Toprak Kanunu, savaş yılları zorluklarının ve bürokratik engellemelerin geciktirmesine rağmen, 1945 yılı başlarında çıkar. (...) Bu yasanın gerektiği biçimde uygulanabilmesi için, geniş sayıda bilinçli bir köylü kitlesine dayanılması zorunludur. Bu görev, Köy Enstitülerinden beklenir. (...) Tonguç'un açıkladıklarına göre, İnönü, Köy Enstitülerinden bir çırpıda 200 bin kişilik bir tarım kadrosu yetiştirmesini ister. İnönü'nün köyde toptan bir değişiklik için Köy Enstitülerine büyük ümit bağladığına hükmetmek gerekir. (...) Millî Şef, Enstitü sayısının 60'a çıkarılması gerektiğini buyurdular.
İnönü, bu girişiminde bürokrasiden destek görmez. Tarım Bakanı kaçamak davranışını sürdürür. Daha önemlisi Hasan Ali Yücel, 200 bin tarımcı yetiştirme ve Enstitü sayısını 60'a çıkartma girişimine yatkınlık göstermez. Personel, örgütlenme ve para yönlerinden İnönü'nün görüşünün gerçekleşme olanağı bulunmadığını ileri sürer. Hatta yokluğunda Tonguç'un Cumhurbaşkanını kışkırttığından kuşkulanır. Oysa Tonguç da duraksama içindedir. Sonunda Yücel ve Tonguç, İnönü'ye tasarısını gerçekleştiremiyeceklerini bildirirler. İnönü'nün karşılığı şu olur:
- Çok büyük fırsat kaçırıyorsunuz. Bu savaş yıllarından yararlanarak, bunları yapmalıydınız. Savaştan sonra ne olacağı belli değildir. Bunların hiçbirisini bize yaptırmayacaklardır. İleride beni dinlemediğinize çok pişman olacaksınız.
Tonguç, 1946 yılından sonra İnönü'nün bu görüşünü şöyle yorumlar:
Gerçekten onu dinlemediğimize sonradan çok pişman oldum. İtiraf edeyim ki, bu tasarının gerçekleşmesi, benim de gözümde çok büyümüştü. Eğer benim aklım yatsaydı. Yücel'e rağmen işe girişirdim. Bütün Köy Enstitüleri işinde pişmanlık duyduğum tek nokta budur. Eğer Enstitülerin sayısını 60'a çıkarıp, gerçekten 200 bin tarımcı yetiştirebilmiş olsaydık, çok daha şiddetle gelecek olan tepkiler (1946 sonrası) sırasında ipe gitmek bile bana vızgelirdi. Gözüm arkada kalmazdı. Ama bu fırsatı kaçırdık.
Dış politika değişikliği, 1945'ten sonra kendini iyice duyurunca, toprak reformu gibi, 1954'te tam sonuçları alınması planlanan Köy Enstitüleri denemesi de söner. Köy Enstitülerinden yalnızca çoğu bilinçli 25 bin öğretmen kalır.
Sayfa 1412 - Tekin YayıneviKitabı okudu
·
33 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.