Beş duyumuzdan en önemsiz gibi görünen koku alma duyusunu 250 sayfalık bir romana dökmek büyük bir başarı ve çok farklı bir bakış açısı. Maharet romana dökmekte de değil, kitap boyunca kokuyu betimleyebilmekte. Yazar bunu çok ustaca yapabildiği için kitabı klasik bir eser haline getirebilmiş.
Eserin başarılı olması, sadece ele aldığı konunun diğer kitaplara oranla çok daha farklı, daha başka olmasından mı geliyor? Tabi ki hayır. Bir eserin sadece konusundan dolayı klasik olması asla yeterli olamaz. O halde eser neden 'klasik' oldu, bir bakalım.
Kitabın yazıldığı döneme bakılırsa, yazarın kurmaca/gerçek anlatım tarzı ve ilahi bakış açısı, kitabın postmodern bir eser olduğunu kanıtlar. Kitabın bünyesinde cinayet, erotizm, korku, tarih, fantastik, gezi gibi unsurlar bulunması, postmodernin çoğulculuk ilkesini gösterir. Yazar 16 farklı roman türü ve 7 farklı yazın akımını kullanarak eserini modernizmden tamamen ayırmayı başarır.
Kitabın içinde barındırdığı birde estetik felsefesi vardır. Vikipedi amcanın dediğine göre; güzel duyu, bedii ya da estetik sanatla, güzellikle ve zevkle ilgilenen felsefe dalı, Estetik Felsefesidir. Filozof Aristoteles, güzelliği ahenk ve uyum olarak görür. Ona göre tüm unsurlar bir araya geldiğinde estetik bir güzellik ortaya çıkar. Estetiği matematik olarak görür ve orantının, simetrinin önemli olduğunu savunur. Kant ise güzel olanı estetik bir değer olarak veya sanat güzelliği olarak savunur. Peki o halde, soruyoruz. Kokular içgüdüsel değerler midir, yoksa ahlaki kabullenmeler midir? Yani, kötü diye bildiğimiz, halk arasındaki 'osuruk' kokusu neden kötü? Bugüne kadar kötü denildiği için mi yoksa gerçekten kötü olduğu için mi? Aristoteles'e göre osuruk güzel bir koku olsaydı onun matematiğini, orantısını bize gösterebilir miydi? Yada Kant osuruğu beğenseydi, osuruk estetik bir değer mi olacaktı? Bu anlattıklarımın cevabını ben veremem, yazar da vermiyor. Yazar sadece farkındalık yaratıyor. Sonuçta cevabını verebilseydik felsefi bir düşünce olmaktan çıkardı. Bana kalırsa kimse kendi 'osuruk' kokusu haricinde başkasının kokusunu beğenmez...
Sonuç olarak kitap sadece 'koku' teması ve bunu kitap boyunca betimleyebilmesiyle klasik bir eser olmamıştır. Bunu, daha derinine inildiğinde anlayabiliyoruz.
Klasik bir eser söz konusuysa okurken ve incelerken araştırma yapmak bizim için her zaman faydalı olacaktır.
