Üniversitede birikimli, kültürlü hocalara hayrandım. Onlardan biri de Ünsal Oskay 'dı. Yıllar sonra hocamın Roman ve Etik kitabını okurken o günlere dalıp gidiyorum. Aristoteles, Metafizik kitabında insan bilmek ister der. Gerçekten de insanın bu merakı onu yaşamı sorgulama ve anlamlandırmaya götürür. Sonra da hayal ürünü doğaüstü güçler yaratır. Mitler aracılığıyla kimi kez gerçek yaşamda bulamadığını düşlerde bulur, düşler umut olur, kimi kez hayatta anlamlandıramadığı şeyi doğaüstü güçlere bağlar, kimi kez ise tarihi doğallaştırmak için mitlerden yararlanır. İnsan mitler aracılığıyla korkularını, toplumsal yaşamdaki baskıları, beklentilerini anlatır. Yeni olanı merak eder. Başka evrenler oluşturur. Mitlerdeki yaratıklar, bu dünyaya tutulmuş bir ayna değil de nedir? Mitlerde olay ve olgular tarihsellikten yoksun, değişmez ve mutlaktır. Mitlerin bu özelliği reel dünyadaki insanı bir aldanışa da sürükleyebilir. Örneğin, ne olur? İnsan bu dünyayı değiştiremeyince, her şeyi tanrıya, şeytana ve bilinmeyen güçlere bağlayabilir. Reel dünya katlanabilir bir yer olur. Aynı zamanda o iç ezikliğini de dışlamış olur. Mitler... Mitoloji... Halk masalları... Modern ve postmodern roman... Romanda realist ya da natüralist bakışın yerine "yeni roman" anlayışının geçmesinin nedenleri ne olabilir acaba? Oskay Hocam tüm bunları teker teker inceliyor kitabında. Halk masalları, Boccaccio'dan başlayıp modern romanın başlangıcı Cervantes ve "yeni roman" anlayışı ile birlikte romanda metafor ve fantastik öğelerin etik açıdan nasıl olması gerektiğini anlatıyor. Reel dünyadan kurtuluş... fantazyanın büyüsü... Bu hem insanı esrikleştiriyor hem de dünyanın sıkıntılarıyla baş edebilme gücü veriyor. Ancak yazarın bu dünyadaki gerçekliği isli puslu göstermeye hakkı yok. Nasıl yazı emekçisinin okura bir sorumluluğu varsa, romanın da etik açıdan bir işlevi var. Oskay Hocam, romanda fantazya, insanı hiçleştirmemeli. Acı çeken insana özgür bir dünya ya da seçenek sunmalı. Kapitalizm çelişkileri içinde sıkışıp kalan insanı yalnızca basit, bu dünyayı olumlayıcı düşlerle uyuşturuyorsa, onu değiştirmek ya da alternatif bir dünya sunmak yerine teskin edip rahatlatıyorsa, kitabı metalaştırıp onu ticarileştiriyorsa, tüm bunların ardında koskocaman bir kültür endüstrisi vardır diyor. Ona göre, fantazya okuru aydınlatmalı ve özgürleştirmeli. Romancı hayatın bir kopyasını değil, düş gücüyle harmanlanmış bir gerçekliği incelemeli. Düşler beni de özgürleştiriyor... Şimdi Dolapdere yokuşundayım... Dokunuyorum bilinmezliklere... Yüreğimde açlık...

Roman ve EtikÜnsal Oskay · İnkılap Kitabevi · 20148 okunma

·

60 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Satı İlen