Kromozom: karyokinez bölünme sırasında göze çekirdeğinin içinde beliren ve kromatin ipliklerinin parçalara ayrılmasıyla oluşan, kimi yeteneklerin, özelliklerin yeni bireylere geçmesine yarayan, kıvrık çubuk biçimindeki cisim. “Karamazov”kelimesinin ben de ilk çağrıştırdığı şey kromozom kelimesi oldu.Benzer kalıtımsal özelliklere sahip bir kaç kardeş.Karamazov Kardeşler. Sahi insanın olduğu gibi olmasında belirleyici şey nedir?Çevre şartları mı,özgür iradesi mi yoksa genlerinden gelen istese de sıyrılamayacağı bir takım özellikler mi?Babası katil olan bir çocuk katil olmaya gerçekten meyilli midir? İvan,Alyoşa,Dimitri ve gayrimeşru çocuk Smerdyakov.İlk izlenimde her biri ayrı özelliklere sahip kardeşler gibi görünse de,hepsinin ortak bir özelliği var,babalarından kurtulmak istemeleri.Belki de içlerinde var olan,kitapta çok sık tekrar edilen “Karamazovluk”özelliklerini yok etmek istemeleri.Babaları bir çok kadından çocuk sahibi olmuş,hiçbir derdi kendine tasa etmeyen,zevk düşkünü,sorumluluklarını asla umursamayan bir karakterdir.Tüm kardeşlerin anneleri erkenden göçüp gitmiş ve hizmetlarları olan Grigory ve eşi büyütmüştür onları. Olay örgüsüne girmeyeceğim.Bu eseri böylesine ustalaştıran zaten olay örgüsünden çok onların arasından yükselen sesler,hayatı sorgulatan felsefi konuşmalardır. Karakterlerin her biri Dostoyevski’nin hayatının ayrı bir dönemi,ya da olmak istediği veya hepten kaçmak istediği yanları olabilir kişiliğinin.Elbette kendi hayatının bir çok yansımalarına da tanık oluruz.Örneğin erken yaşta kaybettiği çocuğunun masumiyetini Alyoşa da ya da küçük yaşta babasının kaybettiği itibarının acısıyla ölüme gidecek kadar onurlu olan İlyuşeçka da çizmiş olabilir.Kendisinde nükseden epilepsiyi Smerdyakov da görürüz. Aynı zamanda tüm kardeşleri tek bir bütünün parçaları olarak düşünürsek.Dimitri bedeni,İvan aklı,Alyoşa ise ruhu temsil eder. Biraz zorlamaya gerek duymadan Freud’un yollarında kayboluruz ve suçlunun aslında tüm kardeşler olabileceği şüphesini okuyucu da bıraktığı için aslında kardeşler hayatları boyunca kendilerinde bir otorite oluşturan,çocukluklarında ihtiyaçları olan sevgiden mahrum kalan fakat otoritesiyle,ondan geçen bu azgın genlerle adeta kişiliklerini zincire vurmuş bu baba figüründen ancak kurtulduklarında özgürlüklerine kavuşacaklardır.Ve her biri içten içe bunu istemektedir.Dolayısıyla bir insanı öldürmek istemek dahi ahlaki açıdan suçtur ve hepsi suçludur.Fakat gayri meşru olduğu gibi burada da yine potansiyel suçlu görünen günah keçisi görünür de Smerdyakov olur. Babanın zevk düşkünlüğü her ne kadar farklı ortamlarda yetişseler hatta Alyoşa rahip olmayı tercih etmiş olsa dahi,onlara adeta bir kromozom gibi geçmiş ve yakalarını bırakmamıştır.Baba ve Dimitri her ikisi de bir hayat kadını olan Geuşenka’ya aşıktır.Aynı şekilde İvan abisinin nişanlısı Katerina İvanovna’ya aşıktır.Ve Alyoşa rahip Zosima’nın ölümünde beklenmedik şekilde erkenden kokan cesedi ile şüpheye düşmüş ve inancı sarsılmıştır. Fakat en sonunda yine de toparlayıcı Alyoşa olur.İlyuşeçka’nın ölümü ile yaptığı nutuk ile herkese bir katarsizm yaşatır ve günah çıkarmaya davet ederek şöyle der;”İnsan tek bir an dahi mutlulukla geçirse çocukluğunda o an onu daha sonra belki kuruluşa erdiren sebep olacaktır.” Karamazov Kardeşleri okumak,bazılarının yarasını açacak,bazılarınınsa olmayan yarası ile yaraları olanların yaşadıklarını hissettirecektir. iyi okumalar…

Karamazov KardeşlerFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202335,1bin okunma

·

131 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hazan Orhan