Item: Jane Eyre
Author: Emre Bulut

Emre Bulut

@Emrebuluttt·

06 June 2023 21:18

626 syf.

· Kitabı okudu

Not rated

Read in 7 days

En çok alıntı paylaştığım kitap!(+Spoiler)

Charlotte Brontë, Bronte Kardeşlerin ablasıdır. Anglikan bir Hristiyan'dır. Proust ve Joyce un bilinçakışı tarzının atası olarak da kabul edilir.

Jane Eyre kitabında kızımız Jane gibi kendisi de erken yaşlarda mürebbiyelik yapmıştır.

Emily Brontë ve

Anne Brontë ye yani kız kardeşlerine de evde ders vermiştir. Zaten bakıldığı vakit, kız kardeşlerinin izlediği yol ve edebi tarzları ablalarına çok benzemektedir. Üç kız kardeş ne yazık ki çok erken yaşta hayata veda etmişlerdir. Hatta en üzücü kısmı da en son ölenlerinin ablaları Charlotte olmasıdır. Kız kardeş Emily 30, Anne ise sadece 29 sene yaşayabilmiştir. Charlotte de 38 yaşında ölmüştür. Hamileliği sırasında yaşadığı hamilelere özgü bir hastalıktan dolayı o da hayata erken veda etmiştir. 3 kız kardeşin hayatlarının beni en çok üzen kısmı, bu kadar kalite bir edebi dile sahip iken, çok az kitaplar yazabilmeleri oldu. Bilinenin aksine 3 kız kardeş değildir. 5 kız, 1 oğlan olmak üzere 6 kardeştirler. Ama Charlotte ve onun büyüttüğü kardeşleri sadece edebi dünyaya girebilmişlerdir. Jane Eyre'deki Lowood Okulu kendi hayatında okuduğu okulla büyük ölçüde benzerlikler göstermektedir. Örneğin, tüberküloz muhabbeti gerçek hayatında da yaşanan bir hadisedir.

Robert Southey isimli dönemin ünlü şairine hayranlığı olan Charlotte, ona bir mektup yazdı. Mektuba kısa sürede cevap veren Southey, şu satırları yazmıştır : "Edebiyat bir kadının hayatının işi olamaz ve olmamalıdır. Kadın uygun görevleriyle ne kadar çok meşgul olursa, bir başarı ve eğlence olarak bile ona ayıracak boş zamanı o kadar az olacaktır.'' Charlotte bu tavsiyeyi pek tabi dinlememiştir ve İngiliz Edebiyatının en ünlü kalemlerinden biri olmuştur. İsyankar ve yürekli kafalar, yüksek tepelere isimlerini yazdırır çünkü. Şimdi bir diğer

Jane Eyre sahnesine daha gidelim; Charlotte'a İncil'i fırlatan asi bir çocuk olan John Benson Sidgwick ile kitapta Jane Eyre nin tokat manyağı yaptığı Reed karakteri yine Charlotte nin gerçek hayatının sadece küçük bir yansımasıdır. Bronte mürebbiye olarak işinden hoşlanmadı, işverenlerinin ona neredeyse bir köle gibi davrandığını ve onu sürekli aşağıladığını fark etti. Yine Jane Eyre nin de hayatı buna benzer şekildedir. Aynı şekilde çok güzel bir kız olmaması, güçlü duruş, kendini kimseye ezdirmeyen karakter yapısı, çelimsiz vücut yapısı gibi unsurlarda yine Jane ile Charlotte nin birbirine benzeyen diğer özellikleridir.

Jane Eyre, işveren Rochester ile mürebbiye Jane in hikayesini konu alır. Feminist kitaplardan en ünlüsü olabilir. Bir diğeri de Aşk ve Gurur. Kitabın üslubu, Romantizm ve natüralizmi birleştiren bir şekilde o dönem için yenilikçiydi. Gotik melodram tarzı ile birinci tekil kadın şahıs dilinde yazılmış ve o dönemde yeni bir çığır açmıştır. Üzülerek söylüyorum ki o öve öve bitiremediğimiz İngiltere ve diğer büyük Avrupa ülkeleri mürebbiye olan bu dik duruşlu kızın hayatından rahatsız olmuşlar ve kitabı üst sınıfın tamamı ve hükümet yetkilileri uygunsuz olarak sınıflandırmıştır. Ama bilmiyorlardı ki, bu uygunsuzluk damgası, kitabın tüm dünyada daha da ünlü olmasını sağlayacaktır. Hayatı boyunca ırkçılık, sınıf ayrımı, kadınların toplumdaki yeri üzerine birçok etkinlikte yer almıştır. Ama iki tane canından çok sevdiği kız kardeşlerinin ölümlerini asla unutamamıştır. Toplam 3 roman yazabilmiştir ve hiçbir kitabı kendi hayatından birçok benzerliğe sahip olan

Jane Eyre kalitesini yakalayamamıştır. Hatta o kaliteye bile yaklaşamamıştır.

Elizabeth Gaskell in yazdığı biyografi kitabı Charlotte yi net bir şekilde tanımamıza ve hayatını yorumlamamıza yardımcı olabilir. Kusursuz bir biyografi demek mümkün. Bronte'nin evli bir adam olan Héger'e olan sevgisinin ayrıntıları(yasak aşk) ve çağdaş ahlak kurallarına çok fazla hakaret ettiği kısımların kitapta olmaması eleştirilebilecek nadir yerlerdir. Jane Eyre kitabı ile ilgili birkaç cümle söylemeye bence kesinlikle gerek var. Mantık hatası demesek de, mantığa uzak çok fazla kısım vardı. XIX. yüzyıl İngilteresi'nde, her türlü tutuculuğun kol gezdiği Victoria döneminde geçen Jane Eyre, birçoklarınca kadın hak ve özgürlüklerine sahip çıkan ilk romanlardan biri olarak kabul edilir. O açıdan bakarsak güzel bir eserdi. Ama diğer bir açıdan da kitaba bakmakta fayda var. Jane, çok fazla cevap veren, tabir yerinde ise çemkiren bir karakter. Bu kısımlarda bence Charlotte ayarını tutturamamış. Kendi sıkıntılarını, diyemediklerini de eklemiş sanki.İçimi dur tam anlamıyla şu işveren sınıfından,zengin kesimden çıkarayım demiş kitabı yazarken. Öncü bir kitap tamam. Anlatılanlar olsa iyi olurmuş ama olmaz arkadaş. Abartmış ya. Diğer saçma kısım aşık olduğu adamın evli olduğunu öğrendikten sonraki kısımdır. Tepkisi çok zayıftır başlangıçta. Hiç şaşırmaz. Ama sonra ne olduysa kendini dağa, taşa atar, sokaklarda yatar, ormanlarda ağlar, tanımadığı insanların evinde kalır. Bu ne alaka? Anlayan anlatsın. Rochester, evliyim ama mutlu değilim, hatta bak şu deli kadın da benim eşim der. Ama bizim kızımız Jane, kendini berduş yapar. Kafayı yer. Garip bir bağlama olmuş. Ya desene Rochester e, ben senin mutlu olmadığını gördüm diye, ben senin sadece kağıt üstünde evli olduğunu gördüm diye. Dengesiz misin kardeşim? Miras konusu da ayrı bir garipti. Kızımız parayı buluyor ama hala aynı hayatı yaşamaya devam ediyor. En komik kısımda kör olma kısmı idi. Yanan evde bizim Rochester kör oluyor. Bu ne alaka diyorsunuz. Kadir İnanır filmi sahnesi gibi bu kısımlar. Nalannnn, nolamazzz, göremiyorummm kuzuuummm, göremiyoruummm, nayıırrrrrr tarzında Türk Filmi tadında bir sahne bir anda Jane nin gelmesi ile son bulur. Kuzum sen geldin ve gözlerimdeki kara perde kalktı. Artık kör değilimmmm kuzummm, görebiliyorummm, ahhh görebiliyorummmm, ahhh Nalaannnnn tadında sonla kitap bitiyor. Türk filmi sevenler bu kitabı kesin okusun :)))) Filmini de izledim bu arada. Filmi çok ağırdı. Oyuncuları zaten biliyorum ve seviyorum. Ama ruhsuz geldi bu yapıt. İyi bir uyarlama ama ses gibi, görsel efekt gibi kısımlarda sınıfta kalmış. Özellikle birçok kitaptaki güzel kısımlar makaslanmış. Filme puanım 6.5 tan 7, kitaba puanım 7.5 den 8.

Jane EyreCharlotte Brontë · Can Yayınları · 202031.5k okunma

1 plus 1

8.4k views

İmge

@iimge ·

07 June 2023 17:34

youtu.be/RpUtTLrhHek Jane burda fazla güzel:) Çopan İlhan şahane. Türk filmi gibi evet.

Virginia Woolf jane'nin asabi bir karakter olarak yazıldığını düşünenlerden aynı sizin gibi. Keyifle okudum incelemenizi.

Emre Bulut

@Emrebuluttt ·

07 June 2023 17:40

Hemen izleyecem. Teşekkürler İmge😇

Kızılötesi

@Suksinikasit ·

07 June 2023 18:59

İki kere okuduğum bir klasiktir ve beni yormamıştı. Her kadın arkadaşımın okumasını istediğim bir kitaptır. Yine çok güzel bir bilgilendirmeli bir inceleme olmuş. Kelimelerinize sağlık☺️👏🏻

Emre Bulut

@Emrebuluttt ·

07 June 2023 19:22

Teşekkürler 😇😇🙏🏾🙏🏾

Bu yorum görüntülenemiyor

Geri 1

15 öğeden 11 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Emre Bulut