Edebiyatımızın üretken kalemi Selim İleri'yle Dostlukların Son Günü adlı öykü kitabıyla tanıştım. Sait Faik hikaye armağanı alan bu kitapta küçük bir çocuğun gözünden geçmişe yolculuğu anlatılıyor, anımsadığı mekânlara, anlara, büyüklerin dünyasına çocuk gözüyle bakışı ve çocuk duyarlığıyla imgeleminde kalanlar resmediliyordu. Kitabı ilk denememde okuyamamış, konuya yabancı kalmış daha doğrusu İleri'nin diline vakıf olamamış ve bırakmıştım. İkinci denememde ise zevkle okumuş çocukluk zamanının ustaca resmedilmesine, estetik duyarlığa ve en nihayetinde İleri'nin geçmişle kurduğu ilişkiye, eski zamanlarını özlemine ve nostaljik öğeleri ustaca işlemesine hayran kalmış ve Sait Faik hikaye armağanı almasının nedenini idrak etmiştim. Selim İleri okumam bununla sınırlı kalmayacaktı tabii ki. Semih Gümüş'ten okuduğum kadarıyla - ki beni hiç yanıltmadı - Bir Denizin Eteklerinde adlı öykü kitabı da bilhassa Türk öykücülüğünde önemliydi, okunması gerekirdi. Gümüş'ün tavsiyesine uyarak Bir Denizin Eteklerinde'yi okudum ve oldukça beğendim. Dostlukların Son Günü'ne hiç benzemeyen ve bir edebi metnin ve hassaten öykünün nasıl kurulduğunu iki öyküleriyle anlatan, okuyucuyla konuşan İleri oldukça başarılıydı. Beş öyküden oluşan kitapta ilk öykü olan Laterna Magica geçmişe yaza övgü geçmişe övgü gibiydi. Öykü yaşanılmış güzelliklerin hatırlanması çabasını anlatmaya çalışır. Yayıncının notu bölümüne belirttiği gibi bu hatırlama dağınık olacaktır zira her hatırlama bütünüyle gerçeği yansıtamaz kusurlarıyla malûldur. Oda Musikisi adlı öykü de deneyseldir. Öykünün serbestçe kurgulanabileceğine, kurgulanması gerektiğine vurgu yapan bu öyküde, yazar okuyucu ile konuşarak öyküyü nasıl yazdığını, klasik ilkelere uyup uymadığını göstererek deneysel bir öykü yazar. Sabahsız Geceler öyküsü de yalnızlığa övgü ya da yergi gibidir. Yalnızlığın kölesi olmakla yerinen öykü kişisi yalnızlığını sorgulayacaktır. Kapalı İktisat, İleri'nin kitaptaki uzun öykülerinden ilkidir. Bir küçük burjuvanın aşık olduğu kadından ve onun hocasından etkilenerek toplumsal meselelere kafa yormaya başlamasını ve bilinçlenmesini konu alır ama görünen böyle olsa da gerçek farklıdır. Zira Selim İleri'nin zamanına duyarsız suçlamasına karşı yazdığı bir öykü olarak nitelendirilir Kapalı İktisat. Son ve kitaba adını veren Bir Denizin Eteklerinde adlı öykü, yine ilk öykü gibi deneyseldir. Resimler üzerinden gidilerek kurgulanan öykü kişisinin arkadaşlarıyla yaşadığı ilişkiler, mesleği itibariyle karşılaştığı durumlar, mesleğine bakışı gibi birçok unsur oldukça detaylı bir biçimde işlenir. Böyle değil de şöyle olsa nasıl olurdu gibi sorularla kurmacanın serbestliğine ve aynı zamanda da sınırlarına değinilir. Bu öykü çok uzun olması hasebiyle biraz sıkıcı gelebilir okuyucuya ama kurmacanın doğasını anlamak için müthiş bir örnektir. Görüntüden yola çıkarak kurgulanan öykünün detaylandırılması hayranlık vericidir. Bob Ross'un çizeceği resmi izleyiciye anlatarak izleyiciyide de resmin yapılma sürecine dahil etmesi ve serbestçe düşünülmüş öğelerin resimde nasıl yer bulduğunu anlatması gibi Selim İleri de okuyucuyu öykü yazımına katarak öyküyü kotarır. Sonuç olarak zevkle okuduğum bir kitap oldu Bir Denizin Eteklerinde. Öykü okuyucularına tavsiye ederim.

Bir Denizin EteklerindeSelim İleri · Doğan Kitap · 200268 okunma

··

200 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hasan Hüseyin AKKAŞ