"Zihinsel kısayolların faydalı adaptasyonlar olmaları şart değil. Evrim sürecinde tesadüfi bir yan etki olabilecekleri gibi, salt kültürel şartlandırmalar da olabilirler. Önemli olan, otomatik çalışmaları ve yaygın olmaları. Araştırmacılarımızın ilk bulgularından biri, 'bulunabilirlik kısayolu' idi. Aklımıza daha kolay gelen şeylerin daha önemli olduklarına veya daha sık gerçekleştiklerine inanıyoruz. Kimin bana ne zaman kazık attığı, kimin ne kadar yardımcı olduğu, kaç gün yağmur yağdığı gibi bilgiler, tarih boyunca bizim için önemliydiler fakat hepsinin istatiksel dökümünü çıkaracak bir zihinsel kapasite çok maliyetli. Biz de çözüm olarak, 'eğer bir şey önemliyse veya sık sık oluyorsa, aklımda yer eder' gerçeğini aldık, 'eğer bir şey aklımda yer etmişse önemlidir veya sık sık oluyordur' kısayoluna dönüştürdük. Bu dönüşümün temelindeki mantıksal safsataya rağmen, kısayolumuz genelde yeterince isabetli fakat uç örneklerde sonuçlar epey sapıyor. ... ABD vatandaşlarının yarısı, kendilerinin veya bir aile yakınlarının, teröre kurban gitmesinden endişeliler ve bu rakam 11 Eylül saldırılarından beri aşağı yukarı aynı. Halbuki bu zaman diliminde ortalama bir vatandaşın herhangi bir terör saldırısından ölme ihtimali senede yaklaşık 40 milyonda birdi. Öte yandan, her gün 2000 kişi kalp hastalıklarından, 100 kişi trafik kazalarından, 30 kişi de silahlı saldırılardan ötürü ölürken kimse bu tehlikeler için orantılı bir endişe duymuyor. ... Bizim hislerimizin çözünülürlüğü, istatistik bilgimizi kaldıracak seviyede değil. Asıl önemli nokta ise, bu bulunabilirlik kısayolu, medya ve korku arasındaki pozitif geri besleme döngüsünü kavramak. Birkaç adımdan oluşan bir döngü bu. Bizi çok korkutan şeyleri daha çabuk hatırlıyoruz. Bu yüzden çok sık gerçekleştiklerini sanıyoruz, sorunun sözde yaygınlığından ötürü daha da korkuyoruz, medyadaki haberler arasında bunlara odaklanıyoruz, medya zaten rating yüzünden bu içerikleri öne çıkarıyor, sorunun büyüklüğüne ve yaygınlığına iyice ikna oluyoruz, başa dön, yani bizi çok korkutan şeyleri daha çabuk hatırlıyoruz. Bu basit daire o kadar etkili ki normalde yeterince isabetli olması gereken tahmin, bazen yüzlerce misli şaşabiliyorlar."
·
29 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.