2 ayda okuyabildiğim çok zor bir kitaptı İyinin ve Kötünün Ötesinde.Daha iyi anlamak ve objektif olmak adına Nietzsche hakkında farklı görüşlere sahip İoanna Kuçuradi ve Fehmi Baykan'ın makalelerinden çokça faydalandım ve sizlere de okumanızda kolaylık sağlaması adına bir göz atmanızı öneririm arkadaşlar. Kitapta ilk olarak filozofların önyargılarına değinir Nietzsche.Genel olarak ;Kant, Platon,Epikuros, Schopenhauer 'dan örnekler verir, çoğu filozofu halkın önyargısını abarttığı için eleştirir, felsefe çabalarını küçümser. Her şeyin zıddıyla var olduğunu savunur, hakikat yanılgıyla, diğerkam davranış bencil davranışla, hatta olayı daha da büyüterek yanlış davranışlardan vazgeçmenin hayattan vazgeçmek olduğunu söyleyip bunu yapan filozofun iyinin ve kötünün ötesinde konumlanacağını savunur. Hiçbir felsefi kavram gelişigüzel değildir, bu kavramlar aslında keşif değil, yeniden tanıma yeniden hatırlamadır. Bu bakımdan felsefe yapmayı aslında üst düzey atavizm türü olarak görür. Psikolojinin ahlaki önyargılara takılıp kalmasını eleştirir. Ona göre ahlak insanları sürüleştirir, bu körlüğe sebep olur, körlük de delirtir; basın ezip geçin der. Hakikati bulma uğruna acı çekenleri "Hakikat Şehitleri" olarak adlandırıyor. O'na göre içinde yaşadığımız dünya sahte, kurmaca; bilim ise bu dünyada bizi avutan, oyalayan bir araç. Herkese hitap eden şey ise (kitap, din gibi) pistir, uzak durulmalıdır. Dini hakikate ulaştıran yol olarak düşünenlerle taban tabana zıt olduğunu, ama bu zıdlığın sevimli de bir tarafı olduğunu, korkunun dinin her yerini kapladığını, dinin de ruhu dibe çökerttiğini hele ki Hristiyanlık inancının, ruhu tutsak edip, gururunu ayaklar altına alarak köleleştirdiğini kitabın başka bir bölümünde dile getirir. Yahudiliği ahlaktaki kölelik ayaklanması olarak görür. Bilimle uğraşan insanın küstahlığından yakınır. Bilim de değer yargılarıyla yönetilen bir açıdır. Felsefeye yıllarını vermiş herkesin biliminsanı olarak adlandırılmasını eleştirirken, felsefecinin çok yönlü olması üzerinde durur ve asıl filozofun "Emredici ve Yasa koyucu" olması gerektiğini savunanlara karşı filozofun kendisiyle bile çelişki içinde olması gerektiğini belirtir.Felsefe yapma hakkı ise O'na göre doğuştan gelir ve "soy" burda belirleyici ve önemlidir. Kitabın sonlarına doğru kadınlarla ilgili yaptığı görüşler ise muazzamdı.Aslında Nietzsche 'nin kadınlara yaklaşımı ile ilgili çok farklı görüş var : Kimi kadınları çok değersiz gördüğünü kimi ise onun değersiz görmediğini, aksine toplumun kadınlara bu gözle baktığını ve Nietzsche' nin de bunu dile getirdiğini savunur. Ben de bu kitabında, ikinci görüşün yolundan giderek yorumladım cümlelerini. Nietzsche göre, toplumdaki ahlak anlayışı kadını ev işi yapan bir birey olarak tanımlar, ona göre kadının da erkeğin de bir doğası vardır ve biz bunu toplumdan farklı düşünmeliyiz, yani her cins kendi doğasını yaşar, toplumdaki ahlak anlayışı kadına bu görevleri yapıştırır,erkeğe de bu görevleri öğretir. Tam olarak hatırlayamasam da şöyle bir sözünü yazmak istiyorum."Bir kadının yanına gidiyorsan kırbacını al ama kadının kırbacını." Olaya kadın erkek olarak değil, insan olarak bakılmalı.Kadını şu şekilde gösteriyorlar ama bu bize toplumun öğrettiği şey aslında kadın öyle değil görüşünde. Başkasının gözüyle bakma kendi gözünle bak ve bunda da bir ölçü olmasın, çünkü her durumun ayrı bir özelliği vardır, diyor. Toparlayacak olursak, Nietzsche 'nin İyinin ve Kötünün Ötesi dediği nedir? A toplumu olaylara İYİ, B toplumu KÖTÜ bakar. Sen kendi gözünde değerlendir olayları, iyi ve kötü ardındaki özü gör , insan olarak bak o zaman bengi dönüşü(ebedi dönüş) yakalarsın, diyor kısaca. Ahlak ve bilim, ahlak ve din, ahlak ve öfke... kısaca kitabın genelinde yoğun olarak Ahlak ve Din konusuna ağırlık verilip, " tin" ve "istem" en çok kullandığı terimler olmuş. Dili oldukça ağır sebebi ise uzun cümlelerden, uzun cümlelerinin arasına sıkıştırdığı, kendini açıklamak için kullandığı küçük cümlelerden kaynaklı. Ama gerçekten sakin kafa okunması gereken çok zor anlaşılacak bir eser. Şimdiden kolaylıklar diliyorum okuyacak arkadaşlara.

İyinin ve Kötünün ÖtesindeFriedrich Nietzsche · İş Bankası Kültür Yayınları · 20174,804 okunma

·

161 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Nurgül Demiray