Türküler genellikle bir olay, bir arzu veya bir heyecan üzerine doğarlar. Başlangıçta, sahibi belli ürünlerdir. Ancak zamanla, türkünün asıl sahipleri unutulur ve sonraki kuşaklar tarafından, halkın dilinde dolaşa dolaşa farklı coğrafyalara yayılır; böylelikle de anonimleşirler. Önceleri yerel nitelik gösteren türküler, zamanla millî kimliğe bürünürler. Türkülerin anonimleşmesinde, daha çok göçler, kervanlar, askerî sevkler, gurbete iş için gidişler, gezgin halk şairlerinin faaliyetleri rol oynar. Yayılma sırasında, türkülerin sözlerinde ve ezgilerinde de bazı değişiklikler olur. Kimi zaman bu değişiklikler türküyü tanınmayacak hâle getirebilir. Türkülerin bu derece çeşitlenmesinin asıl nedeni kişilerin yetenekleridir. Kaynak kişiler, ezgilerin yapısında önemli ölçüde değişiklik yapabildiği gibi, bu değişikliği türkülerin sözlerinde de yapabilirler. Türk edebiyatının sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen halk şiirinin her çeşidini göstermek için en çok kullanılan ad “türkü“dür. Özel durumlarda ya da ezginin, sözlerin çeşitlenmesinde “ninni, ağıt, deyiş, hava” adları da kullanılır. Türkü, bir halk edebiyatı nazım şekli ve türüdür. Ezgisi yönüyle diğer halk şiiri türlerinden ayrılır. Türkler genellikle anonimdir. İsimleri bilinen saz şairlerinin söyledikleri de giderek halka mal olmuştur. İlk türkü söyleme, “türkü yakmak” diye anılır. Türkü adı, Türk sözcüğüne Arapça “ı” eki eklenerek ortaya çıkmıştır. “Türk’e özgü” anlamına gelir. Türkü, Türk halk şiirinin en eski türlerindendir. Bu kelime, ilk defa XV. yüzyılda Doğu Türkleri tarafından kullanılmıştır. Türküler genellikle hece vezninin 7, 8 ve 11’li kalıplarıyla ve kıtalar hâlinde söylenir.

Türkülerden SeçmelerBekir Aktan · İskele Yayıncılık · 200735 okunma

·

1 plus 1

·

20 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Merve ÖZCAN