BM Çocuk Hakları Sözleşmesi Özet Metin
Çocuk Hakları Sözleşmesi 54 maddeden oluşmaktadır. Aşağıda kısaltılmış ve basitleştirilmiş bir özetini bulacaksın. Sözleşmenin tamamını internette bulabilirsin.
Madde 1
Her birey 18 yaşına kadar çocuk kabul edilir.
Madde 2
Bütün çocuklar eşit haklara ve değere sahiptir. Hiç kimse ayırımcılığa maruz bırakılamaz.
Madde 3
Öncelik her zaman için çocukların yararını düşünmektir.
Madde 4
Sözleşmeyi imzalayan ülkelerin en büyük amacı, çocukların sosyal, ekonomik ve kültürel haklarının verilmesi için bütün kaynaklarıyla hizmet vermek olacaktır. Kaynaklar yeterli olmadığı zaman uluslararası destek aranmalıdır.
Madde 6
Yaşamak, hayatta kalmak ve gelişmek her çocuğun temel hakkıdır.
Madde 7
Her çocuğun bir isme ve vatandaşlığa sahip olma hakkı vardır. Her çocuk, mümkün olduğu ölçüde anne babasının kim olduğunu bilme hakkına sahiptir.
Madde 9
Hiçbir çocuk -sadece çocuğun yararına olan durumlar hariç- ailesinden isteği dışında ayrılamaz. Anne babasından ayrı yaşayan çocuğun da anne babasıyla düzenli görüşme hakkı vardır.
Madde 10
Anne babası ayrı ülkelerde yaşayan çocukların aileleriyle birlikte olabilmeleri için devletler kolaylık gösterir.
Madde 12-15
Her çocuk, görüşlerini serbestçe ifade etme, kendisini ilgilendiren her konuda görüşlerinin dikkate alınmasını isteme hakkına sahiptir. Çocuklarla ilgili davalarda sözkonusu çocuğun da söz hakkı vardır. Her çocuğun düşünce özgürlüğüne, vicdani ve dini özgürlüklerine saygı gösterilecektir.
Madde 18
Her iki veli de çocuğun yetişmesinde ve gelişmesinde eşit derecede sorumludur. Çocuğun iyiliği her zaman öncelikli olacaktır.
Madde 19
Her çocuk, fiziksel ve psikolojik şiddete, ihmale ve yasal vasi veya vasileri ya da bakımını üstlenen kişiler tarafından suistimale karşı korunma hakkına sahiptir.
Madde 20-21
Her çocuğun ailesinden yoksun kaldığında ya da aile ortamı onun için uygun olmadığında alternatif bakım olanaklarına ulaşma hakkı vardır. Evlatlık verme durumunda devletler kanunlarla çocuk için en iyi bakım olanaklarını garantilemek durumundadır.
Madde 22
Yaşadığı ülkeden başka bir ülkeye giden her çocuk, yalnız da gitmiş olsa, ailesiyle de gitmiş olsa korunma ve yardım alma hakkına sahiptir.
Madde 23
Zihinsel veya bedensel engelli her çocuğun, toplumsal yaşama etkin biçimde katılımını sağlayacak, saygın bir hayat sürmeye hakkı vardır.
Madde 24
Her çocuğun, sağlık hizmetinden yararlanma hakkı vardır. Bütün ülkeler yeni doğan ölümlerinin azalması, hastalıklarla ve yetersiz beslenmeyle mücadele ve zararlı geleneksel uygulamaların kaldırılması için çalışacaktır. Hamile ve yeni doğum yapmış annelerin sağlık hizmeti hakkı vardır.
Madde 28-29
Her çocuk parasız ilk öğretim hakkına sahiptir. Verilen eğitim çocuğu hayata hazırlayan, insan haklarına saygısını geliştiren ve çocuğun hoşgörüsünü, anlayışını, halklar arası barış ve dostluk duygularını artırma yönünde olmalıdır.
Madde 30
Azınlık veya yerli halklara mensup çocukların kendi dilini, kültürünü ve dinini öğrenme hakkı vardır.
Madde 31
Bütün çocukların oyun oynama, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme hakkı vardır.
Madde 32
Her çocuğun ekonomik sömürüye, sağlığını veya eğitimini tehlikeye sokacak ağır işlerde çalıştırılmaya karşı korunma hakkı vardır.
Madde 33
Her çocuk, her türlü zararlı maddeye karşı korunma hakkına sahiptir.
Madde 34
Her çocuğun her türlü cinsel saldırıya, fuhuşa zorlanmaya veya pornografik içerikli gösterilerde malzeme olarak kullanılmaya karşı korunma hakkı vardır.
Madde 35
Çocukların herhangi bir şekilde kaçırılmaları ve satılmaları engellenecektir.
Madde 36-37
Hiçbir çocuk, işkence veya diğer zalimce, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezaya tabi tutulamaz. Hiçbir çocuk yasadışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun bırakılamaz. Hiçbir çocuk ömür boyu hapis veya idam cezasına çarptırılamaz. Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuk insancıl ve saygın davranış görmelidir. Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuğun mümkün olan en kısa zamanda hukuki yardım alma hakkı vardır. Bu durumdaki çocuğun ailesiyle mektuplaşma ve ziyaret şeklinde iletişime geçme hakkı vardır.
Madde 38
15 yaşından küçük hiçbir çocuk silahlı çatışmalara doğrudan katılamaz. Hiç kimse küçük çocukları silahlı kuvvetlere asker olarak alamaz.
Madde 39
Her türlü ihmal, sömürü ya da suistimal, işkence ya da her türlü zalimce, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ya da ceza uygulamasına maruz kalmış ya da silahlı çatışma mağduru olan bir çocuğun, rehabilitasyon ve sosyal adaptasyon hakkı vardır.
Madde 40
Herhangi bir suçla itham edilen veya suçundan ötürü ceza almış her çocuk, saygınlık ve değer anlayışını geliştiren ve diğer insanların hak ve özgürlüklerine saygısını artıran muamele hakkına sahiptir.
Madde 41
Bir devletin kendi yasaları, çocuklara hakları konusunda daha iyi imkanlar veriyorsa bu sözleşme geçerli değildir.
Madde 42
Devletin bu sözleşmede yer alan hakların uygun ve etkili araçlarla yetişkinler ve çocuklar tarafından yaygın biçimde bilinmesini sağlama yükümlülüğü vardır.
Madde 43-45
Bu sözleşmeyi imzalayan ülkelerin bunları nasıl hayata geçireceğine dair hükümlerdri. Birleşmiş Milletler'den bir izleme komitesi sözleşme ülkelerinin raporlarını inceler. BM organları ve bağımsız organizasyonlar da BM'ye bilgi akışında bulunabilirler.
Madde 46-54
Devletlerin sözleşmeye nasıl katılabileceğini ve sürecin nasıl işleyeceğini anlatan kurallardır. Sözleşmenin amacı ve konusu ile bağdaşmayan hiçbir çekinceye izin verilmez.
Güldünya Yayınları
·
50 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.