Goethe'nin 1774 yılında henüz 25 yaşındayken iki hafta gibi bir sürede yazdığı mektup roman. Kitap, Werther isimli hukuk stajı yapan genç bir stajyerin Willhelm adındaki hayali arkadaşına yazdığı mektuplardan oluşuyor. Genç Werther, Lotte adında nişanlı bir kıza aşık olur, ancak Lotte ve nişanlısı Albert'in aralarındaki aşk büyüdükçe Werther'in bu ilişkiden umudu kesilir ve karşılıksız sevgi yüreğinde derin yaralar açar ve bu yüzden günden güne kendini öldürmenin hayalini kurar. Roman Goethe'nin 1771'den 1774'e kadar olan yaşanmışlıklarının arka planını oluşturmaktadır. Çünkü Goethe'de Charlotte von Stein adında evli bir kadına aşık olmuş, ona mektuplar yazmış ve kitap yayımlandıktan sonra bir anda popüler olunca o gizli mektuplar ortaya çıkmış, hatta Goethe kitabın yayımlanmasından yıllar sonra arkadaşına yazdığı bir mektupda en çok da Von Stein'e yazdığı mektupların başkaları tarafından da okunmasına üzüldüğünü, aşkını basitleştirdiğini dile getirmiştir. Hem Türkçe, hem de yabancı kaynaklardan kitap hakkında araştırmalar yaptım, XIX. yüzyılda kitap hakkında yazılan bir kaç makale okudum ve resmen kitap ilk yayımlandığı on yıl içinde İncil kadar satış yapmış. Bu kitap ile birlikte klasisizm akımı başlamış ve genç beyinlerin oluşturduğu Fırtına ve Coşkunun zirvesine taşımış adeta Goethe'yi. Gençler arasında sarı yelek, mavi frak moda olmuş, bir çok gencinde intihar ettikten sonra cebinde bu kitabın bir nüshası bulunmuş. Bu tür bilgiler her okuyucuyu cezbeder, bir okuma açlığı oluşturur değil mi? Ancak kitap da anlatılan Werther ile Lotte arasındaki aşk ve Albert ile Werther'in dostluğu benim hiç ilgimi çekmedi. Bunda Werther'in Lotte ile karşılıklı ilişkilerinden ziyade sadece Werther'in Lotte'ye olan bağlılığı, sürekli aşkından intihar edeceği bilincini okuyucuya yansıtması açıkçası sıktı beni, hatta kitapdan neredeyse hiç etkilenmedim desem abartmış sayılmam. Peki, kitap da anlatılan aşk hikayesi beni hiç içine çekmemesine rağmen kitaba neden 8 puan verdiğime gelince işler değişiyor. Öncelikle Goethe henüz yirmi beş yaşında bu kadar edebi değeri yüksek bir kitabı kaleme aldığı için tebriği hak ediyor. Hatta son yirmi yılda Nobel ödülü almış yazarların bile yapamadığı, kelimeleri ustalıkla kullanarak ruh halini yansıtma yeteneğine, kaleminin gücüne hayran kaldım. O kadar yoğun ve güçlü ruh hali tahlilleri yapıyor ki, adeta gerçek bir edebi şölen sunuyor okuyucuya. Bundan dolayı her okurun hayatında bir kere de olsa bu kitabı okumasını çok isterim. Ayrıca kitap yayımlandıktan sonra intihar vakaları çoğalmış. Kitabın 1770'li yıllarda kaleme alındığını varsayarsak insanları intihar etmeye sürüklemiş olabilir ancak günümüzde bu tür olaylar okuyucuyu etkilemiyor. İki dünya savaşı görmüş, onlarca salgın hastalıklar ve depremlerin yaşandığı bu çağda insanlar artık bu tür aşk acısından intihar etme konularından etkilenmiyor, ya da ben bu yüzden etkilenmedim, bilemiyorum.

Genç Werther'in AcılarıJohann Wolfgang Von Goethe · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2021121,4bin okunma

·

298 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Harun Gülle