Çağdaşları tarafından “sahnelerin filozofu”olarak tanınan Euripides,ömrünün son on sekiz ayını geçirdiği Makedonya’da yazdığı oyunu #iphigeniaaulis’te trajedisi ile geldim bugün. İphigenia Auslis’te ve İphigenia Tauris oyunları Troya efsanesinde yaşanılanların öncesi ve sonrasını ele alıyor. Genellikle ikileme olarak bilinen oyun aslında Korint’te Alkmaeon ve Bakkhalar adlı oyunlarıyla birlikte tetralojinin (dörtlü serinin)bir parçasıdır. #dipnot Bu arada tetraloji eski yunan trajedi yazarlarının yarışmalar için hazırladıkları üç trajedi ile bir dramdan oluşan esere verilen addır. Euripides’in oğlu adaşı küçük Euripides,babasının ölümünün ardından 405 yılında bu oyunu sahneleyip yarışmalardaki beşinci birinciliğini kazandırmıştır. Oyunda bir adet prologos(giriş),üç adet stasimon (koro şarkısı), üç adet epeisodion (dialog) ve bir adet eksodos(kapanış) mevcutttur. Euripides,oyunlarında Tanrı’lara karşı yanlış bir şey yapıldığında bedel ödettirdiklerini ama adaletli olduklarını öne sürüp vatanı uğruna kendisini feda edenlerin ahlâkî değerlerini vurgulayarak iktidarda kalmak için onurunu kaybetmemek gerektiğini ve kardeş kavgalarının son bulmasını, herkesin birlik beraberlikle yaşaması için çağrıda bulunuyor. Kısa bilgilerin ardından oyunumuza geçelim. Hepimizin çok iyi bildiği Troya efsanesi… Prens Paris,dönemin en güzel kadını olan evli Helene ‘yi kaçırarak bütün Hellenlere hakaret etmiş sayılıyor. Helene’nin kocası Menelaos ve Hellen ordusunun başkomutanı ağabeyi Agamemnon,ordusuyla birlikte Helene’yi Paris’in elinden geri almak ve Truva’yı kazanmak için Aulis Limanı’nda toplanırlar. Ama rüzgâr esmediğinden donanma denize açılamaz.Kâhinler rüzgârın esmesi için Artemis’e bedel ödenmesi gerektiğini söyler…İşte şimdi olaylar başlıyor. Ödenmesi gereken bedel ne,ordu bu bedeli duyunca ne yapıyor?Kısacası neler yaşandığını merak ediyorsanız şimdiden keyifli okumalar dilerim. Ah Paris ve Helene(!) Her zaman iyiler mi bedel öder? “İktidardayken güçlerini yitirmemek için büyük çaba harcadılar,ama sonra halkın yanlış kararıyla ya da kenti yönetmekten aciz olduklarından hak ederek ,onursuzca iktidardan uzaklaştırıldılar .” “Adamın iyisi yüksek makamlara gelince huylarını değiştirmemeli ,dostlarına sadık kalıp elinden geldiğince olanaklarını onlarla paylaşmalıdır.” Ve son noktanı Mevlana’nın sözü ile bitiriyorum. “Bir cümle yeter sözden anlayana,destan yazsan fark etmez laftan anlamayana .”

İphigenia Aulis’teEuripides · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2017346 okunma

·

24 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Asuman Özalp