Seda Yılmaz'ın 2020'de yayımlanan "Giysiler Ne Anlatır?" kitabı, giysilerin, aksesuarların, güzellik algısının kısacası modanın dönüşüm tarihini gözler önüne seriyor. Bunu yaparken bir araştırmacı gibi konuya uzaktan bakmıyor. Bunun aksine moda dünyasının uzun yıllar içinde aktif şekilde bulunmuş biri olarak oluşan düşüncelerini ve ele aldığı konuları daha iyi anlamayı sağlayacak anılarını kitaba serpiştiriyor. Elbette bu durum, söz konusu kitabın, modayı anlama noktasında daha farklı bir konuma sahip olmasını sağlıyor. Yılmaz, moda konusunda sadece tarz, zihniyet dönüşümü gibi kuru bir moda tarihini aktarmıyor. Ki, ben kitabın başlığından sadece bunu anlatacağını sanmıştım. Yazar, dile getirdiği zihin değişimlerini birçok roman, sosyoloji, psikoloji, moda, antropoloji kitaplarından yaptığı alıntılarla destekliyor. Bunlara ilaveten samimi ve eğlenceli bir üslubu ve kendi hayat hikayesinden birçok anı da kitap boyunca okuyucuya eşlik ediyor. Yazarın samimi üslubu derken bunu sadece okuyucu ile yakın bir diyalog kurması anlamında kullanmıyorum. Kitap boyunca yazar, birçok durumda kendisini de hiç çekinmeden eleştiriye tâbi tutuyor. Bunun da ciddi bir samimiyet olduğu düşüncesindeyim. Kendini eleştirmeyi hiç çekinmeden yapabilmesi, insanın zihni değişiminin olağan olduğunu, yaşanan tecrübe ve yapılanların mevcut zihniyete, olgunluğa erişmek için gerekli bir basamak olduğunu göstermesi açısından da kıymetli bir değişim numunesini bize sunuyor. Peki kitapta neler var? Bu konuda bu esere ön söz yazan Bora Aksu, kitabı genel hatlarıyla oldukça güzel bir şekilde özetliyor (s. 14): "Seda'nın, Türkiye'de ve dünyadaki modanın gelişimini anlatışındaki maharetin, dili kullanışının ve kapsayıcılığının, modayı gözlemlemesinden ziyade birebir tecrübe etmesiyle ilgili olduğunu düşünüyorum. Tecrübeleriyle koşut olarak yakın moda tarihini aktarırken irdelediği pek çok konu var. Geçtiğimiz yüzyıllara ait korse, mini etek, smokin ceket gibi anahtar objeler, 80'lerdeki marka ve logo diktatörlüğü, 90'lardaki süpermodellerin imaj yüklemesi, blogger'larla editörlerin tartışması, feminizmin geçirdiği evreler ve modaya yavaş yavaş hükmetmesi, Batı'nın güzellik kavramındaki değişimlerin Türkiye'ye ayarlanmış merceklerle incelenmesi, modayla ilgili değerlerin nasıl dönüştüğü, kısıtlı basılı materyallerin dolaştığı zamanlardan, Instagram'ın egemen olduğu günümüz dünyasına geçiş gibi birçok meseleyi aktarırken izlediği kişisel yol, onun herkesten ayrılmasına sebep oluyor. Bence yazarın en önemli özelliği, neyi anlattığından çok, nasıl anlattığıyla ilgili." Kitaptaki konuların içinde en önemlisi bence yazarın zihni uyanışını anlattığı bölümler. Modanın kadına renkli, farklı ve sevimli imajı verdiği, kadını belli bir kalıba sokmaya çalıştığı, kadınları sadece beden ve giysisi üzerinden değerlendirdiği bir sistemde, elbette bunun farkına varış, kıymeti yüksek bir durum. Yılmaz'ı uyanışa götüren durumlar ve sonrası ise oldukça önemli detaylar barındırıyor. Özellikle giysilerin nasıl bir üretim sürecinden geçtiği konusu ise dikkat çekici ve yürek burkucu. Moda deyince aklıma her zaman gösteriş ve marjinallik geliyor. Acaba bunu modanın içinde olanlar farkında mı derken, yazar bu konuda çekinmeden veriyor cevabını (s. 98): "Dört yüz davetliden biri olarak özel şoförle saraya vardığımda, modanın her şeyden önce müthiş bir hayal üreticisi ve satıcısı olduğunu idrak ettim. "Günaydın!" diyebilirsiniz. Editörlük yaptığım için bunun bal gibi bilincindeydim aslında. Fakat bilincinde olmakla, idrak etmek aynı şey değildi. İlk kez böylesi bir görkemle karşılaşıyordum." Kitapta bahsedilen bazı önemli konular şunlar: - Günümüzdeki birçok farklı giysinin tarihi bir anlamı olduğu (Çanta, s. 23; Korse ve Sutyen, s. 32; Topuklu Ayakkabı, s. 52; Mini Etek, s. 79; Smokin, s. 81; Pantolon, s. 82), - Giysilerdeki logo kullanımının tarih içindeki dönüşümü (s. 21), - Giysilerin sadece giysi olmadığı, geleneksel ve kültürel birçok olguyu içerdiği (s. 35), - Korselerin evrim geçirerek spor ve diyete dönüşmesi (s. 40) - Güzellik algısı ve Instagram'ın buna olumsuz etkisi (s. 41), - Renklerin bazı şeyleri simgelediği (s. 62), - Seri üretimle giysilerin kullan-at hâline geldiği (s. 71), - Moda sektöründeki düşük ücretler (s. 88), - Giysilerin zor koşullarda üretim süreci (s. 158) Bu gibi birçok ilginç bilgi ile birlikte Seda Yılmaz ile samimi bir moda tarihi gezintisi için "Giysiler Ne Anlatır?"ı okumanızı tavsiye ediyorum. Bu inceleme ve bu kitaptan yaptığım alıntıları medium hesabımdan okumak için tıklayınız: sametonurr.medium.com/898c145d8a6c

Giysiler Ne Anlatır?Seda Yılmaz · Mundi Kitap · 202064 okunma

·

109 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Samet Onur