°° İKİ BİRDEN İYİDİR °°
"Aç insaların gözlerinde giderek büyüyen bir gazap oluşuyor. Ruhlarında yumru yumru gazap üzümleri oluşuyor, büyüyor, ağırlaşıyor, bağbozumuna hazırlanıyor." S.428
John Steinbeck 'in 1939 yılında yayınlanan 1940'da Plutzer ödülü alan bir romandır. Romanda 
Gazap Üzümleri nin anlamı Joad'ların hayallerini yıkan kapitalizm sistemlerine duyulan öfkedir.
Roman, 1930'larda ekonomik sıkıntı ve yüksek işsizlik dönemi olan Amerika'daki Büyük Buhran sırasında geçiyor. Roman, iş aramak için batıya Kaliforniya'ya giden Joad ailesinin Oklahoma'dan Kaliforniya'ya göç ederken yaşadıklarını anlatmaktadır.
Detaylıca neler yaşandığını anlatmayacağım ama benim en çok etkilendiğim final bölümüydü. Ve bu final bölümü bana Peter Paul Rubens'in 1635 yılında yapılmış barok tarzı da olan "The Nursing Madonna" yı hatırlattı. Bu tablo kadar vurucuydu benim için. Bir açlığın en dibini görüyorsunuz. Ve çaresizliğin de. Ama umut bütün hepsine yettiğini ve yardımlaşmanın neleri başaracağını ahlakın insanlığın insanı nasıl kurtarabileceğini görüyorsunuz.
"Başın dertteyse, canın yanmışsa, bir şeye ihtiyacın varsa ... fakir insanlara git. Sana ancak onlar yardım eder ... yalnız onlar."
S.461
"Şundan emin olabilirsiniz ... korkulacak zaman, İnsan'ın bir ülkü uğruna acı çekmeyi ve ölmeyi reddettiği zamandır. Çünkü bu bir tek nitelik İnsan'ın temelidir.
Bu bir tek nitelik, evrende benzeri olmayan İnsan'ın ta kendisidir." S.185
Yazar betimlemelerinde kelimeleriyle adeta etrafın resmini çizdiriyor. Anlatılanlarda bütün duyguları derinden hissedebiliyorsunuz.
"Suçun ötesinde bir günah var bu işte. Ağlamanın simgeleyemeyeceği bir hüzün var . Tüm başarılarımızı yıkıp deviren bir yenilgi var. O verimli toprak , o dizi dizi ağaçlar , o sapasağlam ağaç gövdeleri, o olgun meyveler ... oysa beri yanda çocuklar pellagra' dan ölüyor. Ölecek de. Çünkü portakaldan kar edilemiyor. Adli tabipler gelip formları dolduracak ... kötü beslenmeden öldü diye ... çünkü yiyecekler çürümek zorunda. Zorla çürütülecek." S.427
Tema olarak; adaletsizlik, açgözlülük, toplumsal dayanışma, işçi hakları mücadelesi, umut içermektedir.
Hooverville
Kontrolleri dışındaki koşullar nedeniyle haklarından mahrum bırakılan pislik ve açlıkla karakterize edilen kamplara, birçok kişinin Büyük Buhran'dan sorumlu tuttuğu Başkan Herbert C. Hoover'ın adı verilmiştir.
Oki
Kaliforniya yerlileri 'oki' önyargıyı ve ırkçılığı ve Oklahomalıları çağrıştırıyor ve yerlilerin göçmenlerin servetlerini ele geçirmeye çalışabileceklerine dair korkuları işaret ediyor.
Kızıl
Verilen ücretten fazlasını isteyen olarak gördükleri işçiler
Büyük Buhran hakkında tarihsel bilgiyi aşağıya bıraktım okumak isterseniz...
||||||||||||||||||| BÜYÜK BUHRAN |||||||||||||||||||
1929'da başlayan -etkilerini 1930ların sonlarında tam anlamıyla hissettiren- ve 1930 lu yıllar boyunca devam eden ekonomik krizdir.
I.Dünya savaşının ardından ABD süper güç haline gelmişti. Amerika artık Avupa’nın en büyük alacaklısıydı. Bunun yanında dünyaya en çok kredi veren ülke ünvanını kazanmıştı. Amerika’nın herkesten alacağı vardı ve Avrupa’dan alacaklı olduğu savaş tazminatlarını altın olarak istiyordu.
Kapitalizm çok popüler bir hale gelmişti. Hisse senetleri sürekli artıyordu. Ekonomi müthiş bir ivme ile büyüyordu. Ford otomobil sektöründe devrim yaptı, seri otomobil üretimine geçti ve işçi ücretlerinde ciddi bir artış oldu.İşçi sınıfı artık paralıydı, tatile çıkıyordu, gayrimenkul alıyordu. Özellikle Florida gibi güneydeki bölgelerin geleceğin turizm cenneti olacağına inanılıyordu ve büyük bir hızla gayrimenkul alımı başladı. Bu talep de gayrimenkul fiyatlarının ciddi oranda şişirilmesine olanak sağladı. Bölgedeki tarlalar bile servet değerinde fiyatlara satılıyordu. Şirketler büyüdükçe büyüyor bankalar çoğalıyordu.
İşler umulduğu gibi olmadı bir şeyler ters gitmeye başlamıştı. İnsanlar servet ödeyerek satın aldıkları evleri daha sonraları değerinin çok altında fiyata bile satamadılar. Gayrimenkulden kaçan insanlar borsaya yöneldi. Hisse senetlerine yoğun bir talep oldu bu talep hissenin aşırı yükselmesine sebep oldu ve en sonunda 24 Ekim 1929 günü New York borsası %12,8 düştü O gün; 1929 yılı fiyatlarıyla 4.2 milyar dolar yok oldu. Binlerce banka ve şirket battı.
Büyük Buhran Neden Oluştu?
O dönem ABD’nin başında Herbet C. Hoover bulunuyordu. Hoover yönetiminin ekonomik alandaki tecrübesizliği büyük buhranın oluşumunu hazırlayan etkenlerden biriydi.Hoover yönetimi liberal ekonomiyi savundu ve bunun sonucu olarak devlet ekonomiye ve şirketlere müdahale etmeyecek dedi.Bankaların rezervlerini, kredi oranlarını, sermaye bileşenlerini denetleyen bir kurum yoktu. Bu nedenle bankalar özgürce kurulup kredi dağıttılar. Fakat dağıtılan kredileri geri alamadılar.
Amerika’daki 200 büyük şirket tüm ülke ekonomisinin %50’sine sahipti. Bu o kadar riskli bir durumdu ki bu şirketlerin birinin iflası ülkede kriz oluşturabilirdi.
Amerika savaş tazminatı alacaklarını altın olarak almakta ısrar ediyordu ve altına bağlı olmayan para basımını kabul etmiyordu. Fakat dünyadaki altın stoğu yetersizdi ve var olan stoğu da zaten Amerika yönetiyordu. Bu nedenle Almanya, İngiltere gibi ülkeler borçlarını ödeyemediler. Piyasada reel para dönmüyordu kağıt üzerinde uçuşan paralar krediler gerçekte yoktu.Amerika tüm dünyaya kredi dağıtıyordu. Umarsızca dağıttığı bu kredileri geri toplayamadı.
Borsanın çöküşü binlerce bankanın ve şirketin batmasına yol açtı. İnsanlar bankadaki paralarını geri alamadılar. O günün parasıyla 4,2 milyar dolar ortadan yok oldu. Bu durum insanların güvenini sarstı ve insanları minimum tüketime zorladı. Piyasada para dönmeyince buhran dönemi başladı ve kısa zaman içerisinde tüm dünyaya yayıldı. Amerikan bunalımı artık dünya ekonomik bunalımıydı.
··
738 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.