5. Ego-İdeali ve Süperego: Casablanca İzleyicisi Olarak Lacan
Freud özneyi ahlâklı davranmaya iten üç farklı terim kullanır: İdeal benlik (Idealich), ego ideali (Ich-ideal) ve süperego (Über-Ich). Bu üç terimi şu şekilde tanımlar: Genellikle Ichideal oder idealich (Ego ideali veya ideal ego) ifadesini kullanır ve Ego ve İd başlıklı kitapçığının 3. bölümündeki başlık, "Ego ve Süperego"dur (Ego-İdeali). Lacan bu üç terim arasında kesin bir ayrım yapar: "İdeal benlik" öznenin idealize ettiği kendilik-imgesine karşılık gelir (olmak istediğim, diğerlerinin beni görmesini istediğim); Ego-İdeali ego imgemle etkilemek istediğim bakışın, beni tepeden izleyerek elimden gelenin en iyisini yapmam için zorlayan büyük Öteki'nin ve peşinden gidip gerçekleştirmeye çalıştığım idealin failidir; son olarak süperego da intikamcı, sadist, cezalandırıcı yönüyle aynı faildir. Bu üç terimin altında yatan yapılandırıcı ilke, Lacan'ın İmgesel-Simgesel-Gerçek üçlemesidir: İdeal benlik Lacan'ın "küçük öteki" olarak adlandırdığı, egomun idealize edilmiş ayna-imgesi olan imgeseldir; Ego-İdeali simgeseldir, simgesel özdeşim noktam, büyük Öteki'de kendimi gözlemlediğim (ve yargıladığım) noktadır; süper ego bana imkânsız talepler yağdıran ve sonra onları karşılamak için beceriksizce çabalamamla alay eden gerçek, zalim ve doyumsuz, gözünde suçum arttıkça "günahkâr" uğraşlarımı daha çok bastırmaya ve taleplerini karşılamaya çalıştığım bir faildir. Göstermelik duruşmalarda suçsuz olduklarını iddia eden sanıklarla alay etmek için kullanılan eski bir Stalinist motto vardır ("Ne kadar masumlarsa, o kadar kurşuna dizilmeyi hak ediyorlar"); işte bu en yalın haliyle süperegodur.
Sayfa 81-2Kitabı okudu
·
54 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.