MÜCEDDİD: Yenileyen. Yenileyici.
Hadis-i sahihle bildirilen, her yüz yıl başında dini hakikatleri devrin ihtiyacına göre ders vermek üzere gönderilen büyük âlim ve Peygamberin (A.S.M.) vârisi olan zât.
(Ashab-ı Kütüb-ü Sitte'den İmam-ı Hâkim Müstedrek'inde ve Ebu Dâvud Kitab-ı Sünen'inde, Beyhakî Şuab-ı İman'da tahriç buyurdukları: Yâni: "Her yüz senede Cenab-ı Hak bir müceddid-i din gönderiyor." S.T.)( emr-i dinde mübtedi' değil, müttebi'dirler. Yâni, kendilerinden ve yeniden bir şey ihdas etmezler, yeni ahkâm getirmezler. Esasat ve ahkâm-ı diniyeye ve sünen-i Muhammediyeye (A.S.M.) harfiyen ittiba' yoliyle
-dini takvim ve tahkim ve
-dinin hakikat ve asliyetini izhar ve
-ona karıştırılmak istenilen ebatılı ref' u ibtal ve
-dine vâki tecavüzleri red ve imha ve
- evamir-i Rabbaniyeyi ikame ve
-ahkâm-ı İlâhiyenin şerafet ve ulviyetini izhar ve ilân ederler.
Ancak tavr-ı esasîyi bozmadan ve ruh-u aslîyi rencide etmeden YENİ İZAH TARZLARİYLE, ZAMANIN FEHMİNE UYGUN yeni iknâ usulleriyle ve yeni tevcihat ve tafsilât ile ifa-i vazife ederler. )"
Her hicrî yüz yılda müceddid olanları şöyle sıralayabiliriz:
1- Ömer b. Abdülaziz (H. 17-102 / M. 638-720)
2- İmam-ı Şafii (H. 150–204 / M. 767–819)
3- Ebu’l-Hasan Ali El- Eş’ari (H. 260–324 / M. 873–936)
4- Ebu Hamidi’l-Isfarayani (H. 344-406 / M. 955-1016)
5- İmam-ı Gazali (H. 450–505/M. 1058–1111)
6- Fahreddin-i Razi (H. 544–606 / M. 1149–1209)
7- Mevlânâ Celâleddin-i Rumî (H. 604–672/ M. 1207–1273)
8- Zeynüddin-i Irakî (H. 725-806 / M. 1325-1403)
9- Celâleddin-i Suyutî (H. 849–911/ M. 1445–1505)
10- Müceddid-i Elf-i Sânî: İmam-ı Rabbani (H. 971- 1033 / M. 1563-1624)
11- Şah Veliyullah Dehlevî (H. 1114–1176 / M. 1702–1762)
12- Mevlânâ Halid-i Bağdadî (H. 1193–1242 / M. 1776–1826)
13- Bediüzzaman Said Nursî. (H. 1293 – 1379 / M. 1878–1960)
“Her asırda dine ve imana tam hizmet eden müceddidler geldikleri gibi, bu acip ve komitecilik ve şahs-ı mânevî-i dalâletin tecavüzü zamanında bir şahs-ı mânevî müceddid olmak lâzım gelir.”
(Bediüzzaman, Emirdağ Lâhikası, s. 377)