İNSAN SİYAH VE BEYAZI KENDİ İÇİNDE TAŞIR
___________Spoiler içerir._____________
Not:
Kitabı okumadıysanız bu inecelemeyi okumayın. Okuduktan sonra detayları kafanızda oturtmak için okuyunuz.
Şimdi diyeceksiniz ki siyah ve beyaz ne alaka?
Renklerin bir anlamı vardır. İyinin, saflığın sembolü beyaz, kötülüğün siyah, neşe ve mutluluk simgesi sarı, kararsızlık ve dengenin simgesi gri, bilinç altındaki korkuyu ortaya çıkaran mor... Bu renkler kullanıldığı gibi yazar da eserinde anlamsal bir bağ kurmuştur bu renklerle. Estetizm ve Dekadent Hareketi (sanatsal akım) karışımı bir eserdir. Viktorya Döneminin özelliklerini de yansıtmaktadır. Yazar 
Dorian Gray'in Portresi adlı eserindeki karakterler için yaptığı yorumda ''Basil Hallward, ben olduğumu sandığım kişidir : Lord Henry, dünyanın benim hakkımda düşündüğü kişidir: Dorian, belki başka çağlarda olmak istediğim kişidir,'' demiştir.
Oscar Wilde , 16 Ekim 1854 yılında Dublin’de doğdu. Zekası ve ustaca gözlemlerinin sonucu toplumsal yorumları ile ünlüdür. Viktorya döneminin en başarılı oyun yazarlarındandır.
Oscar Wilde 9 yaşına kadar evinde eğitim gördü. Daha sonra Portora Kraliyet Okuluna kayıt yaptırdı. Yaz aylarını ailesi geçiren yazar kardeşleri ile oyunlar oynardı.
Portara’dan mezun olduktan sonra Dublin’de bir koleje kayıt oldu. Okul yaşamında sıra dışı bir öğrenciydi.
Okuduğu kolejde çok ünlü olan Berkeley altın madalyasını kazandı. Oxford Üniversitesi Magdalen kolejine tam burs kazandı ve kaydını yaptırdı. Edebiyatın ilklerinden olan hayatı sanata yaklaştırmak estetik akımının bir parçası oldu.
Oxford’dan mezun olduktan sonra Florance Balcomb ile tanışacağı yer olan Dublin’e yerleşti. Fakat Florance nişanlanınca ona İrlandayı terk edeceğini söyledi ve sonraları küçük ziyaretler için iki gelmek dışında Dublin’e gitmedi.
Estetizm hareketleri ile tanınan Oscar Wilde saçlarını uzattı ve odasını papatya, lale ve orkide gibi çiçeklerle dekore etti. Wilde’ın giyim tarzı eleştirilerin odağını oldu. 1879 yılında Oscar Wilde Londra’da estetik dersleri vermeye başladı.
Oscar Wilde İngiltere’ye döndükten sonra Pall Mall gazetesinde köşe yazarlığı yapmaya başladı. Bu gazeteden sonra Womans Worl dergisinin editörü oldu.
Yaşamının büyük bir bölümünde sosyalizm destekledi. Özgürlüğe olan düşkünlüğünü Liberty şiiriyle göstermiş oldu.
Cinsel kimlik açısından pasif bir eşcinseldi. Lord Douglas ve Alfred Taylor ile olan ilişkileri basında yer kaplamaya başladı. Dönemin aktörü Charles Brookfield’in yardımı ile polisler suçlular ile olan ilişkisini açığa çıkarıldı ve dava açıldı.
Dava büyük ses uyandırdı. Oscar Wilde büyük bir ahlaksızlık suçu nedeniyle iki yıl kürek hapsine mahkûm edildi. Hapis hayatında oldukça zor zamanlar yaşayan Oscar Wilde hayatının kalan üç yılını parasız olarak geçirdi.
Hapisteyken kalem dahi verilmeyen Oscar Wilde ’ın isteği sonralardan kabul edildi. Hapiste iken Douglas’a 50.000 kelimelik bir mektup yazdı ama gönderemedi. Ölümünden sonra mektup kısaltılarak yayınlandı.
Ölümü hakkında farklı söylentiler mevcuttur. İlki menenjit iken diğeri ise bir otel odasında duvara “birimiz gitmeli” yazarak intihar ettiğidir.
Dorian Gray'in Portresi Oscar Wilde 'ın yayımlanmış tek romanıdır. Kendisi yerine tuvaldeki portresinin yaşlanmasını dileyen ve bu dileği gerçekleşince yoldan çıkıp yozlaşan haz ve güzellik tutkunu yakışıklı bir adamı konu alır.
İlk kez Temmuz 1890'da İngiltere ve Birleşik Amerika'da eşzamanlı olarak "Lippincott's Monthly Magazine" adlı dergide tefrika edilmeye başladı ve ahlaksızlığı yücelttiği gerekçesiyle özellikle İngiliz basınında büyük tepkiyle karşılandı.Sanatın özünde ahlak dışı olduğunu ve herkesin Dorian Gray’de kendi günahını göreceğini savunan Oscar Wilde , ertesi yıl eseri genişletip sanat anlayışını açıklayan bir önsözle birlikte kitap olarak yayımladı.
Dekadent Hareketi, estetik bir aşırılık ve yapaylık ideolojisini izleyen, Batı Avrupa merkezli, 19. yüzyılın sonlarına ait bir sanatsal ve edebi harekettir. Önce Fransa'da gelişti ve ardından Avrupa'ya ve Amerika Birleşik Devletleri'ne yayılmıştır. Oscar Wilde , 
Charles Baudelaire , 
Algernon Charles Swinburne , 
Clark Ashton Smith örnek gösterilebilir.
Romandaki o gizemli sarı kitap ayrıca Dekadanlığın karakterize sembolüydü.Dekadanlığın sembolü olan sarı renk 19. yüzyılın sonlarında müstehcen içerikler nedeniyle İngiltere'de yasaklanan Fransız Kitapları temsilen kullanıldıktan sonraları alışılmışın dışında,asi,yozlaşmış her şeyin simgesi haline gelmiştir. 19. Yüzyılın sonlarına doğru, skandallarla dolu Fransız romanları geleneksel olarak sarı ciltsiz kitaplarla kaplıydı.
Victoria devri deyimi, genellikle Kraliçe Viktorya'nın (sıklıkla en büyük ve en sevilen Britanya hükümdarı olarak kabul edilir) hüküm sürdüğü 1837 ile 1901 yılları arası için kullanılır, ancak birçok tarihçiye göre 1832 Reform Hareketi bu kültürel devrin asıl başlangıcıdır. Sanayi devrimiyle birlikte gündeme gelen emek sömürüsü ve işçi hakları, örgün eğitim kurumları, köleliğin kaldırılması gibi önemli tarihsel dönüşümler bu dönemde ortaya çıkmıştır.
Özelliklerine bakacak olursak;
Ailevi değerlerle saygıdeğer olma merakı ve bunun getirdiği ikiyüzlülük,
Toplumsal durumlardan ve bireysel koşullardan aptalcasına memnunluk,
Cinsel konularda yapay çekingenlik ve sevgisiz evliliklerin kutsal bulunması,
Dar kafalılık ve dinsel yobazlığa karşın Hristiyanlığın dibini oyan bilimsel araştırma ve gelişmeler,
Para ve madde severlik ve alt sınıfların ve parasızların saygın bulunmaması,
Plansız gelişen sanayileşme ve haksızlıklarla dolu çalışma şartları ve adaletsiz ekonomik düzen,
Sanata duyulan düşmanlık ve edebiyatın salt eğlence aracı olarak algılanmasıdır.
Dorian Yunanca kökenli bir isim olup yunan soyundan (doris) gelen anlamını taşımakla birlikte yazarın cinselliğini Yunanlılara benzetmesinden geldiği düşünülebilir. Gray ise sanattaki gri rengin anlamını taşıyıp dekadanlara da atfedebilmektedir.
Eserde olay değil karakterler vurgulanmıştır. Psikolojik açıdan ressamı superego; Lord Henry'i id ; Dorian'ı da ego kavramı açısından değerlendirilebilir.
Cinsiyetçisel açıdan da Yunan cinsiyetçiliği olan Homoseksüellik olarak da bakılabilir.
Toplumsal açıdan bakacak olursak da yazarın karakterler hakkındaki yorumu gibi bakılabilmektedir.
Ama ben Psikolojik açıdan detaylandırmak istiyorum;
Vicdanın ruhun aynası olduğu söylenir. Portre bana göre ruhsal açıdan ahlak simgesiydi ve ressam ile özdeşiyordu yani superego(ahlak) Dorian 'ın kendisi ego yani denge. Lord Henry ise id yani isteklerine, heveslerine göre hareket eden id'i temsil ediyordu. Bahsedilen sarı kitabın Dorian Gray'in Portresi 'nin ilk baskısının sarı olmasıyla sayfa 250'de de bahsedildiği gibi;
'' İnsanların ahlaksız diye nitelediği kitaplar insanları kendi ahlaksızlıklarıyla yüzleştiren kitaplardır.''
temsil ettiği Dorian'ın kötü taraflarını meydana çıkaran bir kitap olarak gösterilmiştir. Hatta Dorian'ı içine çekmiş olduğunu söylemekle birlikte sevdiği anlamına gelmediğinin altını çizerek sanatsal açıdan dekadanlığın karakter özelliği olan sarı rengin ve tür özelliklerinden çekiciliğin ve yazarın ''sanat sanat içindir,'' anlayışını simgelediğini düşünüyorum.
Sibly Yunan Mitolojisindeki kahin Vane ise rüzgar yönünü gösteren rüzgardaki değişikliği belirtmek için kullanılan bir hava durum aracıdır. Bu anlamıyla Dorian Gray'in değişim çarkını temsil ediyor.
Mor örtü Dorian'ın bilinçaltındaki korkularıyla yüzmesinin bir simgesi olmuştur. Her örtü altındaki portreye baktığında aslında ruhundaki günahlarıyla yüzleşmektedir.
Son kısımda Dorian'ın portreyi yok etmesiyle kendisinin ölmesi; kendi ahlaksızlığıyla yüzleşmektense vicdanını yok etmesiyle aslında özünde kendini yok eder.
• • • ( İkiyüzlülük kişiliği yok eder. ) • • •
··
1 plus 1
·3,167 views
👏🏻👏🏻👏🏻
Bu yorum görüntülenemiyor
Detaylı bilgileriyle yaptığınız inceleme ve paylaşım için çok teşekkürler. Emeğinize, kaleminize sağlık keyifle yaptığınız okumalarınızın ve incelemelerinizin devamını dilerim. 🙏📖💫🕊🌸👏👏👏
Bana bu kitabı tavsiye ettiğiniz için asıl ben teşekkür ederim 🌼🙂 kitabı çok sevdim ve benim için bulmaca çözmek gibiydi, eser hakkında düşünmek sorgulamak... Daha toparlamadigim cok sey vardi aslinda kendimi tutarak yazdım çok da sıkmamak için nerelerden bu anlamları cikardigimi eklemedim okuyanin okuma hevesini kaçırmak istemedim. 🙂
1 next answer
Bu kadar geniş ve detaylı inceleme :)
Bir kitap okumuş kadar oldum 😊
Ama bu uğraşı hak eden, severek okuduğum gerçek bir eser.
Tebrikler çok güzel inceleme. Ayrıyeten malumunuz Ahmet Mithat Efendi, Servet-i Fünûn hareketini aşağılamak için '' Dekadanlar'' demiştir.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.