1934 yılında Ardahan’ın Hanak ilçesinin Saskara (Koyunpınar) köyünde doğar. Çocukluğu köy odasında, okumayı ve dinlemeyi seven büyüklerinin dizinin dibinde kitap okuyarak geçer. Geçit vermez karlı dağlar arasına sıkışmış Anadolu insanının çaresizliğini Cilavuz Köy Enstitüsü’nü kazanarak aşar. 1951 yılında kapısından girip 1957 yılında mezun olduğu Cilavuz Köy Enstitüsü insanlığı öğrendiği yer olur. Hiç unutmaz; gerek öğretmenliği gerek yazarlığı süresince bunu mıh gibi aklında tutar. 1957-1960 yılları arasında üç yıla yakın bir süre Mardin Derik İlkokulu’nda görev yapar. Sonrasında Necatibey Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü bitirir. 1961 yılının Haziran ayında da Rize’nin Pazar ilçesinde ortaokul öğretmenliğine atanır. 1964 yılında TRT’nin açtığı sınavı kazanarak TRT’nin Köy Yayınları bölümüne girer. TRT İstanbul Radyosu’nda halk kültürünün tanıtıldığı “Av Bizim Avlak Bizim”, “Dilden Dile” ve “Yurdun Dört Bucağından” programlarını hazırlar. “Evreşe Yolları Dar” ve “Yüksek Yüksek Tepelere Ev Kurmasınlar” gibi türküler de içinde olmak üzere çok sayıda türküyü derleyerek halk müziğine kazandırır. İlk öyküsü 1955 yılında Varlık dergisinde, “Sihirli Halka” adlı öyküsü ise Cumhuriyet gazetesinde yayımlanır. Cilavuz Eğitim Enstitüsü’ne girmek için yaptığı yolculuğu ve eğitim eşitsizliğini anlattığı Dönemeç, 1970 TRT öykü yarışmasında Osman Şahin’le birlikte birincilik ödülünü paylaşır. İki yıl sonra, Nisan 1972’de, Dönemeç’in de içinde yer aldığı ilk öyküler toplamı aynı adla Remzi Kitabevi tarafından yayımlanır. Aynı yıl, “Hacı Bektaşın Gölgesinde Sömürü” üst başlığıyla yayımlanan Hakullah röportajı dönemin önemli ödüllerinden olan Karacan ödülüne değer görülür. 1972 yılında, doğduğu bölge insanının yalnızlığını, annesi Gülü’nün var olma mücadelesini destansı bir üslupla anlatan, yöre dilini, o yöreye ait sözcük ve deyimleri roman bütünlüğü içinde veren, bu niteliği nedeniyle eleştirmenlerce “dil tarlası” benzetmesiyle karşılanan Yelatan romanını yayımlar. 12 Mart döneminde yaptığı yayıncılıktan rahatsız olan çevrelerce bulunduğu bölümden alınarak İstanbul Radyosu Kültür Yayınları’nda görevlendirilir. Bu alandaki çalışmalarını sürdürürken bir yandan da yazmaya devam eder. Ardahan Kars yöresi masallarını kendine özgü uslubuyla yeniden yazdığı Tek Atlı Tekin Olmaz, dönemin önemli çizerlerinden Fahri Karagözoğlu’nun desenleriyle birlikte 1973 yılında okuyucuyla buluşur. 1974 yılında; ülkenin değişik yerlerindeki Köy Enstitüleri’nden Mardin’in Derik ilçesine gelen genç öğretmenlerin merkezinde yer aldığı, devlet tarafından desteklenen aşiret ve ağalık düzenine yönelik güçlü eleştiriler içeren Tüfekliler romanı ve Köroğluyla ilgili yapılmış en iyi çalışmalardan biri olan Köroğlu Kolları Halk Destanları Remzi Kitabevi’nce yayımlanır. 1974 sonrası çocuk kitaplarına yoğunlaşan Kaftancıoğlu, Anadolu masallarından oluşan bir seçkiyi Kekeme Tavşan adıyla kitaplaştırır. 1975 yılında Çarpana adlı öykü kitabını, 1977’de Köroğlu hikâyelerine farklı bir bakışı temsil eden, çocuklar için yazılan Kankardeşim Dorutay’ı yayımlar. 1979’da Dört Boynuzlu Koç adlı çocuk kitabı ve Köroğlu destanları çalışmasının genişletilmiş halini içeren Köroğlu Kol Destanları Kültür Bakanlığı Yayınları tarafından yayımlanır. 1980 yılında Cilavuz Köy Enstitüsü yıllarını tek tek kişi ve özgün doğa karakterleri üzerinden anlattığı Çoban Geçmez adlı anı-hikâye kitabı ve savaş karşıtlığının işlendiği çocuk romanı Çizmelerim Keçeden okuyucuyla buluşur. 1979 Haziranı’nda Kültür Bakanlığı Çocuk Dizisi içinde yayımlanan Altın Ekin adlı romanı, hükümet değişikliği sonrası toplatılır. Kalemini halktan yana halkın sorunlarının anlatılması için kullanan Kaftancıoğlu, bu anlayışla dönemin siyasi dergi ve gazetelerinde çok sayıda makale yayımlar. Ümit Kaftancıoğlu, 11 Nisan 1980 tarihinde; halk düşmanlarının kendisini hedef göstermesinin hemen sonrasında evinin önünde pusuya düşürülerek öldürülür. Şülgür Deresi adlı çocuk kitabı, yayımlanmamış kent ve kır öykülerinden oluşan İstanbul Allak Bullak adlı çalışması, Hızır Paşa ve Köroğlu Kolları Halk Destanları içinde yer alan Sali Bey destanı YAZKO Yayınları tarafından Salih Bey ismiyle , Hakullah röportajı ise diğer röportajlarıyla birlikte aynı adla Su Yayınları tarafından ölümünden sonra yayımlanır. 
Ümit Kaftancıoğlu
··
148 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.