Sultan II. Abdülhamit'in Peygamber Efendimiz'e ﷺbağlılığı...
Efendimiz hakkında dünyada yapılan tüm yayınları dikkatle izler, gerektiği zaman müdahale eder, hilâfet ve saltanat gücünü kullanarak engellemeye çalışırdı. Çoğumuzun Volter (Voltaire) olarak tanıdığımız Aydınlanma Çağı düşünürlerinden Fransız yazar ve filozof François-Marie Arouet (ne tesadüf ki kendileri mason olurlar), "Muhammed yahut Taassup" isimli, Peygamber Efendimiz'e hakaret içeren bir oyun yazıp Paris'te sahneye koyuyor. Bunu haber alan padişah, derhal harekete geçiyor. Dış işlerine talimat verip Fransız Hükümeti'ne sert uyarılarda bulunuyor. Bunun sonucu olarak Fransa, oyunu yasaklıyor.
Ancak Voltaire inat ediyor ve oyununun İngiltere'de sahnelenmesini sağlıyor. Bunun üzerine Sultan II. Abdülhamit, İngiltere'ye bir ültimatom veriyor: Oyunun durdurulmaması halinde, "Halife" sıfatıyla İslâm dünyasına bir beyanname yayınlayacağını söylüyor. Başta Hindistan (o tarihte Pakistanlı ve Bangladeşli 70-80 milyon Müslüman Hindistan Devleti vatandaşıdır ve Hindistan, İngiltere sömürgesidir). İngiltere, "Halife" sıfatıyla Sultan II. Abdülhamit'in beyannamesinin ayaklanmaya sebebiyet verebileceğini düşünüyor ve tıpkı Fransa gibi o da oyunu yasaklıyor.
Hatırlayalım ki, dönem, Osmanlı Devleti'nin en zayıf dönemlerinden biridir. Peki Sultan II. Abdülhamit bu sonucu hangi gücüyle almıştır?
Kuşkusuz hilafet gücüyle!..Fakat bugün de olduğu gibi, Haçlı zihniyeti rahat durmuyor. 1894'de Henri de Bourneir isimli Fransız yazar, Peygamber Efendimiz'e hakaretler yağdıran "Muhammed" isimli bir oyun kaleme alıyor...
Oyun Fransa, İngiltere ve Amerika'da eş zamanlı olarak sahnelenecektir: Tüm hazırlıklar tamamlanmış, biletler basılmış, davetiyeler gönderilmiştir.
Sultan II. Abdulhamid, olaydan haberdar olur olmaz, adı geçen ülkelere protesto notası gönderiyor. O kadar ki, bu konu, Fransa ve Osmanlı Devleti arasında ciddi bir krize yol açıyor...
Padişah, oyunun sahnelenmesini engellemek için her türlü girişimde bulunuyor. Hilafetten aldığı gücü sonuna kadar kullanıyor. Mesela, Fransız Büyükelçisi Kont Montebella vasıtasıyla Fransız Hükümeti'ne sert mesajlar gönderiyor.
Öte yandan, Paris Büyükelçimiz Esad Paşa, derhal Fransız Hariciyesi'ne başvuruyor. Fransa Eğitim Bakanlığı'nın "Oyunda bazı değişiklikler yapılması suretiyle sahneye konulması" yönündeki teklifini şiddetle reddediyor: "Oyun hiçbir şekilde sahnelenmemelidir, aksi halde dip- lomatik kriz çıkar!"
Sultan Abdülhamit, ciddiyetini bir kere daha gösteriyor. Fransız Büyükelçisi Montebello'yu tekrar kabul ediyor ve "Oyunun sahnelenmesi halinde, Osmanlı-Fransız ilişkilerinin son bulacağını" kesin bir dille tekrar ifade ediyor.
Fransa'nın etekleri tutuşuyor. Osmanlı Dışişleri Bakanlığı ile Paris'teki elçiliğimiz arasında, "Muhammed Aleyhisselatü vesselam hazretlerinin namı kudsiyelerine karşı tertip olunan oyuna dair" başlıklı bir dizi yazışma yapılıyor. Yazışmalarda oyununadını geçirmemek için, sık sık "facia-i mahude" (bilinen facia) ifadesi kullanılıyor. Osmanlı, bu kadar da dikkatlidir!
Nihayet konu Fransız Kabinesinde tartışılıyor. Karar "Oyunun Fransa'daki hiçbir tiyatroda sahnelenmemesi" yönünde çıkıyor ve bu karar Fransa Büyükelçisi Montebello tarafından 22 Mart 1890'da Osmanlı Dışişleri Bakanlı ğı'mıza şu mealde bir telgrafla ulaştırılıyor:
"Hazret-i Hünkâr'ın, Hükümetim tarafından alınan bu kararı, hem kendilerine hem de Osmanlı Hükümeti'ne karşı hükümetimin dostluğuna bir delil olarak değerlendirece ğine inanıyorum. Bu karar yeniden başlayacak dostluğu. muzun teminatı olur ümidindeyim."
Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki kriz böylece sona eriyor, ancak yazar Bornier, oyununu İngiltere'de sahneye koymak için teşebbüse geçiyor. Ne var ki, Sultan Abdülhamit oyunu İngiltere'de de yasaklatıyor.
Bornier, işi inada bindiriyor: 1892'de oyunu Amerika'ya götürüyor ve "Osmanlı Hükümeti'nin Avrupa çapında yasaklattığı oyun" diye lânse ediyor.
Sultan Abdülhamit, Osmanlı Devleti'nin Amerika Sefiri Mavroyani'ye derhal talimat veriyor. Hilâfetin gücü bu ülkede de etkisini gösteriyor ve Bornier, oyununu sahneleyecek tiyatro bulamıyor.
Dahası da var: Sultan II. Abdülhamit, Hollanda'da Os manlı'yı küçük düşürmeye yönelik "Harem" konulu oyunu, keza NewYork'taki bir gece kulübünde yapılması plânlanan sema gösterisini de engelliyor.
Sayfa 119Kitabı okudu
·
208 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.