Cemil Meriç'in kalitesini soruşturmak benim haddime değil, ama bu kitapta kendisi, benim nazarımda sınıfta kaldı. Bu Ülke'yi ilk kez beş sene önce okumuş, çok beğenmiştim. O zamanlar on beştim, yeni bir şeye, "kurtuluş" adına çözümler sıralayan çeşitli aforizmalara açtım; bu yüzden Bu Ülke, bir çeşit büyüydü benim için, o derece etkilenmiştim.
Kitap kitaplığımda yer edinirken hep "Bir kez daha okuyacağım bu kitabı, tam olarak anlamak için," derdim kendime veya arkadaşlarıma. Beş senenin sonunda, bu isteğimi gerçekleştirdim de nitekim; böylece hayal kırıklığıyla da yüzleşmiş oldum.
Kitabı "sınıfta kaldı" olarak nitelendirmemin sebebi, kesinlikle, Cemil Meriç benim gibi düşünmüyor tadında bir düşünceden alıp yürümüş değil. Kendisine olan saygım hala sonsuz, fakat, bu kadar okumaya, bilgiye rağmen, hala katılığından vazgeçememiş olması yazarın, hüsranla başımı iki yana sallamama neden oldu. Ne demeye çalışıyorum, kısaca anlatayım: Meriç, pek çok yerde düşüncelerini geniş bir açı içerisine alıp belirtiyor, insan bundan yola çıkarak keyifle bir şeyler edineceğini düşünürken düşünce birden kısırlaşıveriyor; demokrasiyi alıp tek bir dine denk görüyor misal, bunu da öyle katı bir halde dile getirip açıklıyor ki insan ne dese ne yapsa şaşırıyor.
Tek bir konu üzerine yazılan uzun uzun açıklamaları okumaya alışmış, onlarla tatmin olmuş biri için pek iç açıcı değil bu kitap esasında. Bir düşünceyi anlatabilmek adına, o düşünceye inanmak gerekiyordur belki, sıkı sıkıya savunmak ya da. Ama bu benim ne alıştığım sisteme yakın ne de zihnimde bazı şeyleri oturtmaya yarıyor. Şimdi dönüp bakınca, çok da gerekli miydi yani, diye soruyorum kendime.
Dikkatli okumalar.
