Item: Unutulmaz Köy Enstitüleri
Author: Deniz A. Şatır

Deniz A. Şatır

@grfkdnz·

20 September 2022 13:10

168 syf.

· Kitabı okudu

Not rated

Read in 5 days

Köy Enstitüleri olmasaydı;

Fakir Baykurt olmazdı. Türkiye’nin o günkü köy çocukları, bugünün ışık saçan aydınlarıdırlar. Mustafa Kemal, Türk Milletinin var oluş mücadelesi verdiği günlerden, 1 Mart 1922’de Türkiye Büyük Millet Meclisi açılış konuşmasında şunları söyler; “… Efendiler asırlardan beri milletimizi yöneten hükümetler, maarifin yayılması isteğini açıklaya gelmişlerdir. Ancak bu isteklerine ulaşabilmek için doğu ve batıyı taklitten kurtulamadıklarından sonuçta milletin cehaletten kurtulmamasına sebep olmuşlardır. Bu üzücü gerçek karşısında, bizim izlemeye mecbur olduğumuz maarif siyasetimizin temel esasları şöyle olmalıdır: Demiştim ki; bu ülkenin asıl sahibi ve toplumumuzun temel unsuru köylüdür. İşte bu köylüdür ki, bugüne kadar maarifin nurundan yoksun bırakılmıştır. Bu yüzden bizim izleyeceğimiz maarif siyasetinin temeli, önce var olan cehaleti ortadan kaldırmaktır… …Bir taraftan cehaletle uğraşırken bir taraftan da memleket evladını, sosyal ve iktisadi hayatın doğrudan etkili ve yararlı bir unsuru kılabilmek için gerekli olan ilk bilgileri uygulamalı bir tarzda vermek maarifimizin esasını teşkil etmelidir." İşte o zamanlardan tüm bunları görmektedir Mustafa Kemal. Cumhuriyetin ilk yıllarında, ülkenin büyük nüfus çoğunluğunun köylerde yaşadığı, okuma oranının çok düşük olduğu göz önünde bulundurularak; kalkınmanın önce köylerden başlatılması gerekliliği üzerine durulmuştur. Memleket insanının kalkınması hamleleri, Mustafa Kemal önderliğinde, Saffet Arıkan’ın Milli Eğitim Bakanlığı’na getirilmesi, Eğitmen olarak İsmail Hakkın Tonguç’un göreve "yetkili ve güvenilir" kişi olarak seçilmesiyle başlatılmıştır. Mustafa Necati, Saffet Arıkan, Hasan Ali Yücel, H. Fikret Kanat, ve İsmail Hakkı Tonguç gibi eğitimcilerle, hazırlıklara 1935’de başlayıp, 1937 yılında denemesi yapılmış, (Eskişehir Çifteler Devlet Çiftliğinde ilk Eğitmen Kursu açıldı) 17 Nisan 1940’da, 3803 sayılı yasa ile Köy Enstitüleri açılmıştır. Köy Enstitüleri kurulduğunda, İsmail Hakkı Tonguç’un köy sorununa ve köylünün kurtuluşuna bakış açısı nettir: #180899009 #180899939 #181100764 Kendisi de bir köylü çocuğu olan Tonguç, Köy Enstitüleri’ni geliştirmek için çok çabalar harcamış, köy köy dolaşıp öğrenci toplamış, özellikle kız öğrencilerinin eğitilebilmesi için ailelerini ikna etmiştir. Bu şekilde hayata geçirilen Köy Enstitüleri’nin başına gelenleri Fakir Baykurt’un bir araya getirilerek kitap halinde getirilen bu eserinden okuyoruz. Bazı bölümler çok sık tekrar ediyor, bu toplama makalelerden oluştuğu için olağan bir durum. Kitapta çok net bir ifadesi var Baykurt’un: "Yazgıcı anlamda değil, ama gerçekten Atatürk'ün erken ölümüyle Türkiye büyük fırsatlar yitirdi." Atatürk olsaydı; CHP kendi içindeki dalkavuklara da, tüm ağalara, beylere de göz açtırmazdı, sindirilemezdi. Bağımsızlık mücadelesini, aydınlık için mücadelesini devam ettirirdi. Bu yazgıcılık değil, verdiği güvendendir. Böyle biline! Ondan korkanlar, onun yanında “–mış” gibi davrananlar, arkasından bu ülkeyi karanlığa sürüklediler. #181103517 Oy avına çıkanlar hiçbir devir değişmedi. Çirkin politikaları batsın diyorum ama eğitim olmadıktan, bilinç yerleşmedikten sonra, özellikle kırsal kesime bilgi yayılamadıktan sonra neye yarıyor? #179309752 buna yarıyor. “tükenmeye” Köy Enstitüleri’ni de bu karanlık, gerici kesimler yok ettiler. Sadece 10 yıl kadar ayakta kalabilmiş bu değerli yapının mimarlarını, eğitilen insanlarını hala konuşuyorsak; Ülkeye getirdikleri aydınlığın ışığı hala tam sönmemiş olmasındandır. Sadece şunu anlamaları bile çok önemliydi: #180951751 Okumaya, anlatmaya, aydınlanmaya devam... İşimize bakalım! Kitabın bir güzel yanı var ki; Köy Enstitülü bir çok yazarın yapıtlarına değinmiş ve en sonunda da kaynak paylaşmış. Çok kıymetli buldum. İyi kitaplar okumanız dileğiyle…

Unutulmaz Köy EnstitüleriFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2016578 okunma

260 views

Gamax

@Gamax ·

20 September 2022 13:17

Inceleme ve değerli alıntılar için teşekkürü bir borç bilirim. Iyiki var sizin gibi duyarlı insanlar hala!

Deniz A. Şatır

@grfkdnz ·

20 September 2022 13:19

Bilmukabele, iyi ki varız! 🙏🏻🙏🏻😊

Yüksel Yüksel

@yuceonus ·

20 September 2022 13:37

Kitapta köy enstitülerinin niye kapatıldığı yazıyor mu ?

Deniz A. Şatır

@grfkdnz ·

20 September 2022 13:41

Niye ve nasıl kapatıldığını yazıyor.

Yüksel Yüksel

@yuceonus ·

20 September 2022 13:42

Kısaca bilgi verebilir misin ? 🙏

Deniz A. Şatır

@grfkdnz ·

20 September 2022 13:52

Tabii. Tek partili dönemden çok partili döneme geçiş olacağı vakitlerde İsmet İnönü bazı tavizler verir (vermek zorunda kalır) Ağalar, beylerin çıkarları gözetilerek oy devşiren Demokrat Parti yönetimi seçim öncesi hazırlıklarında, Köy Enstitüleri'ni karalama kampanyaları başlatır, okul müdürleri değiştirilir, eğitim sistemlerine müdahale edilir, komplolar hazırlanıp, olmayan olmuş gibi gösterilerek insanlar yanlışa, yalana yönlendirilir. DP Hükümet olduktan sonra, önce Halk evleri olmak üzere, kütüphaneler dahil, tüm bilgilenmeye dair ne varsa kapatır, yerine yenilerini de açmamak üzere. Kitapta, İnönü'ye sitemleri var Baykurt'un. Daha çok savaşması gerekirdi diyor. Hem o, hem diğer aydınlar olsun kimseler savaşmamışlar. Olan köylüye oldu, bugün hala olmakta. O günün mal, mülk peşinde koşanları din sömürülüyor diye nasıl halkı bilinçlendirmekten geri durduysa bugünde din sömürüsü hız kesmeden devam ediyor. Kitapta okutulan öğrenci sayıları, okullar, yapılanlar Baykurt'un kendi bildikleri ile aktardıkları. Kaynak kitaplara da bakmak gerekli. Anılarını yazan bir çok Köy Enstitülü'nün kitaplarının isimlerini de paylaşmış.

6 next answer

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Deniz A. Şatır