Müthiş bir zihnin muazzam bir edebi yetenekle buluşmasının ürünü, çok güçlü ve zengin bir siyasi roman Daniel’in Kitabı. Doctorow’dan daha önce Ragtime /Caz Dönemi’ni okuyup çok beğenmiştim, bu romanını da okuduktan sonra diğer eserlerini de kesinlikle okumak istediğim bir yazar oldu. Çok güçlü bir Amerikan siyaseti, kültürü ve kapitalist düzen eleştirisi olan kitap, kısaca Julius ve Ethel Rosenberg’in 1953 yılında Sovyet ajanı olma suçuyla yargılanıp idam edilme sürecinden hareketle yazılan bir kurgu. Eser, kız kardeşi intihara teşebbüs eden Daniel’in onu ziyarete hastaneye gitmesiyle açılıyor. Sonrasında, zamanda sıçramalarla kâh 1940-1950 yılları arasına gidip bu iki kardeşin ve ailelerinin geçmiş hikayesine yöneliyor kurgu, kâh bugüne, 1967’ye gelerek şimdiki hayatlarını anlatıyor. Birkaç yerde de Daniel’in doktora teziyle bölünüyor hikaye ve bu kısımlarda da muhteşem metaforlar kullanan Doctorow’un Tevrat’ın bir bölümüyle ABD arasında çok dahiyane bir şekilde paralellik kurduğunu görüyoruz. Daniel doktora tezi için ailesinin hikayesini yazıya dökerken bir yandan da geçmişle ilgili bazı sorulara cevap arayışına giriyor. Yüzyıl başında Polonya’dan ABD’ye göç eden bir ailenin ikinci kuşağı olan anne ve babası, bu ülkede yaşam mücadelesi verirken, McCarhtycilik ya da Kızıl Panik döneminin kurbanı oluyor ve devlet sırlarını Sovyetler’e satmakla suçlanıyorlar. Bu hikaye ekseninde İkinci Dünya Savaşı’ndan Vietnam’a kadar olan süreçte Amerikan siyasi tarihi ve kültürünü, Soğuk Savaş döneminde yaşananları anlatıyor Doctorow; ABD’nin siyasi tarihindeki kara lekelere tanıklık ederken ABD özelinden hareketle siyasi düzen, kitlelerin manipülasyonu, kamuoyunun ortak düşman ilüzyonuyla yönlendirilmesi gibi daha genel çerçevede de yine çok güçlü fikirlerini okuyoruz yazarın. Fikirleri kadar anlatım tekniğiyle de çok başarılı ve özel bir roman Daniel’in Kitabı. Gerek yazarın birinci ve üçüncü tekil şahıs anlatıcıyı bir arada kullanması gerek hikayelerdeki zaman sıçramaları nedeniyle dikkati yoğunlaştırarak okunması gereken kitaplardan biri. Hatta ilk 50 sayfada ne olduğunu anlayamıyorsunuz ve yaklaşık 100 sayfadan sonra yavaş yavaş aydınlanmaya başlıyor meseleler. Ancak bunun karşılığını fazlasıyla alıyorsunuz. Doctorow’un metaforları da üzerinde kafa yormayı kesinlikle hak ediyor ve müthiş ironileriyle bir araya gelince bunlardan etkilenmemek de elde değil. Bir insan komünist avını tiye alırken Poe’yu nasıl akıl eder, Disneyland üzerinden nasıl emperyalist düzeni eleştirir tahayyül edemiyorsunuz ama Doctorow’un zekasında görüyorsunuz bunun nasıl mümkün olduğunu ve muhteşem yapılabildiğini. Kesinlikle okuduğum en iyi siyasi romanlardan biriydi. Politik kurgulardan hoşlananlara, Amerikan tarihi ve kültürüne meraklı olanlara ısrarla tavsiye ederim.

Daniel'in KitabıE. L. Doctorow · Yapı Kredi Yayınları · 201414 okunma

·

3.019 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İpek Dadakçı