke çalarlar.
Yaşar Kemal güncelliğini hiç yitirmeyecek olan sömürü düzeni, zengin-fakir ayrımı, siyasi ve hukuki sistemin yanlışları gibi konuları hedef almış. Yine şimdi olduğu ve gelecekte de olacağı gibi birilerinin cebi dolacak diye birileri sağlığından, hayatından oluyor kitapta. İşlediği konular, anlattığı insanlar, olayların geçtiği mekanlar da gerçek hayatımızda gördüğümüz ya da görebileceğimiz kadar gerçek. Kitap da bunları bize sadece aktardığı için değil, hissettirdiği için güzel. Keşke daha uzun olsaymış eser, anlatmak istediğini anlatsa da sayfa sayısı fazla olup okuru sıkmayan eserler arasına girebilirmiş daha da uzatilsaymış.
Bu arada Teneke romanı 1978 yılında "Kanal" adıyla beyazperdeye aktarılmıştır. Filmin başrollerinde Tarık Akan, Meral Orhonsay, Tuncel Kurtiz ve Kamran Usluer oynamıştır. benim için zevkli bir kitaptı okumanızı öneririm
