a-Peki ama toplumun maddi yaşam koşulları düzeni içinde toplumun görünüşünü, sosyal sistemin niteliğini, toplumun bir sistemden ötekine gelişmesini belirleyen temel güç öyleyse nedir?
-Tarihsel materyalizme göre, bu güç insanın varoluşu için gerekli olan yaşama araçlarının elde ediliş biçimi; toplumun yaşayabilmesi ve gelişebilmesi için zorunlu olan; yiyecek, elbise, ayakkabı, ev, yakacak, üretim aletleri vb. gibi maddi malların üretim biçimidir.
Ama üretim güçleri, üretimin yalnızca bir yanı, üretim biçiminin ancak bir kesimi, yani insanla maddi değer üretiminde yararlanılan şeyler ve doğa güçleri arasındaki ilişkileri anlatan bir yönüdür. Üretimin, üretim biçiminin başka bir yanı da, üretim sürecinde insanın insanla olan ilişkileri yani insanlar arasındaki üretim ilişkileridir. İnsanlar doğaya karşı olan savaşımlarını sürdürürlerken ve maddi değerlerin üretiminde doğadan yararlanılırken birbirlerinden yalıtılmış ve birbirlerinden ayrı kişiler olarak değil, birlik halinde, topluluk halinde bulunurlar. Bundan dolayı, üretim her zaman ve her koşul altında sosyal bir üretimdir. Maddi değerlerin üretiminde insanlar üretim içinde şu yada bu biçimde aralarında karşılıklı ilişkiler farklı farklı üretim ilişkileri kurarlar.
Marx şöyle diyor:
-Üretim içinde insanlar, yalnızca doğaya değil, birbirlerine de etki yaparlar. Ancak belli biçimde işbirliği ve faaliyetlerini mübadele ederek üretimde bulunurlar. Üretim yapabilmek için birbirleriyle belli bağıntılar kurarlar ve ilişkilere girerler. Ancak bu sosyal bağıntı ve ilişkiler içinde doğa üzerine olan eylemleri, yani üretim gerçekleşir.
b-Üretimin ilk özelliği, bir noktada asla uzun bir süre kalmaması ve sürekli bir değişme ve gelişme halinde olmasıdır. Ayrıca, üretim biçimindeki değişmeler, kaçınılmaz olarak, sosyal sistemin tümünde, sosyal fikirlerde, politik kurum ve politik görüşlerde de değişmeyi gerektirir. Üretim biçiminin değişmesi sosyal ve politik sistemin tümünün yeniden kurulmasını zorlar. Değişik gelişme derecelerinde, insanlar değişik üretim araçları kullanırlar. Daha kabaca değişik yaşam biçimleri sürdürürler. İlkel komünde bir üretim biçimi, kölecilikte başka bir üretim biçimi, feodalizmde de başka bir üretim biçimi vardır... Buna bağlı olarak, insanların sosyal sistemleri, ruhsal yaşamları, politik görüş ve politik kurumları da bu üretim biçimlerine göre değişikliğe uğrar.
Üretim biçimi nasılsa, toplumun kendisi, toplumdaki fikir ve teoriler, politik görüş ve politik kurumlarda esas olarak öyledirler. Ya da sorunu daha kabaca koyarsak, insanın yaşama tarzı nasılsa, düşünme tarzı da öyledir.
Bu demektir ki, toplumun gelişme tarihi, her şeyden önce, üretimin gelişme tarihi, yüzyıllar boyunca birbirini izleyen üretim biçimi tarihi, üretim güçlerindeki gelişme tarihidir.
43 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.