Akış
Ara
Keşfet
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
Kitap Türleri
Dergiler
Çevirmenler
İncelemeler
Alıntılar
İletiler
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.38.12
Gönderi
Çocuğa Görelik İlkesine Göre Değerlendirme Denemem
Kitabın yazarı Aytül Akal, 1952 yılında İzmir’de doğmuştur. 1971’de İzmir Amerikan Kız Koleji'ni bitirmiştir. 1999'da uzaktan eğitimle Washington International University'den mezun olmuş ve aynı üniversitede yine uzaktan eğitimle Eğitim dalında yüksek lisansını yapmıştır. Yetişkinler için şiirler içeren ve artık yayında olmayan ilk kitabı “Kent Duygusu” 1981’de yayımlanmıştır. Çocuklar için yazmaya 80’li yılların sonlarında başlamıştır. İlk masal kitabı “Geceyi Sevmeyen Çocuk” 1991’de yayımlanmıştır.
Resimleme Berk Öztürk, kapak ve sayfa tasarımı Hüseyin Özkan, yayına hazırlama Elif Yıldırım tarafından yapılmıştır. FOM KİTAP 2. baskıdır ve basım tarihi 2019 Kasım’dır. Sayfa sayısı 120 olup 12,5x19,5 ebatlara sahiptir.
Tür: Öncelikle bu kitap bir masal kitabı değildir. Akal, kendi sitesi içerisinde roman olarak nitelemiştir. 1000K sitesinde öykü olarak kaydedilmiştir. Bu değerlendirmede roman nitelemesi esas alınmıştır. Demiray tarafından yapılan sınıflandırmada serüven romanları grubuna girmektedir.
Konu: Hexonya başkanı Postipidik, Hex ve Nen’in Dünya’da başlarından geçen eğlenceli maceralar.
Tema: Macera
Dil ve üslup: Hitap ettiği kitle ilk ve ortaokul çocuklarıdır. Somut işlem döneminden soyut işlem dönemine geçiş için uygun bir dil ve üslup kullanılmıştır. Bir nevi geçiş dönemi için yazılmıştır. Ne Harry Potter kadar karmaşıktır ne de çok çok basittir.
Deyimlere, anlamı bilinmeme ihtimali olan kelimelere ve söz öbeklerine ara ara yer verilmiştir. Bunlar tam kararında olup çocuğun sözvarlığına katkı sunacak durumdadır. Bunları örneklendirecek olursak: “Didik didik incele- (s. 24), hoyrat (s. 25), gümbürde- (s. 27), uzay tarihine çalınan leke (s. 27), portre (s. 28), gözünü budaktan sakınma- (s. 28), sırılsıklam ol- (s. 32), kamçı (s. 33), tüyleri diken diken ol- (s. 34), kavrulup git- (s. 45), ukala (s. 45), gevele- (s. 50), herif (s. 58), tısla- (s. 58), telesiyej (s. 59), bowling (s. 60), baton (s. 61), anorak (s. 61), hatır sor- (s. 67), öbek (s. 67), senbernar (s. 68), papaz ol- (s. 76), fotojenik (s. 76), göz gözü görme- (s. 77), enselen- (s. 79), defile-protokol-podyum-dekor (s. 82), makyöz-curcuna (s. 87), tenha köşe-koleksiyon (s. 92), ikon (s. 93), virütik (s. 94), ortadan toz ol- (s. 95), gülmekten karnı ağrı- (s. 97), blucin (s. 99), gafil (s. 105), öğürtü (s. 112), çil yavrusu gibi dağıl- (s. 113).”
Bunun dışında araya “kanka, oğlum (gençler arasında kullanıldığı şekliyle), çekilsene kızım, taze geldi, hooop, hele, valla, inşallah, yaa, ay ay ay, ohoooo, n’oolcak, ha” gibi gençlerin kullandığı unsurların serpiştirilmesi yerinde ve kararında olmuş. Bunlar yer yer ses tekrarıyla da kullanılmış. Ayrıca nüktelere de yer verilmiş: “Önce tehlikeye atıp sonra kurtarmak nasıl oluyorsa… (s. 47)”
Çeşitli cümle türlerine de yer verilmiştir. “Fener tek değil miydi (s. 116)?” gibi soru cümleleri, “Başkan’ın planında boşluklar var sanki (s. 95).” gibi isim cümleleri, “Benim yine de içim rahat değil (s. 95).” gibi olumsuz cümleler, “Hani ellerinden gelse yakalasalar… (s. 23)” gibi eksiltili cümleler, “Hakan, endişe dolu bir sesle yanıtladı Eren’i (s. 62).” gibi devrik cümleler örnektir.
Yazar duyarlı davranmış ve argo, küfür gibi kaba sözler kullanmamıştır. Olumsuz örnek oluşturabilecek ögelere yer vermemiştir. Anlatıyı zihinde canlandırmak için yer yer betimlemelere de yer vermiş ve dozunda tutmuştur. Bir örnek görelim: “Parkı aydınlatan lambaların zayıf ışığında, önüne çıkan su birikintilerine dikkat etmeye çalışarak ilerlese de çizmesi su almış, çorabına kadar sırılsıklam olmuştu (s. 32).” Ayrıca yazar tek bir üslupta sabit kalmamış, yer yer akıcı yer yer çocuksu yer yer samimi üslup kullanmıştır.
Varlık/şahıs kadrosu: Uzaylılar (Hex, Nen, Postipidik, Teltenek, Bay Ozezi, Zomtrikista, Allegro), insanlar (Zeynep, Eren, Hakan, Günce, Keçisakallı Adam) ve hayvanlar.
Resim: Resim sayısı az tutulmuş. Renkli resim kullanımına gidilmemiş. Fakat yine de ilgi çekici çizimler yapılmış. Resimler genellikle ilgili anlatıdan sonraki sayfada verilmiş (sayfa 62-63 gibi). Bazı yerlerde sayfanın üst kısmına resim, geri kalan kısmına anlatı eklenmiş (sayfa 86 gibi). Birkaç farklı yönteme daha gidilip tek bir yöntemde sabit kalınmamış.
Kapak ve sayfalar: Kapakta renk kullanımı yerinde olmuş. Fakat uzaylı tasviri çok sönük kalmış. Ayrıca içerikteki uzaylılarla görünümü uyuşmayacak şekilde resmedilmiş. Bu kitabın içerisinde yapılmak istenen uzaylı algısını değiştirme mesajıyla tezat oluşturmuş. Yine de hitap ettiği yaş grubunu kendine çekebilecek nitelikte olduğu söylenebilir. Kapak kalitesi hitap ettiği kitlenin yaşının nispeten büyük olması nedeniyle biraz düşük. Sayfalarda kullanılan kâğıt da aynı şekilde daha düşük yaş gruplarına hitap eden kitaplarda (Mavi Çocuk ve Dilek Ağacı gibi) kullanılan kağıtlara oranla kalitesiz. Bunlar alışılmış kitaplara geçiş dönemi olduğu için mazur görülebilir diye düşünüyorum. Kullanılan yazı fontu ve yazı boyutu gayet okunaklı olmuş. Bazı yerler dikkati toplamak amacıyla farklı fontlarda yazılmış, bazı yerler kalın yazılmış. Bunlar çocuğun ilgisini kitap üzerinde tutabilecek hoş detaylar olmuş. Kitap ebatı biraz daha büyük tutulsa daha iyi olurmuş.
İleti: Çok sayıda ileti güzel bir şekilde olay örgüsü içerisine eklenmiş. Bunlara bazı örnekler şu şekilde: “Yok piramitleri biz yapmışız… (s. 20)” toplumsal ileti, “…sosyal paylaşım sitelerinde paylaşacağız. Belki bize arkadaşlık teklif ederler (s. 21).” örtük ileti, “…arkadaşının neler hissedebileceğini anlamaya çalıştı (s. 25).” sosyal ileti, “Onun yerine ben geleyim Başkanım (s. 29).” sosyal ileti, “Böyle gök gürültülü havalarda ağaç altlarında durulur mu hiç (s. 39)?” örtük ileti, “Ama hayvanları çok seviyor insanlar (s. 78).” örtük ileti, “Böyle saçma nedenlerle ilaç içilir mi? Sağlığını bozacaksın (s. 90).” örtük ileti, “Başkasının yapıtının üzerinde değişiklik yapınca esinlenmek mi oluyor (s. 91)?” ahlaki ileti, “Burada yaşayanların kesinlikle ünlülere hasta olduğu yargısına vardı (s. 94).” toplumsal ileti, “Babam somurtuk bir gezegen diyor Dünya için… (s. 97)” toplumsal ileti.
Çocuğa göre midir? Kesinlikle çocuğa göredir. Eleştiri getirdiğim nokta kapak bahsinde değindiğim resim sorunu ve kitabın ebatı meselesidir. Yer yer öğretici ögelere yer verilmesi, seçilenler konular, verilen iletiler, yapılan kurgu, kurgunun kendi içerisindeki tutarlığı vb. sayesinde başarılı bir kitaba dönüşmüş. Mesela Hexonya ulusundan olan kişilerin doğduklarında 3 harfli bir isim almaları, sonrasında her 50 yılda bir harf eklemesini kendilerinin yapması gibi detayları aşırı iyi olmuş ve öğretici yanını kuvvetlendirmiş. Hem Türkçe derslerinde kullanacağım hem insanlara önereceğim bir kitap olmuş.
·
158 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.