Şah ve mat
Kafam dalgın olduğunda elime bir iki günde okuyabileceğim bir kitap alırım. Bu sefer bu duruma Zweig eşlik etti. Zweig'ı okurken ortamdan soyutlanan tek ben değilimdir diye düşünüyorum çünkü karakterlerin üzerinde bıraktığı psikoloji ve bu psikolojiyi hissetmek olayın içindeymiş hissi veriyor. Bulunduğum mekandan uzaklaşıp farklı yerlere gidiyorum.
Bu kitabı okurken de kendimi New York'tan Buenos Aires'e giden yolcu gemisinde buldum.
(Spoiler içerir.)
Kitapta küçük yaşta ailesini kaybeden Czentovic ve Dr. B'nin satranç turnuvası hikaye edilmiştir. Czentovic satrançta dünya şampiyonudur, Dr. B ise daha önce hiç satranç oynamamış eski bir avukattır. Ama satrancı en az Czentovic kadar iyi kavramıştır. Bunun sebebi ise Gestapo tarafından dört ay tutuklu kaldığı bir hücre içinde hapsolmasıdır. Dr. B ışık görmeyen küçücük bir odada zihnine işkence edilircesine tutuklu kalmıştır. " Elimden her şey alınmıştı, zamanı bilmeyeyim diye saat, bir şey yazmayayım diye kurşunkalem, bileklerimi kesmeyeyim diye bıçak alınmıştı ; hatta bir sigara gibi en küçük bir kendini uyuşturms aracı bile yasaklanmıştı. " ( s. 38)
Sadece sorguya çekildiği anlarda bu zihnindeki aynılık kısa süre söner. Odaya tekrar geri döndüğünde zihni işlevsiz hale gelmeye başlamaktadır. Tam bu anlarda sorgu odasından bir gün bir kitap çalar. Bu satranç oyununa ait seçkilerden meydana gelmiş bir kitaptır. Dr. B o küçük odadan çıkana kadar sadece bu kitabı okumuş, satrancı zihnine öylesine yerleştirmiştir ki kendi kendine bile oynamaya başlar. Karşı rakibin hamlesinden sonraki beş altı hamlesini bile tahmin edecek düzeye ulaşır. Zihnini dağıtacak bir şey bulduğunu düşündüğü kitap aslında zihnini ele geçirecek bir silaha dönüşür çünkü kendi kendine satranç oynamaya başladıktan sonra sinir krizleri bile geçirmeye başlar. Zihni işlevsiz hale gelir, ne yaptığı bilemez bir konuma gelir. Dr. B bir sinir krizi sonrası tutuklu kaldığı odadan kurtulmayı başarır eski hayatına geri döner. Satrancı da aklından ve hayatından çıkarır. Ta ki bir gün bulunduğu gemide satranç oynayanları görünceye kadar..
Kesinlikle tavsiye edebileceğim mükemmel bir kitap. Okuyacak arkadaşlarıma keyifli okumalar dilerim.
Satranç 
Stefan Zweig
·
1,326 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.