Zweig’in son oyunu, Satranç. Stefan Zweig’le tanışmam onun bıraktığı bir nevi veda mektubu olan Satranç’la oldu. Benim Zweig okuma serüvenim başlarken o, bu eseri yazarken hem kariyerini hem de hayatını noktalamayı çoktan kafasına koymuş… Kitabı okurken Zweig’in içinde bulunduğu kasvetli havayı aynen hikâyeye uyarladığını hissedebilirsiniz ki ben de ne zaman bir sıkışmışlık hissetsem elim hep bu kitaba gider. Hikâyenin ana karakteri olan Dr.B; yazarın kendisi gibi Nazizm ideolojisinden ve baskısından nasibini almış, içerisinde yataktan başka hiçbir şey bulunmayan bir odada hayatta kalmaya çalışan ve dört ay boyunca işkenceye maruz kalmış, zaman ve mekan kavramını yitiren bir tutsaktır. Bir sorgu odasında beklerken orda bulunan ceketlerin birinin cebindeki kitabı, hem akıl sağlını koruyabilmek hem de yalnızlığını giderebilmek için çalar. Çaldığı kitaptan öğrendiği satranç hamlelerini zihnini ikiye bölüp oynayarak öğrenmeye çalışır. Dr.B’nin ikiye bölünmüş zihninin siyah ve beyaz tarafı arasında geçen satranç oyunları adeta Zweig’in içinde yaşadığı ikilemi ve savaşı temsil ediyor. Yazar, içinde bulunduğu buhranı ve çıkmazı Dr.B üzerinden çok etkin bir şekilde anlatmış zaten kitabı yazmayı bitirdikten sadece aylar sonra eşiyle birlikte aşırı dozla intihar etmiş. Kitap ince olmasına rağmen Zweig’in oluşturduğu hikâye okurken asla bitmesini istemediğim, insanın zihniyle dört duvar arasında baş başa kaldığı süreç boyunca yaşabileceklerinin tedirginliğini iliklerime kadar hissetmemi sağlarken kitabı ilk kez okuduğum zaman, kitabı okumayı bitirdiğimde gelen boşluk hissi suratıma tokat gibi çarparak beni etkilemişti. Kitabın psikoloji üzerine öyle bir etkisi var ki bir insanın yeterince çaresizleştirilip, yalnızlaştırıldığında ve uygun şartlar sağlanırsa nasıl “çıldırabileceği” okuyup birebir gözlemlemeniz sağlıyor. Ve Zweig’in de kitapta yazdığı gibi “dünyada hiçbir şey insan ruhu üzerinde hiçlik kadar ağır bir baskı uygulayamaz.”

SatrançStefan Zweig · Can Yayınları · 2014239bin okunma

·

51 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

bahtesevilgen