Gönderi
Tarih yazıyla başlar. Yazıdan önceki buluntular, arkeolojik eserler hep yoruma tabidir, ne için yapıldıkları, nasıl yapıldıkları, ne amaçla kullanıldıkları ve daha nicesi hep yorumdur aslında. Ama yazı öyle mi? Yazı size anlatır her şeyi, yorumlamanıza gerek bırakmaz. Savaşı anlatır, barışı anlatır, yönetimi anlatır, kuralları, toplumsal hayatı, efsaneleri... Yeter ki yazılanlar okunsun, dili çözülüp anlaşılsın.
İlk yazı (şimdilik) MÖ 3000li yıllara dayanır. Kimi 3200 der, kimi 3500 kimi 4000. Şimdilik dedim çünkü bulunacak yeni tabletlerle, mevcut tabletlerin yeni tarih analizleriyle bu tarih değişir. Sonuçta günümüzden en az 5000 yıl önce Sümerlerce kil tablet üzerine çivi yazısı şeklinde kullanılmaya başlanmış (çok çok yıllar sonra Mısırlılar papirüsü kullanacak ve kağıdın yolu açılacak). Kent devletleri ile başlayan daha sonra birleşip ilk devleti oluşturan Sümerler, tarihin başladığı yer olarak alınır.
Sümer dili ilk yazıya aktarılan dil olsa da hâlâ çözümlenmesi devam ediyor. Bu konuda yıllardır en çok çaba harcayanların başında geliyor Samuel Noah Kramer. Kitap bizzat onu çevirdiği ya da bilgi sahibi olduğu 39 Sümer yazıtından oluşuyor. Bu 39 eserin Kramer'ce önemi, konuları ile ilgili ilk yazılı metinler olması. İlk öğrenim, ilk meclis, ilk felsefe, , ilk evren tanımlaması, ilk kütüphane kataloğu, ilk ninni, ilk aşk şarkısı... Ve kutsal kitaplarda geçen hikâyelerin yazılı olarak ilk boy gösterişleri.
Meraklısına önereceğim bir kitap. Aslında yazılanlardan çok okuduklarımın 5000 yıl önce yazılmış olması duygusuydu beni heyecanlandıran. 5000 yıl öncesini düşleyebilmek, kafada kurgulayabilmek, farklı ama çok güzel bir histi. Tarih okumaya devam. Kitapla. Sağlıcakla.
·
156 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.