Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.6
Gönderi
Spoiler İçerir. Eser özeti de vardır.
Stefan Zweig'in beni en çok etkileyen ve en sevdiğim kitaplarından biri Kitapçı Mendel. Ve bence içindeki alıntılarıyla tam hediye etmelik bir kitap olduğunu düşünüyorum.
Zweig savaşı her fırsatta eleştirmiş. Karakter suçsuz olduğu halde sırf milliyeti yüzünden onu tutuklarlar. Irkçılık ne kadar büyük bir sorun değil mi?
Kendi dininden olmayana saygı duymamak da bu sorunlardan. Her insana dini ne olursa olsun saygı duyulmalır bir kere. Sen onların inancına saygı duymazsan onların da senin inancına saygı duymasını bekleyemezsin.
Mendel'e bir konunda hem katılıyor hem de katılmıyorum. Bir insan kendini dünyadan bu kadar uzaklaştırmamalı. Ama Kitapçı Mendel dünyayı bu hale getiren insanlara ve sorunlara kendini kapatmakla belki de en iyisini yapıyordu.
Günümüzde asıl önemli olan, bilgi içeren şeyleri görmezden gelmiyor muyuz? Kafenin yeni patronun yaşlı bir insana ettiği hakaretler... Sevgisiz, okuduğu/muz kitaplarda olduğu gibi olmayan bir dünyanın kurbanı oldu Mendel.
İki yıl boyunca bırakın kitap okumayı, kitap cildi bile göremedi. Hanginiz iki yıl boyunca kitap okumamaya, kitapları görmemeye, dokunamamaya dayanailir? Peki o kadar kitaplara âşık bir insan buna nasıl dayanabilecekti?
Kitapçı Mendel Özeti: Öykü anlatıcının yıllar sonra üniversite okuduğu şehre gelmesiyle girdiği bir kafenin ona çok tanıdık gelmesiyle başlıyor. Hafızasını zorlandığında bu kafede Sahaf Jakob Mendel adında bir kitap kurdunun, kendisine üniversite okurken yardım ettiğini hatırlar.
Mendel'in inanılmaz güçlü bir hafızası ve odaklanma yeteneği vardır. Bir kafede, kitaplardan kurduğu dünyasında kendi halinde, kimseye zararı olmadan, çevresinde olan bitenden habersiz, yaşamaktadır. Sahaf Mendel bu kafenin bir köşesinde kitaplar alıp satar, okur. Kafe sahibi de çalışanlar da onun sabahtan akşama kadar zararsızca kafede kalmasına da karşı değildir, aksine onu sevmektedirler, de. Hatta insanlar Mendel için bu kafeye gelirler.
❝Onun kitaplardan oluşan dünyasında savaşlar yoktur, anlaşmazlıklar da. Bu dünya sadece ve sadece bilimden, kelimelerden, kitap ve yazar adlarından oluşmaktadır.❞(s.35)
Anlatıcı kafe çalışanlarına Mendel'i sorar. Kimse onu tanımıyordur. Kafenin kalan tek eski çalışanı tuvalet temizleyen yaşlı kadın Sporschil'i bulur ve Mendel'in çoktan öldüğünü öğrenir.
❝O anda dudaklarımda bir acılık hissettim, unutulmuşluğun acısını. Biz niçin yaşardık, ayakkabımızın altından kalkan son toz ve rüzgar her şeyimizi yok ettikten sonra?❞(s.26)
Kafe çoktan satılmıştır ve eski çalışanlardan sadece tuvalet temizleyen yaşlı kadın vardır. Ondan Mendel'e ne olduğunu öğrenir. Mendel çoktan ölmüştür. Birinci Dünya Savaşı'nın başladığını bile fark edemeyecek kadar kitaplarına odaklanmış ve içine kapanıktır. Diğer ülkelerdeki kitap aboneliklerini aksadığı için defalarca oralara mektuplar gönderir. Mektupları okuyan subay ve lise edebiyat öğretmeni bu mektuplardan şüphelenir.
Bir insan savaş çıktığı halde neden sürekli böyle mektuplar yazar ki? Mendel'in casusluk yaptığından şüphelenirler ve onu tutuklarlar. Bakarlar ki Mendel aptalın tekidir. Tam serbest bırakılacakken babasının Rus olması, kendisinin de yabancı olması nedeniyle toplama kampına gönderilir. Mendel'in önemli kâğıtlar ve müşteri adreslerini muhafaza ettiği cüzdanını aldıklarında Mendel öfkelenir ve polislere vurmaya başlar.
❝Mendel'i sakinleştirmeye çalışırlar. Fakat ne yazık ki bu arada gözlüğü yere düşer, düşün dünyasına açılan gizemli teleskobunun camları kırılır.❞(s.35)
İki yıl boyunca çoğu okuma-yazma bilmeyen insanların arasında
❝Beş parasız, sevgilisi kitaplar yanında olmadan ıstırap dolu günler geçirir. O, kanatları kesilmiş bir kartal gibi tek dünyası olan kitaplara ulaşamaz...❞(s.35)
Mendel'e birçok soylu kişiden mektuplar gelmektedir. Bu kadar soylu kişiyle bağlantısı olan bu Yahudi'nin mutlaka bir özelliği olmalıdır. İyi niyetli binbaşı Mendel'e bu mektuplara yanıt vermesini ve yardım istemesini söyler.
Bundan kısa süre sonra her gün polise gidip kendini göstermek şartıyla yeniden kafeye döndüğünde
❝Nasıl o yıllarda dünya eski dünya değilse, Mendel de eski Mendel değildi. Önündeki kitabı okurken ileri geri sallanmıyor, iskemlesine kaskatı öyle oturuyordu. Mırıldanmıyordu da. Okuyor muydu yoksa harfleri sadece bakıyor muydu?(...) Hayır, Mendel artık bu dünyanın harikası o eski Mendel değildi. O şimdi zor nefes alan, hiç yararı olmayan, oturduğu yere öylece bırakılmış, sakalla giysilerden oluşmuş bir çapulcuydu. Kafenin önü değil, kötü kokan, görünümü berbat yağlı bir leke, gereksiz, işe yaramayan bir asalak idi.❞(s.39)
Kitabına odaklanamıyor, söyleneni hemen unutuyordu.
Bir süre sonra satılan kafenin yeni sahibi kafeyi daha modernleştirir. Durumu git gide kötüleşen, bir işe yaramayan, yediklerininin parasını ödeyemeyen Mendel'den hiç hoşlanlamaz. Onun borcunu Sporschil öder. Kafenin yeni sahibi onu her gün hızlıca iki sandviç alıp yediğini görür. İnsanların önünde bağırıp çağırır ve hırsızlık yaptığını hemen polise haber vermeyeceği için sevinmesi gerektiğini söyler. Ancak Mendel hemen kafeyi terk etmeli ve bir daha gelmemelidir.
Aylardan ocaktır ve o soğukta paltosunu bile almadan gitmiştir. Masasının üstünde kitabını da unutmuştur. Şubat ayında aniden Mendel gelir. Sakalları iyice uzamış ve zayıflamıştır.
Hemen masasına gider ve orada yığılıp kalır. Ateşler içindedir ve doktor çağırmarına rağmen de o akşam vefat etmiştir.
❝İnsan otuz altı yıl boyunca hep aynı yere gider, aynı masada oturursa... Gerçek evi tabii ki orasıdır!❞(s.43)
Yaşlı kadın Mendel'in unuttuğu kitabı anlatıcıya getirir ama anlatıcı kabul etmez.
❝Düşündüm ve basit, fakat insanca duygularla o ölüye Sadık kalmış iyi yürekli Bu kadının karşısına kendinin utandım doğru dürüst bir eğitim almamış bu insan Jacob Mendel'i daha iyi anımsayabilmek için ondan kalan bir kitabı yıllarca muhafaza etmişti. İnsanları birbirine yaklaştırmak ve böylece unutulup gitmeyi engellemek için kitaplar yaratıldığını bilmesi gereken bense, kitapçı Mendel'i yıllarca unutmuştum.❞(s.45)
10/10
Çok güzeldi! İyi Okumalar Dilerim.
17 Eylül 2022
@nisaninoykusu
··
1 artı 1'leme
·231 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.