"ANA!"Kitabın incelemesini yapmadan önce ana olmanın ne demek olduğunu yazmak istedim. Beceremedim. Hiç bir sözcüğe sığdıramadım anneliği... Belli başlı kavramlarla sınırlanacak türden de değildi... En azından benim sözcük dağarcığımda anneliğin yerini tutacak bir söz yoktu. Yetersizdi hepsi. O yüzden de ben iyisi mi kitaptan ve kitapta ki anneden bahsedeyim sizlere.
Kısa da olsa bir fabrika geçmişim olduğu için belki de bu kadar çok beğendim bu kitabı. Herkes bilir emek sömürüsünün en çok olduğu yerlerdir; fabrika, tekstil ve atölye türü yerler. Buralarda işçiler genelde karın tokluğuna çalıştırılır. Enerjilerini ve güçlerini de sonuna kadar sömürürler. Tüm bunlar müdürler ve şefler için geçerli değildir elbette onlar çok daha az çalışarak çok daha fazlasını kazanan kesimlerdir. Ve bir yerde böyle bir eşitsizlik söz konusuysa isyan kaçınılmazdır.
Peki bu isyanın başlaması için neler gerekir? Elbette öncelikle kurbanlar gerekir, kendilerini tüm işçiler için kurban edecek kişiler; diğerlerinden daha zeki, daha çok okumuş, tüm gerçekleri görebilen, cesur kurbanlara ihtiyaç vardır. İşte burada Pavel, arkadaşları ve annesi taşın altına eline koyan kişiler oluyor.
Pavel'in doğup büyüdüğü yerde insanlar fabrikada çalışarak geçimini sağlayan kişilerdir. Tabi buna geçim denilebilirse. İnsanlar fabrikada gün boyu çalışır, iş çıkışı alkol alırlar. Gençler birbirleriyle kavga ederler, büyükler oğullarını ve eşlerini döverler... Bunun tek bir sebebi vardır aslında. Fabrikada sabahtan akşama kadar yok pahasına ezilmek. Çalışanlar bu kinlerini, öfkelerini dışarıda ki kişilere kusuyorlar. En çok da en yakınındakilere. En kötüsü de bunun sebebini göremeyecek kadar kör olmaları. Fabrikada ezilmelerini de eşlerini ve çocuklarını dövmelerini de gayet normal ve olması gereken olarak görmeleri.
Pavel de babasının ölümünden sonra fabrikada çalışmaya başlar ve onlar gibi olmaya çalışır. İş çıkışı alkol içer hatta annesine sesini yükseltir. Fakat çok sürmez bu. Onlar gibi olamaz ve kitaplara sığınır. Kitaplarla beraber hayata çevresinde ki yaşayanlardan daha başka bakmaya başlar. Bu kitaplar sayesinde hayata onun gibi bakan dostlar edinmeye başlar. Ve hikaye başlar. Artık emek sömürüsüne dur diyenler olacaktır. Yapılan haksızlıklara boyun eğmeyenler ve sonucu ne olursa olsun doğru bildiklerinden vazgeçmeyen gençler bu direnişi başlatacaktır.
Ana (Pelageya); ben bu karakteri nasıl anlatayım size. Bu hayatta zaten en çok sömürülen, dövülen, ezilen, yorgun düşen anneler değilmidir? Tüm bunlara rağmen herkesten daha güçlü olan, çocukları için her şeyi göze alan, tüm insanlığa yetecek kadar sevgiyi yüreklerinde barındıranlar annelerimiz değil midir? Ana karakteri de bunlardan çok daha fazlasıdır işte. Annelerine aşık olanlar burada mı? Ben yazar sayesinde ikinci defa yaşadım bunu. O kadar güzel, o kadar doğal, o kadar gerçekçi bir karakter yaratmış ki yazar hayran olmamak elde değil.
Ana'nın korkuları vardır. Oğlunun başına gelecekleri sezer. Ama yine de karşısında durmak yerine yanında durur hatta en büyük destekçisi olur oğlunun. Çünkü doğru olanı yaptığını bilir. Bu korkularını yenmesine yetmez çünkü anne olanlar daha iyi bilirler ki işin sonunda çocuğunun başı derde girecekse eğer doğru yol da olsa onu o yoldan döndürürler. Ama bizim karakterimiz gözyaşlarını içine döker. Oğluyla beraber bu davada yürümeye devam eder. Oğlunun bıraktığı yerden bayrağı alıp gururla taşımasını da bilir.
Şöyle bir söz geçiyor kitapta;
"İnsan annesini fikren de sevebildiği zaman, az bulunur bir mutluluğa kavuşmuş olur. "
Pavel de bu mutlulukla savaşını sürdürür. Ama bu savaşı kazanmak öyle kolay değildir. Karşılarında patronlar, burjuva sınıfı, devlet, devletin sopa (silah) olarak kullandıkları güvenlik güçleri ve en çok da okumamış, haklarını bilmeyen, köleliği kendilerine hak bilen köylüler vardır.
Ben kitabı sadece göz atmak için elime almıştım oysa ama yazar daha ilk sayfalarından yakaladı beni. Öyle akıcı bir kitap ki sıkılmana fırsat vermiyor. Konusuyla ve karakterleriyle muhteşem bir kitaptı diyebilirim. Öyle ki ben daha kitabı bitirmeden incelemesini yapmaya başladım.
Mutlaka okunmalı dediğim kitaplar listesine aldım. Henüz okumayanlara bu inceleme yoluyla okuyun, mutlaka okuyun diyerek başlamış olayım.
İyi okumalar.
