ŞAŞKIN KARAYOLU BALİNALARI / 1994 Mayıs Atıflar :
Atıflar :
Paulo Freire : Paulo Reglus Neves Freire, Ph.D, Brezilyalı eğitimci, filozof ve eleştirel pedagojinin etkili kuramcılarından biridir. Eleştirel pedagoji hareketinin temel metinlerden biri olarak kabul edilen Ezilenlerin Pedagojisi adlı çalışmasıyla tanınır. sy. 301
Erik Erikson : Danimarka ve Alman kökenli Amerikalı psikolog. Gelişim psikolojisi ve psikoanaliz alanlarında çalışmaları, özellikle insanların sosyal gelişim teorisi ile tanınmaktadır. "Kimlik bunalımı" kavramını ilk kullanan psikologdur. sy. 302
Oğuz Atay : Türk roman, öykü ve oyun yazarı. Tamir ve kontrol elemanı olarak Kadıköy vapur iskelesinin yapımında çalıştı. Görevinden istifa ettikten sonra İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi (şimdiki Yıldız Teknik Üniversitesi) İnşaat Bölümü'nde öğretim üyesi oldu. 1975'te doçent olan Atay, Topografya adlı bir de mesleki kitap yazdı. 1971-72'de yayımlanan Tutunamayanlar romanı Oğuz Atay'ın 20. ölüm yıldönümü olan 1997 yılında UNESCO tarafından 20. yüzyıl Türk edebiyatının en seçkin eseri olarak seçilmiştir. Eserlerinde düşle gerçeğin birbirine karışması, üstkurmacanın kurgunun ana ilkesi olması Oğuz Atay’ı postmodernist roman kategorisinde eser veren ilk Türk yazar yapmıştır. Oğuz Atay, özellikle Tutunamayanlar romanında, modern şehir yaşamı içinde bireyin yaşadığı yalnızlığı, toplumdan kopuşları ve toplumsal ahlaka, kalıplaşmış düşüncelere yabancılaşan, tutunamayan bireylerin iç dünyasını anlatır. Yapıtları eleştiri, mizah ve ironi barındırır. sy. 307
Yuppie : Young Urban Professionals'ın kısaltması şeklinde 80li yılların başında ortaya çıkmış bir terimdir. genc kariyer pesinde hirsli insanlara verilen genel kalıp.
Yuppie kavramı, 20. yüzyılda, 80'lerde, üst orta sınıfa mensup, 20 ila 40 yaşları arasındaki bireyleri ifade etmek için kullanılmaya başlandı.
Bu terim, üniversiteden mezun olan ve finans dünyasında çalışmaya başlayan, ortalamanın üzerinde bir gelir elde eden tipik genç yöneticilere atıfta bulunmak için ortaya çıktı.
Yuppilerin özellikleri
Bunlar en öne çıkanlar:
* Onlar, imajlarının farkında olan ve endişe duyan bireylerdir. Spor salonlarına gitmeleri ve düzenli olarak spor yapmaları yaygındır.
* Onlar her zaman modadır. Bu konuda herhangi bir haber, onlardan asla kaçmaz. Takım elbiselere bayılırlar ve kıyafetlerinin her detayına her zaman özen gösterirler.
* Teknolojiyle ilgili her şey onları ilgilendirir. Ayrıca bu alanda ortaya çıkan her türlü yeniliğin farkındadırlar.
* Piyasadaki en pahalı ve seçkin şeylere ilgi duyuyorlar. Sektöründe lider markalar ve kalitesiyle öne çıkan ama aynı zamanda cazip fiyatlara sahip makaleler.
* Görünümlerine ve sağlıklarına gerçek bir şevkle dikkat etmek için diyetlerine ve günlük rutinlerine milimetreye kadar özen gösterirler.
* Özellikle teknolojik açıdan benzer, ancak daha modern olan yeni nesneler piyasaya çıkar çıkmaz ürünlerini hızla değiştirirler.
* Görünmeyi severler ve diğer bireylere karşı kibirli ve küçümseyici bir tavır alırlar.
* Çok materyalisttirler, bu onları fazlasıyla endişelendiren ve cezbedilen bir şeydir.
sy. 316
Ursula K. LE GUIN : Ursula Kroeber Le Guin, aralarında kendi yarattığı Hain ve Yerdeniz kurgusal evrenlerinde geçen bilimkurgu ve fantezi eserlerinin de bulunduğu spekülatif kurgu çalışmaları ile tanınmış Amerikalı yazardır.
Mülksüzler : Ursula K. Le Guin tarafından yazılmış ve Mayıs 1974'te yayımlanmış ütopik bir bilimkurgu romanıdır. Konu 'Anarres' ve 'Urras' adlı bir ikili dünya sisteminde geçer. Anarres Odo'cu anarşistlerin, Urras ise kapitalist ve devletçilerin dünyasıdır. Le Guin, Mülksüzler için "ikircikli ütopya" ifadesini kullanır. Bunun en önemli nedeni, romanın, bir ütopyadaki ideal toplum veya ideal yaşam resmini yaratmamasıdır. Anarres, anarşist bir idealle yaşayan bir toplumu resmeder; ancak Anarres kurak, verimsiz ve zor yaşam koşulları sunan bir dünyadır. Urras da aksine verimli toprakları olan ve kolay yaşama olanakları sağlayan bir dünyadır; ancak burada da kapitalist ve totaliter bir rejim süregelmektedir. Ayrıca Anarres'te Shevek'in bilimsel merakı sonucunda keşfettiği bir teorinin yayımlanması, Urraslılar'ın işine yarayacağı gerekçesiyle reddedilir. Keza, Shevek'in, kitabın sonunda öğrenildiği üzere, Urras'a gitme nedenlerinden biri de budur. Bu bağlamda ne anarşist bir ütopyadan ne de devletçi bir ütopyadan bahsedilemez. Mülksüzler, yazarın Hain Döngüsü (Hainish Cycle) evreninin 6. kitabıdır. Ancak bağımsız bir roman olarak da okunabilmektedir. (Le Guin'in kendisi web sitesinde "olay şu ki bunlar ne bir döngü ne de bir saga. Tutarlı bir öykü oluşturmuyorlar. Aralarında bariz bir bağlantı var, evet ama bunların bazıları oldukça bulanık bağlantılar" diye yazarak bir "Hain Döngüsü" fikrini dikkate almadığını belirtmiştir.) sy. 318
Marx : Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur. Marx'ın ekonomi alanındaki çalışmaları, günümüzde emeği, emek-sermaye ilişkisini ve bunları takip eden ekonomi düşüncesini kavramanın büyük bir kısmı için temel oluşturdu. Sosyoloji ve sosyal bilimleri başlatan isimlerdendir. En bilinenleri Komünist Manifesto (1848) ve Kapital (1867-1894) olmak üzere hayatı boyunca sayısız kitap yayımladı. Karl Marx, hakkında en fazla eser yazılan kişiler listesinde ilk sırada yer almaktadır. Marx'ın toplum, ekonomi ve siyaset hakkındaki teorileri -bir bütün olarak Marksizm- insan toplumlarının sınıf savaşımı -üretimi kontrol eden yönetici sınıf ile üretim için gereken emeği sağlayan mülksüz bir emekçi sınıf arasındaki çatışma- ile ilerlediğini iddia etmektedir. Marx, devletlerin yönetici sınıf tarafından idare edildiğini ve devletin ortak kamu çıkarı adına hareket eder gibi yapıp yönetici sınıfın çıkarları doğrultusunda yönetildiğini düşünmekte ve daha önceki sosyoekonomik sistemler gibi kapitalizmin de kendi yıkımına ve yeni bir sistem olan sosyalizmin onun yerini almasına neden olacak iç gerilimler ürettiğini öngörmektedir. Kapitalizmin içinde burjuvazi ve proletarya arasındaki sınıf çelişkilerinin çalışan sınıfın siyasi zaferi ve bunun sonucu kurulacak sınıfsız bir toplum; komünizm: özgür üreticiler birliği tarafından yönetilen bir toplumun ortaya çıkacağını iddia etmektedir. Marx düşüncelerinin hayata geçmesi için etkin bir mücadele verdi; emekçi sınıfın kapitalizmin yıkılması ve sosyoekonomik bir değişimin geçirilmesi için düzenli bir devrim hareketini yürütmek zorunda olduğunu savundu. sy. 328
Cemal Süreya : Cemalettin Seber veya tanınan adıyla Cemal Süreya, Kürt asıllı Türk şair, yazar ve çevirmen. Türk şiirinde modernist bir hareket olan İkinci Yeni şiirinin öncü şairlerinden biridir. İlk şiir denemelerini ortaokulda eskizlerle, lisede aruzla yapsa da asıl şiir çalışmaları üniversite yıllarında başlamıştır. Şiir kitaplarının yanı sıra deneme, eleştiri, günlük ve antoloji türlerinde de yazmıştır. Eserlerinde en sık işlediği temalar aşk, kadın, yalnızlık, sosyal ve siyasal eleştiriler, ölüm, tanrı düşüncesi, portreler ve manzum poetikadır. Ayrıca Fransızcadan kırka yakın kitabı Türkçeye çevirmiştir. Onüç Günün Mektupları (1990) dışında hiçbir yazısı veya şiiri, dergi ve gazetede yayımlanmadan kitaba dönüşmemiştir. Sosyalist bir dünya görüşüne sahip olan Süreya, Papirüs dergisini çıkarmış ve bu dergide edebî görüşlerini açıklamasının yanı sıra dergiyi bir aydın olarak fikirlerini ortaya koymak için araç olarak kullanmıştır. sy. 342
Absürd Yeni Dünya
Fatih Altınöz
264 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.