Şeyhler ve milliyetçilik
Çoğunluk medrese eğitiminden geçen ve yine medrese hocası olan şeyhlerin bir kısmı 1880 ve 1925 arası Kürt milliyetçi hareketinde lider konumunda yer aldılar.
1880 yılında Batı İran'ı işgale girişen Nakşi Şeyhi Taha Nehri'nin oğlu Şeyh Ubeydullah İsyanı milliyetçi saiklerin etkili olduğu ilk Kürt isyamıdır. Daha sonra yüzyılın başında Şeyh Ubeydullah'ın oğlu Seyyid Abdülkadir önce Kürt Teavün ve Terakki ardından ise Kürdistan. Teali Cemiyeti önderi olarak İstanbul merkezli Kürt milliyetçi hareketinin başında yer aldı. Aileden II. Seyyid Taha'da 20. yüzyılın başında Irak'taki Kürt milliyetçi hareketi içinde etkin bir rol oynadı.
1925 yılında Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı girişilen ve döneminin iç politikası üzerinde derin etkisi olan en büyük Kürt isyanı Genç Hadisesi'nin (Şeyh Said Isyans) lideri Şeyh Said de Nakşibendi tarikatına mensuptu. Şeyh Said'in dedesi Şeyh Ali Septi (1777-1870) Mevlana Halid'in halifesidir. Yakın dönem Kürt milliyetçi hareketi ile özdeşlemiş bir diğer Nakşibendi aile ise Barzanilerdir. Barzan şeyhlerinin ilki Şeyh Abdurrahman (Şeyh Tacettin)Şeyh Taha'nın halifesi idi. Ancak aile Şeyh Abdüsselam ile birlikte siyasi bir kimlik edindi. 1913-1914 yılında ikinci kez isyan eden Şeyh Abdüsselam'in Osmanlı'nın Musul valisi Süleyman Nazif tarafından idam edilmesinin ardından yerine geçen kardeşi Şeyh Ahmed'de İngilizlere karşı isyan etti. Bu süreçte Şeyh Ahmed'in kardeşi Molla Mustafa Barzani Kürt milliyetçi lideri olarak ortaya çıktı ve adı 1960'lı ve 1970'li yıllarda Kürt milliyetçi hareketi ile özdeşleşti. Bununla birlikte Mustafa Barzani ve oğlu Mesut Barzani'nin klasik tarikat yapılanması ile doğrudan bir ilişkileri olmamış tarikat yapılanması içinde yer almamışlardır.
Arvasi ailesinden ise yetişme devresinde Said Nursi'nin talebesi olan Şeyh Şefik Arvasi Kürdistan Teali Cemiyeti (KTC) içinde yer almıştır.
·
278 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.