Immanuel Kant Üzerine Bir İnceleme:
Amprik filozoflarla, rasyonalistler arasında kritisizmi benimseyip eleştirel kuramın (frankfurt okulu) temelini atmış; akıl-deney arası rabıtayı çözmeye çalışmış, 18. yy Platonu olmuştur bir anlamda. yükselen skeptisizm’e tepkidir felsefesi. Modern bilimin bilgi teorisini temellendirmiş; nedensellik, zorunluluk, olasılık kavramlarına daha önce getirilmemiş açılımlar sunmuştur felsefe için platon ve aristoteles ne ise kant'ta o dur. Felsefesi epistemolojide agnostisizme, etikte pragmatizme, bilim felsefesinde instrumentalizm’e yol açabilecek şekilde yorumlanmaya açıktır. O çağda (18. yüzyıl) beyaz bir noktaya bakıp, onun bir galaksi olabileceğini düşünerek; evren'in bizimki gibi galaksilerden oluştuğu düşüncesini ilk kez ortaya atıp tüylerimi ürperten insan. Eleştirel felsefenin babası olarak kabul edilir. Asla Descartes gibi solipsizm bataklığına düşmemiştir. "akılsız deneyler boş; deneysiz akıllar ise kördür" diyerek pozitivizm ile rasyonalizmin ortası diyebileceğimiz kritisizmi ortaya atmıştır. Onun ortaya attığı fikirler, takındığı tavır ve felsefeye getirdiği açılımlar bin yıldır uyuyan felsefeyi uyandırmıştır. Öyle ki Felsefenin kopernik devrimini gerçekleştirmiştir. Ona göre insanı özgür yapan, ahlak yasasına uymaktır. Özgürlüğümüzü kısıtlayan arzularımız ve ihtiraslarımızdır. Kant felsefe tarihine inmiş bir yumruk gibidir. Saf aklın eleştirisinin sadece önsözünü bile okumak bende büyük bir hayranlık uyandırmıştır. Hayatının iki ayrı döneminde bambaşka karakterler sergilemiş, 18. yüzyılın en önemli filozofudur. Kritik öncesi dönemde kalsaydı şu an buraya bir şey yazmaya gerek duymuyor olabilirdik. Ama kritik dönemi ile hem kendi hayatını hem felsefe dünyasını oldukça değiştirmiştir. En büyük eseri olarak; saf aklın eleştirisi söylenebilir. Mezarının üstünde yazan şu sözüyle beni derinden etkilemiştir: "ne kadar sık ve uzun düşündüysem, şu iki şey hep yeni ve artan bir hayranlık ve huşuyla doldurdu ruhumu: üstümdeki yıldızlı gökyüzü ve içimdeki ahlak yasası. Yukarıda ve içimde bir tanrı olduğunun kanıtı bunlar.’’
Kant’ı ve kavramlarını anlamak için önemli: Negarestani’nin Intelligence and Spirit kitabından bir görsel bırakıyorum.
Immanuel Kant
·
205 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.