Aytmatov'a ilk büyük şöhretini kazandıran Cemile, bir çoklarınca en güzel aşk hikâyesi olarak değerlendirilmiştir. Gerçekten de Cemile, aşk ve tabiatın çocuk dikkat ve masumiyetiyle sunulduğu şahâne bir duygu tablosudur. Ayrıca töre ve çevre şartlarının insan unsurlarıyla ilişkileri açısından da olağanüstü bir hikâyedir. Cemile neşesi, şakaları, özgüveni ve söylediği türkülerle etrafına ışık saçan güzel, genç bir kadındır. Cephedeki kocasının küçük kardeşi, kendi deyimiyle “kiçine bala”sıyla aralarından su sızmaz. Ve birgün köyde bir başına yaşayıp giden savaş gazisi Danyar ile değirmene buğday taşıma işine girişmeleriyle birlikte onlar için her şey değişmeye başlar. Köyün tüm genç erkekleri savaşa gönderildiğinden kadın erkek, yaşlı genç fark etmeksizin geride kalan herkes her işi yapmaktadır. Zorlu geçen bir iş gününün ardından dönüş yoluna düştükleri bir akşam Danyar’ın bir türkü söylemesiyle bu kimsesiz, sessiz ve tuhaf adamın ruhunun derinliklerine gizlediği yaşam sevinci duyurur sesini. Kuşkusuz bu türkü, bir güz akşamı filizlenen aşkın da habercisidir. Aytmatov, milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlaki, edebî, askeri yani, bütün maddi, zenginliğini eserlerine yansıymış, yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmiş, halkının içine düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatmış, onların çözümlerine dair ipuçları göstermiş, eserlerinde kendi ifadesi ile tipik insanı ortaya koymaya çalışmış bir yazardır. Hikâyelerinde milletinin temel mülkü olan millî hafızaya ait efsane, destan, masal, hikâye ve türküleri, bunların meydana geldiği şartları, ardındaki hikâyeleri, insanları kullanırken, Kırgız Türk kültürünü, psikolojisiyle, duyuş ve anlayış tarzıyla, maddi manevi zenginliğiyle o kültürü bina edenlerin evlatlarına yeniden hatırlatmaya çalışmıştır. Aytmatov en geniş anlamda türk kültürünün dünyada yeni ve güçlü bir atılım sağlayacak önemli bir değerdir. Buna karşılık ama yine de değeri fazla bilinmiyor gibi. Aytmatov çok yönlü bir kişiliktir. Her şeyden önce iyi bir edebiyatçı. Bunu zaten okuduğunuzda ne demek istediğimi gayet iyi anlayacaksınız. Herhangi bir ekole, akıma da mensup değil. Tarzı tamamen kendine özgü bir isim Aytmatov. Aytmatov eserlerindeki psikolojik ve sosyal çağrışımlar ile soyutlamalar, temel ele aldığı unsurları evrensel boyuta taşıyabilmesini sağlamıştır. Eserlerinde Türk kültürünün ilişkin unsurlar vardır. Hikâye ve romanlarında ele aldığı konuları işlerken, canlı cansız, gerçek hayal her şeye bir ruh katması en önemli özelliklerinden birisi. Yazdığı eserlerin bir diğer temel özelliği de ; Bireysel ve kültürel özgürlüktür. Sovyet dönemine rağmen eserlerini korkusuzca yazma ve yayımlama cesareti göstermiştir. İşte gerçek bir Türk de olan KORKUSUZLUK/CESARET özelliği.. Bana göre en iyi öykü veyahut roman yazan yazarlar arasında, ilk 5'e çok rahat girer.

CemileCengiz Aytmatov · Ötüken Neşriyat · 201932,5bin okunma

·

49 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yusuf Çelik