Beklediğimden çok daha iyiydi. Zaten Dostoyevski için de çok özelmiş. Bir makalede Rus edebiyatında Dostoyevski'nin Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler ve Budala eserlerinin ayrı bir öneme sahip olduğunu okumuştum. Budala'yı Suç ve Ceza'dan sonra, Karamazov Kardeşler 'den önce yazıyor. Zaten Karamazov Kardeşler son kitabı. Diğer iki kitap gibi belli başlı, sürükleyici, merak uyandıran bir konusu yok. Bu yüzden bu kitabı yarım bırakan çokmuş. Ve bence bu yüzden de diğerleri kadar ünlü değil. Sonu en az diğer iki kitabı kadar etkileyici. Arkadaşına bir mektupta Budala için "romanımın konusunu çok sevdim, büyük bir zevkle yazacağıma eminim" diye bahsetmiş. Ama sonra fikirlerinin onda birini bile dile getiremediğini ifade etmiş. Kitabı eşi ile Avrupa seyahatine gittiğinde yazıyor. Bir müze gezisinde Hans Holbein’in “Mezardaki Ölü İsa’nın Bedeni” tablosunu görünce çok etkileniyor yirmi dakika falan tabloya bakakalıyor ancak eşinin müdahalesi ile kendini dışarı zor atıyor. İlginç olan şu ki baş kahramanını İsa ile özdeşleştirmektedir. Bence Dostoyevski İsa ile ilgili bir kitap yazmak istiyordu ama nasıl bir şey yazacağını bilemiyordu. Bu tablo olayı ona ilham olmuş. Bu tablo olayının yansımaları kitapta geçiyor. Zaten kitap adeta Dostoyevski'nin hayatının yansımalarıyla dolu. Ölüm cezası sürecinde, affedilmesinde hissettiklerini, hastalığını, hayran olduğu yazarları, felsefi eleştirilerini, tanrıtanımazlık, inanç gibi fikirlerini kitabında yansıtmış. Kitabı özel yapanlarda bunlar. Bunların sizin nezdinizde bir önemi yoksa sürükleyici gelmemesi çok olasıdır. Diğer özel yapan, merak uyandıran ilginç durum ise, peygamber İsa, sıradan bir insan olsaydı ve aramızda yaşaydı nasıl olurdu deyip böyle bir kitap yazmış olması. Bir insanın ruhuna, bir hastalık ile ancak bu özdeşleştirmeyi yaparak ortaya çıkartıp gerçekçi dünyaya indirgemiş. Diğer insanlardan farklı ama konuştukça herkesi etkileyen bir karakter. Dostoyevski ile diğer kitaplarında olduğu gibi yine uzun uzun konuşmak istedim. Okudukça yeni yeni çıkarımlar yaptıracak, düşündürecek, sorgulattıracak bir eser.

BudalaFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201225,5bin okunma

·

196 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gamze