Yayıncılığın geldiği acınası nokta….
Tufan Zamanı bir üçlemenin, DelliAddem üçlemesinin, ikinci kitabı. Aslında amacım son kitabı da okuduktan sonra üçleme için tek bir inceleme yazmaktı. Maalesef Doğan Kitap bir üçleme nasıl rezil edilir konulu çalışmasıyla çin işkencesi yaptı bana. Tufan Zamanını sinirle, içimden çığlıklar atarak, çevirmen, editör ve yayınevine güzel dileklerde (!) bulunarak okudum.
Gelelim meseleye… Bu üçleme bir üstopya, uzak bir gelecekte geçen, yazarın hikayeye özel bir terminoloji oluşturduğu bir roman. Serinin ilk kitabını daha önce Oğlak Yayınları basmış; Dost Körpe çevirmiş. Doğan Kitap yazarın telifini alınca büyük ihtimalle çeviri için de telif ödemiş ve Dost Körpe çevirisini basmış. Birinci kitap gayet güzel. Hikaye içindeki hayali bazı özel isim ve markalar zorlama türkçeleştirilmemiş ve öykü içinde sırıtmıyor. Başkalarını bilmem ama fantastik hikayelerde beni en çok rahatsız eden konu her kelimenin Türkçe’ye çevrilmeye çalışılmasıdır. Antilop ve Flurya’yı bitirip Tufan Zamanı’na başladığımda kabus başladı. Öncelikle ikinci kitap başka bir çevirmen tarafından çevrilmiş- Dilek Şendil; bu çevirmen ilk kitabı okumadan kendi kafasına göre sıfırdan bir terminoloji yaratmış; bu terminolojiyi de her kelimeyi zorlama şekilde Türkçeleştirerek yapmış. Örnek verecek olursak: İlk kitapta Avam Diyarı olan bölge ikinci kitapta Varoşlar olmuş; aynı şekilde HelthWyzer şirketi DevaSaYol olmuş, RejoovenEssense de ÇıtırGa olmuş. Bir de hikayede gen birleştirmeyle yaratılan hayvan isimleri var; ilk kitapta rakunk olan bir hayvan ikinci kitapta kokarun olarak çıkıyor karşımıza. Bu trajikomik uydurma isimlere gülemedim bile, ikinci kitapta hala şifre çözmeye çalışır durumdaydım çünkü.
Çeviri konusunda hassasiyetimi defalarca yazdım. Az hatalı bir kitap okuduğumuzda alkışlar hale geldik. Bir seri çevirmeye kalkan ve ortasından başlayan çevirmen nasıl olur da diğer kitabı okumadan çeviri yapar; benim aklıma ve iş ahlakıma kesinlikle sığmıyor bu durum. Sadece çeviri değil, herkesin iş hayatında ortasından sonundan devraldığı işler vardır. Senden öncesi yokmuş gibi davranmak ciddi bir kendini bilmezliktir. Peki editör ne işe yarar. Kitap künyesine göre ilk ve son kitabı yayına hazırlayan aynı kişi; ikinci kitapta herhangi bir isim yok. Ya editörü yok kitabın ya da künyeye yazmayı unutmuşlar. Editör de ya ilk kitabı okumamış ya da bu saçmalık umurunda olmamış. Okumadıysa eğer, okumadığı bir kitabı yayına hazırlayan olarak adını yazdırmak da ayrı bir cesaret. Tabii övgülerin (!) büyüğü de yayınevine. Kimin ne yaptığının belli olmadığı bir kaos ortamında kitap basabiliyorlar.
Ben bu durumu Doğan Kitap’a yazdım. Üzerinden zaman geçti. Hala cevap yok. Ölü taklidi yapıyorlar. Bu geldiğimiz nokta bence Türkiye’de yayıncılığın dibidir. Gerçi her alanda yozlaşma varken yayıncılık da bozulmadan kalamazdı. Bu durum yayınevlerinin, okurlara ‘sizleri umursamıyorum’ deme yöntemidir. Ciddi anlamda sinirleniyorum çünkü bir okur olarak iyi çevirileri hak ediyorum.
