Yapacağım bu inceleme içimi en fazla burkan inceleme olacaktır. Zira bu kitabın yazarı Prof. Dr. Salim Koca 2012 yılından itibaren pek çok şey öğrendiğim, Türk tarihi ve kültürü konusunda ufkumu en fazla genişleten, doktora tezimi hazırlarken danışmanlığımı yürüten; ancak tezimin son hâlini göremeden uçmağa varan kıymetli hocamdı. Kendisi Türk kültürüne ve özellikle Türk askerî kültürüne ayrı bir önem verir; Türklükle, Türk savaş sanatıyla bir hususu anlatırken mağrur bir tonda sesini değiştirir, ardından sanki o dönemlerde yaşamadığı için hüzünlü bir şekilde başını öne eğip yere bakardı. Selçuklularda Ordu ve Askerî Kültür kitabı da üstadımın bu hallerinin bir tezahürü durumunda. Eser akademik bir çalışma olmasına rağmen oldukça akıcı bir dile sahip. Zaten hocamız bizi tembihlerken yazdığımız her yazının, yaptığımız her çalışmanın akıcı ve güzel bir Türkçeyle kullanılması hususuna dikkatle değinirdi. Hocamız tarafından Türk başkomutanlarına ve askerlerine atfedilen bu eser önsöz, giriş, 5 ana bölüm, kaynakça ve dizinden oluşmaktadır. Eserin girişi İslam dairesi çevresinde yükselen Türk komutanlara ve bu çevrede hizmette bulunan Türk askerleri hakkında bilgiler içermektedir. 1. Bölüm Selçukluların kurulmadan evvelki askerî durumu ve bununla ilgili faaliyetleri içermektedir. Selçuk Bey'in Müslüman olması, Tuğrul ve Çağrı kardeşlerin yurt arayışları, bu dönemde yapılan savaşlar ve nitekim Dandanakan Savaşı bölümün başlıca konularını oluşturmaktadır. Bu bakımdan bu bölüm de bir nev'i giriş mahiyetini haizdir. 2. Bölümde Selçuklu Ordularının Özünü Oluşturan Temel Unsurlar ele alınmaktadır. Hocamızın sınavlarında ayrıca soru olarak sorduğu bu unsurlar ona göre 4 taneydi: 1-Başkomutan ve komutanlar 2-Savaşçı unsurlar (Askerî birlikler) 3-Teşkilât 4-Teçhizat Bu dört unsurdan bir tanesinin eksikliğinde düzenli bir ordu kurulamayacağını belirten hocamız, Selçuklular üzerinden bu unsurları ele almıştır. 3. Bölüm Selçuklu ve Memlûkler ordularının askerî eğitimleri hakkında bilgiler içermektedir. Hocamızın burada Memlûkleri işe dâhil etmesi onların Türk olması ve o dönemde bu konuyla ilgili en mufassal bilgilerin Memlûk kaynaklarında yer alıyor olmasıyla ilgilidir. Burada ata binme, mızrak, yay ve ok, kılıç ve gülle kullanma eğitimleri hakkında bazı genel bilgiler mevcuttur. 4. Bölüm Selçukluların savaş taktikleri hakkındadır. Burada hocamız Selçukluların meydan, kuşatma ve gerilla tarzı savaşlarında uyguladıkları taktikleri ele almıştır. Ona göre Türklerin askerî konudaki üstünlüklerinin nedenlerinden biri dinamizmdir. Yani Türkler ani kararla düzenli savaş modundan, gerilla savaşına, gerilla savaşından tekrar meydan savaşı yapabilecek moda hızlıca geçiş yapabilmekteydi. Kuşatma savaşları ise Türklerin sonradan öğrendiği; ancak kısa sürede ustalaştığı bir savaş türüydü. Kitabın son bölümü olan 5. Bölüm ise ufkumu en fazla açan bölüm olmuştur. Zira bu bölümde Türk kültürüne, diline ve diğer pek çok geleneğine dair oldukça orijinal bilgiler görmek mümkün olmaktadır. Bölümde Türklerin savaştan önceki uygulamaları ve askerî gelenekleri, savaş sırasındaki uygulamaları ve askerî gelenekleri ve savaş sonrasındaki uygulamaları ve askerî gelenekleri akıcı bir şekilde ele alınmıştır. Sonuçta son devir Selçuklu tarihçiliğinin duayenlerinden olan hocamız öz ama net bir şekilde Türk askerî kültürü çalışacaklara bir kapı açmış ve yol göstermiştir. Allah rahmetiyle muamele etsin.

Selçuklular'da Ordu ve Askeri KültürSalim Koca · Berikan Yayınevi · 200514 okunma

·

85 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kerim Köksal Kaya