Gönderi
·
Not rated
Dijital Varlığın Bir Sancısı: Bitcoin
Dijital Varlığın Bir Sancısı: Bitcoin
༄ ༄ ༄
Boğaziçi Üniversitesi’nde Elektrik-Elektronik Mühendisliği akabinde Ekonomi Master’ı ve Bankacılık Doktorası tamamlayan Vedat Güven; 20 yıllık eğitim ve danışmanlık yapmakta. Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği akabinde ABD'de University of Nebraska’da ekonomi üzerinde yüksek lisansını tamamlayan Erkin Şahinöz; Türkiye’de yatırımı olan yerli ve yabancı kurumsal yatırımcılara brokerage/yatırım bankacılığı hizmeti verdi ve birçok ulusal kanalda ekonomi ve piyasa yorumculuğu yapmakta. Teknolojinin ekonomik hayatın değişim ve dönüşümü açısından büyük etkisi vardır. Dijital para olgusu bunun bariz örneği... Bitcoin, Blokzincir ve Kripto Paralar varlıkları ve etkileri hakkında Vedat Güven ile Erkin Şahinöz ortak yazdıkları; “Blokzincir – Kripto Paralar – Bitcoin – Satoshi Dünyayı Değiştiriyor” kitabıyla beş bölümle sosyolojik, mevzuat ve regülasyon yönlerini ele almaktalar.
Dijital ortamın sağladığı birçok kolaylık vardır. Bunlardan bir tanesi alışveriş, pazarlama imkanın hızlı, kolay olması... Paranın işlevi bakımından dijital ortamda varlığı elektronik para olarak geçer. Kripto Para, Bitcoin ve Blokzincir üç kavramla dijital paranın gelişimi ve seyrini bilmek için gerekli. Vedat Güven ile Erkin Şahinöz beraber hazırladıkları bu kitapta Blokzincir teknolojisi, akıllı kontratlar, tangle gibi alt yapıların bitcon, ethereum, iota, ripple gibi para cinslerin ana konuları, içsel değeri, sıkıntıları, güvenliği, madenciliği gibi meseleleri birinci ve ikinci bölümlerde ele almakta. Sıralanan bu tüm kavramların ortak özelliklerini yazarlarımız şöyle sıralar:
- 1. Merkezi bir otoriteye bağlı değiller,
- 2. Arkalarında bir merkez bankası veya bir devlet yok,
- 3. Dağınık bir yapıya sahipler (bu sebeple hacklenme veya saldırıya uğrayacak merkezi bir sunucu – server mevzu bahis değil),
- 4. Arz edilen veya edilecek miktar belli (böylece devletlerin para basarak kendilerine gelir yaratmaları, bu esnada yükselen faizler ve enflasyon vasıtasıyla bu yükü halkın omuzlarına bindirmeleri gibi bir durum söz konusu değil).
Birçok kripto paralar içinde en popüler olan Bitcoin’dir. Bu açıdan kitapta Bitcoin’in yapısı, işleyişi, kayıt sistemi gibi teknik yönlerini anlatarak güvenilirliği ve madenciliği hakkında bilgiler anlatarak elektronik para konusunun özel işlevi durumuna getirmekte. Kriptografi ve şifrelenmiş dijital (sanal) paralar Blokzincir oluşturarak kendi içinde çeşitlidir. Temelde ise Güven ve Şahinöz kripto paraların alternatif kripto paralar ile Blokzincir yani veri tabanı bulunmayan jetonlar diye ikiye ayrıldığını, bahseder. Kitabın üçüncü bölümüne geldiğimizde kripto paraların saklandığı yazılım, uygulama olan elektronik cüzdanlardan bahseder. Masaüstü, online ve mobil özellikleriyle ‘sıcak cüzdanlar’ iken; donanım, kâğıt ve beyin ile ‘soğuk cüzdanlar’ kapsamına girmekte. Kripto Para kullanıcıları bahsedilen bu cüzdan çeşitlerini kullanarak güvenilir şekilde işlemler yapmaktadır.
Öte yönden Bitcoin bir merkeze bağlı değil yani bu sistemin bir sahibi yoktur. Aksine demokratik bir paradır; kullanıcıların çoğunluğu nasıl isterse o şekilde gelişen bir para birimidir. Ancak! Bitcoin’in iki büyük handikabı var: Birincisi yüksek enerji tüketimi; diğeri ise fiyat dalgalanırlığının aşırı yüksek olmasıdır. Bundan dolayıdır ki Bitcoin ne alışverişte, ne tasarrufta ve ne de yatırımda tercih edilen bir para olmayarak dünya parası olmasına en büyük engeldir.
Emtia para, temsili para, itibari para, dijital para ve kripto para ile günümüze gelen paranın evrimsel dönüşümü sanayi/kentsel toplum yapısından bilişim/bilim çağı ve yapay zeka çağına dönüşmesiyle ekonomik sosyoloji yapısı da hareket halindedir. Blokzincir teknoloji devrimi vizyonu “Satoshi Nakamoto”ya ait ve onları aşarak “Öznesi olmayan” büyük bir dalgaya dönüşmüştür. Blokzincir teknolojisi, ekonominin tüm alanlarına sirayet ederek kendine hızla yeni kullanım alanları açan ve üretilen her blokla dünyayı dönüştürmekte. Küresel finans sisteminin üçte ikisini oluşturan dolara ve onun ekonomik hegemonyasına meydan okumaya yeltenecek alternatif para bulmaya Satoshi niyetliydi. O güne kadarki başarısız olan tüm dijital paralara rağmen. Blokzincir teknolojisi, kripto paralar ve Bitcoin 2008’de Satoshi’nin var olan teknolojileri, şifreleme teknikleri ve altyapıları bir uyumla harmanlamasıyla yeni parasal teknolojiyi geliştirdi. Bunun gelişim evresi ve sosyolojik evresini; kurumsal, güvenlik, inovasyon ve paranın değeri yönleriyle Güven ve Şahinöz kitabın dördüncü bölümü olan “Blokzincir’in Sosyolojisi” başlığında anlatmaktadırlar. Bu başlıkta gelişim evresinin bilgi paylaşımı ve değer transferlerinin “Birinci İnternet Devrimi” “öncesi” ve “sonrası” gelişim seyrini anlatmakta.
Tarih boyunca para basmak devlet eliyle olup, devletin egemenlik hakkı olmuştur. Beşeri bir kanun olarak bu böyle ola gelmiştir. Kripto paraya baktığımızda varlığı ve tanımı yapılmayıp netlik kazanmamıştır. Emtia mı, döviz mi yoksa menkul kıymet olarak mı kripto paranın tanımlanacağı konusu farklı ülkelerde farklı uygulamalar vardır. Bankacılık ve kamu kurumunda kripto paranın varlığı ve işlevi konusunu kitabın son bölümü olan “Mevzuat ve Regülasyon” başlığında ele alınarak; devletin kripto paradan çekinme nedenleri, kripto paranın borsalarında regülasyon, farklı ülkelerdeki olaylar ve uygulamalar, öneriler ve mevzuata yönelik öneriler alt konuları işlenmekte.
Sanayi/kentsel toplum yapısından bilişim/bilim çağı ve yapay zeka çağına dönüşmesiyle ekonomi ve sosyoloji yapısı da büyük değişim ve dönüşümler geçirmekte. Dijital piyasanın birçok dinamikleri içinde paranın değişim ve dönüşümünün bariz örneği kripto paralar, Bitcoin ve Blokzincir teknolojisidir. Vedat Güven ile Erkin Şahinöz ortak yazdıkları; “Blokzincir – Kripto Paralar – Bitcoin – Satoshi Dünyayı Değiştiriyor” kitabıyla beş bölüm dijital para ve piyasanın teknik işleyişi, sosyolojik etkisi ve kurumsal varlığı konularını irdelemektedir.
Kitabın Künyesi: Vedat Güven – Erkin Şahinöz, Blokzincir – Kripto Paralar – Bitcoin – Satoshi Dünyayı Değiştiriyor, Kronik Yayınları, İş Dünyası Kitaplığı – 3, 3. Baskı Kasım 2018, 320 sayfa.
Yunus Özdemir
·
339 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.