Gönül Hanım
Uzun süredir Türk edebiyatının ilk eserlerinden bir roman okumuyordum. Tanzimat ve Servet-i Fünun döneminde yazılmış romanlara ayrı bir ilgim ve sevgim var. Bugünkü kabul ettiğimiz roman stilinden uzak olsalar da okuması oldukça keyifli ve pek çoğu didaktik eserler. Gönül Hanım isimli romanda bu tarzda bir eser.
Servet-i Fünun döneminde yazılmış romanların ağdalı bir dile sahip olduğu bilinir. Gönül Hanım romanı da bu tarz bir üsluba sahip olsa da aslında Ahmet Hikmet Müftüoğlu o zamana göre elinden geldiğince sade ve Türkçeye uygun bir dil kullanmaya çalışmış. Ahmet Hikmet Müftüoğlu Türkçülük ideolojisine sahip bir yazar. Osmanlı'nın dağılma döneminde yetişmiş ve o zamanki gelişmelerden oldukça etkilenmiş. Hatta görüşünün Turancılık olduğunu bu eserinden görebiliyoruz. Oldukça donanımlı ve tarihe ilgili bir yazar olduğunu da söyleyebiliriz.
Elimdeki kitap 1987 basımı olduğu için okuması dil açısından biraz zorlayıcıydı. Pek çok eski ve Arapça, Farsça asıllı kelime gördüm, hatta birkaç kere sözlüğe bakma ihtiyacı hissettim. Bu kadar çok Arapça ve Farsça kelime kullanılmasının sebeplerinden birinin romanın baş karakteri olan Gönül Hanım'ın Tatar bir kız olması ve Farsça edebiyata olan hakimiyeti de olabilir.
Roma'nın konusuna gelirsek 1. Dünya Savaşı sırasında Rus kamplarında esir düşen asker Tolun Bey, o bölgenin ileri gelen bir ailesi olan Kaplanoğlu ailesinin oğlu Bahadır Bey ve kızı Gönül Hanım ile tanışarak arkadaş olur. Bu grup özellikle tarihe çok ilgili ve Türk-Tatar bağlarını yakından tanıyan, bu nedenle birbirine dostluk hisseden bir grup haline gelmiştir Tolun beyin en büyük hayali Türk tarihini keşfetmek Orta Asya Türkleri ile ilgili araştırma yapmaktır Gönül Hanım Tolun Bey'den hoşlanır ve kamptan kaçarak bu hayalini gerçekleştirmesine yardımcı olur aynı zamanda orada bir subay olan Macar asıllı Kont Zichy de bu ekipten etkilenir. Bu dörtlü Orta Asya'ya bir seyahate çıkmak üzere bir araya gelirler. Oldukça zorlu bir seyahat sırasında Kültigin anıtını keşfederek bu anıtı çevirmek için günlerce uğraşırlar. Daha sonra Gönül Hanım ve Tolun Bey birbirine aşık olur ve seyahatte nişanlanır. Türk tarihi yolculuğunda Tolun Bey, hem aşkı hem de tarihe dair pek çok şeyi keşfetmiş daha sonra öğrendiklerini eserlere dönüştürerek geleceğe kazandırmıştır.
Döneminin özelliklerine göre değerlendirecek olursak oldukça güzel bir eserdi. Özellikle tarihe ilginiz varsa okumanızı tavsiye ederim.
