Allahu Teâlâ Hakkında Vacib Olan Sıfatları...
Tevhid âlimleri, eserlerinde Allahu Teâlâ hakkında vacib olan yirmi sıfat zikretmişlerdir. Bunlar dört kısımda değerlendirilir:
1 - Nefsi Sıfatlar:
Bu bir adet olup “vücud” sıfatıdır.
2 - Selbî Sıfatlar:
Bunlar beş adettir:
Kıdem (ezelî olma), bekâ (ebedî olma), muhâlefetun lil-havâdis (yaratılan hiçbir şeye benzememe), kıyam binefsihî (kendi zatıyla var olma) ve vahdaniyet (bir olma).
Beycûrî, Senûsiyye Şerhi 16.sayfada şöyle demiştir: “Bu sıfatlar ‘selbe (nefye/olumsuzluğa)’ nispet edilmiştir; çünkü bununla tefsir edilir. Şöyle ki kıdem varlığın başını, beka ise sonunu nefyeder. Muhalefetun lilhavâdis Ona benzer bir varlığı, kıyam binefsihi eksik ve muhtaç olmayı ve vahdaniyet sayıca çokluğu nefyeder.”
3 - Mana Sıfatları:
Allahu Teâlâ’nın zatıyla birlikte var olan ve kendisine bağlı muayyen bir hükmü gerekli kılan bütün sıfatlar bu kısma girer. Söz gelimi ilim sıfatı, bununla nitelenen bir kimsede il min bulunmasını gerekli kılar. Bu sıfatlar yedi adettir: İlim, irade, kudret, sem’ (işitme), basar (görme), kelam, hayat.
Ehli Sünnet bu yedi sıfatı tespit etmiştir. Bazıları buna sekizinci bir sıfat, “tekvin” sıfatını da eklemiştir.
Ehli Sünnet Allah’ın “âlim” oluşunu, O'nda “ilim” sıfatının bu lunması gerektiğine ve “basîr” oluşunu, görme fiilinin kendi zâtıyla kâim olmasını gerektirdiğine delil getirmişlerdir. Zira bir mastardan türeyen kelimenin manası, o mastarın manasıyla beyan edilir.
Mutezile: “Allah’ın zâtına sonradan eklenen sıfatlar Allah’a ait değildir. Bunlar kelam, kudret ve iradedir.” iddiasıyla bu sıfatları inkâr etmiştir. Bilakis Allah kendi zatıyla kadir ve kendi zâtıyla âlimdir; O, sadece bir zâttan ibaret değildir.
Bu sebeple Ehli Sünnet âlimleri onların görüşlerini reddetmişlerdir. Nitekim Ebû Hanife Fıkhu'l Ekber’de şöyle demiştir: “Allah’ın isim ve sıfatları ezelî ve ebedîdir. O’nun için sonradan bir isim ihdas olmamıştır. O, ezelden beri ilmiyle birlikte âlimdir. İlim ezelde var olan bir sıfattır. O, ezelden beri kelamıyla birlikte mütekellim (konuşandır. Kelam ezelde var olan bir sıfattır. O, ezelden beri kudretiyle birlikte kadirdir. Kudret ezelde var olan bir sıfattır.”(14)
4 - Manevî Sıfatlar:
Bunlar, mana sıfatlarına tâbi olan sıfatlardır. Yedi adettir: Âlim, Murîd (irade eden), kadir, semî’ (işiten), basîr (gören), mütekellim (kelam sahibi) ve hay (diri).
İşte bu yirmi sıfat, Allahu Teâlâ hakkında vacip olan sıfatlardır.
Sayfa 26 - 27 / Küresel Kitap - (14)Fıkhu’I Ekber Şerhi, 16
·
59 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.