Simurg
Ece Ayhan şiirinde kurmaca kuşların varlığı üzerinde durmuştuk kısaca. Bunların tümü de simgesel yüklerine bağlı olarak yer tutuyorlar evrensel sözlükte. Ece Ayhan, Borges gibi kurmacaya "kendi olanakları" ile girişmiyor burada. Gizemci bir geleneğin ardalarını izliyor. "Kuş" simgesi, doğaötesi İngiliz şiirinde olduğu gibi İslâm şiiri çerçevesinde de önde gelen izleklerden birisidir. "Câvitnâme"yi Türkçeye aktaran ve eleştirel basımını hazırlayan Anne-Marie Schimmel, "İslâmiyette kuş sembolü geniş bir yeralmıştır; ilk ânda bu münasebetle insanın aklına gelen misal, korku ve ümidin, insanın iki kanadı olarak vasıflandırılmasıdır. Bu meâldeki hadiste, ruh da bir nevî kuş olarak tasvir edilmektedir. Tasavvufta bu sembol daha geniş bir şekilde kullanılmıştır. En meşhur
misali, Feridüddin Attâr'ın 'Mantıku't-tayr' adlı eseridir. 30 kuşun Sîmurg'da kendilerini görmesi ruhun mistik yolunun en güzel ifadesidir. (Farsçada 'sîmurg' aynı zamanda, 'sîmurg', otuz kuş diye okunabilir)" diyor. Schimmel, kuş imgesinin eski Mısır'da, Arabistan'da olduğu kadar Platon'un ("Phaidros"ta), Plotinos'un ve Mevlânâ'nın yapıtlarında sık raslanır olduğundan, "kuşların dilini bilen" Süleyman'dan sözediyor aynı bölümde. Sîmurg'a Firdevsî'nin "Şahnâme"sinde, Sâdî'nin "Gülistân"ında da raslıyoruz. Ali Şîr Nevâî'nin Attâr'dan aktardığı "Lisanü't-tayr"da da egemen varlık sîmurg. Firdevsî'ye göre Elburz dağında yaşıyor bu söylence kuşu. Ancak Acem yazını geleneğinde, çoklukla Kaf dağında yuvalandığı varsayılıyor." İnsan diliyle konuşuyor sîmurg. Konakladığı yerlere birkaç tüyünü bırakıyor. Kendisine gereksinme duyulduğunda bu tüyler yakılıyor, o da çağrıya uyarak, ne denli uzakta olursa olsun, iyileştirici gücünü kullanmak üzere çağrıldığı yere geliyor. Sîmurg, Attâr'a göre gizli ben'in simgesi, kişinin benliğini aramaya koyuluşunun yerinel karşılığıdır. "Kuşların Dili"nde, aşkın bir ereğin ardına düşen otuz kuşun, son çözümlemede kendi benliklerini bulduklarını yazıyor ünlü İslâm gizemcisi.
Sayfa 90 - YKYKitabı okudu
·
48 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.