Kırgız Türk'ü yazar Cengiz Aytmatov ve Kazak Türk'ü şair Muhtar Şahanov'un birlikte yazdığı tiyatro eseri. Betik hem nazım hem nesir şeklinde yazılmış. İki yazar birbirini çok güzel tamamlamış. Ayrıca aktarıcı, Türk Lehçeleri ve Edebiyatları mezunu olduğu için karakter adları olduğu gibi latin transkripsiyonlu olarak yazmıştır. Bence bu yönüyle takdir edilmeli aktarıcıyı. Diğer çevirmenler ise adları abuk sabuk olarak aktarmışlar. Betik kısa olmasına rağmen birkaç olay barındırıyor. Çin Hanlıklarından birini fetheden Hunların burda asimile olması, Hun hakanın Çinli bir kadınla evlenmesi sonucu ortaya çıkan sonuçları bölümünde karakter adları iki Türk kalemi kasıtlı olarak Arapça adlar seçmişler yoksa aktarıcının aşırı İslamcı tavrından dolayı mı? Bu sorunun yanıtı öğrenmek için eserin orjinaline bakmalıyız. Türk Lehçeleri'ne Arapça, Farsça ve Rusça adlar İslam ve siyasi nedenlerle geçmiştir. Hun Türkleri döneminde karakter adları öz Türkçe olarak seçilmelidir. Yada Çin kaynaklarından yola çıkarak o kişilerin adlarını Türkçeleştirmelidir Hüseyin Nihal Atsız gibi. Başka bir olayda Cengiz Han'ın yakıp yıktığı Otrar şehrini anlatıyor. Bu öyküde bana Şu destanını anlatıyor gibi geldi. Yada Moğol İstilası'na ilk boyun eğen Kırgız Türkleri'ne dolaylı olarak bir gönderme yapmıştır çünkü Kırgız Türkleri, Uygur Devleti'ni yıkarak Kırgız Kağanlığı kurdular ve o coğrafyada kalanların torunları Hakas Türkleri olarak günümüzde anılmaktadır. Kırgız Türkleri direnişi gösterseydi Aybars ve Kutuz, Moğol İstilası'nı önleyenler olarak tarihe geçmezdiler. Kırgız Kağanlığı da Şu gibi Türk Tarihi'ne kara bir leke bıraktılar. Sovyet döneminde ki Aralık olaylarına değinen kısmında ise Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov'un, Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri, Kazak Türk'ü kökenli Dinmuhammet Kunayev'i azlederek yerine Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nden Genadi Kolbin'in ataması üzerine Aralık 1986'da (Jeltoksan, Kazak Türkçesi "aralık" ayı anlamına gelmektedir.) Kazakistan'ın başkenti Almatı'da patlak veren olaylar. Bazı kaynaklar Kolbin'in Rus kökenli olduğunu söylemekte, bazıları ise Çuvaş Türk'ü kökenli olduğunu iddia etmektedir. Bu olaylar da Kazak Türkleri'ne dayatılan boyculuk fikrine rağmen genlerinden gelen Türklük bilinci, Tanrı'nın izniyle Azerbaycan'da alevlenir ve böylece Aliyev mantalitesi tarihe gömülür. Bu arada bu betik 2000 yılında basılmış ve yeni baskısı olmadığı için NadirKitap uygulaması sayesinde Toprak Kitap sahaftan satın aldım. Aktarması çok güzel olan betik sayesinde günümüzdeki, gelecekteki ve geçmişteki hatalar sayesinde olgunlaşacağımızı öneriyor. İnsan olsak da ulusumuzu tehlikeye sürükleyecek hatalardan kaçınmalıyız. Şiddetle okumanızı tavsiye ediyorum. #BetikEli #SokratıAnmaGecesi #CengizAytmatov #MuhtarŞahanov #BiligYayınları #Kitapyorumu #Piyes #Dram #Jeltoksan #İhanet #Aşk #Türklük #Moğolİstilası #KitapTavsiyesi #KitapTutkusu #KitapOkumakÇokGüzelŞeydir #OkudumBitti #Bookstagram #Bookstagramer

Sokrat'ı Anma GecesiCengiz Aytmatov · Bilig Yayınları · 200034 okunma

·

146 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Bleda Gəncay SÖNMƏZ