BARIŞ MANÇO'NUN AŞIKLIK GELENEĞİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
Barış Manço, bazı akademisyenlerce "Ozan*Baksı" edebiyat geleneğimizin devamı sayılan "Aşıklık Geleneği"nin* çağdaş bir temsilcisi olarak görülür. Şarkılarında halk kültüründen, sanatından, edebiyatından bolca faydalanması; söz konusu geleneğin gerek biçimlerini, gerekse temalarını sıklıkla kullanması; eserlerinde mesajlar vermesi, şarkılarının son dörtlüğünde aşıkların yaptığı gibi adını söylemesi (tapşırması)* bu görüşün temel dayanaklarıdır. Bazı akademisyenlerce de Barış Manço, yeni bir oluşumun temsilcisi olarak görülür. Bu da aşıklık geleneğinin devamı olarak kabul edilebilecek ve "Çağdaş Türk Ozanlığı" olarak adlandırılan oluşumdur. Manço'nun yaptığı geleneğin bire bir kopyası ve devamı şeklinde değil, sentezleyerek ve dönüştürerek yeniden üretmedir.
*OZAN: Türk edebiyatında "Ozan" kelimesiyle anılan halk şairleri, toplumdaki olumlu ya da olumsuz gelişmeleri, toplumun sorunlarını dile getirmek, olup biteni daha erken görmek ve gelecek nesillere mesaj vermek özellikleriyle tanınmıştır. Böylece halka mâl olmuşlardır. Ozanlık geleneğinde tabiat sevgisi vardır, halk sevgisi vardır, vatan sevgisi vardır, hak sevgisi vardır. Halkın bağrından kopar ve temsil ettiği toplumun sorunlarını sazıyla, sözüyle anlatır. Yaşadıkları dönemlerde her halk ozanının farklı bir yeri vardır. Ama tüm halk ozanlarımızın buluştuğu yer, halkın gönlüdür.
*AŞIKLIK GELENEĞİ: Aşıklık geleneği, Türk kültür varlığının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Aşıklık, çağlar süren deneyimlerden geçerek biçimlenmiş, kendine özgü icra töresi, geleneğe dayalı yapısı, aşık olmak, aşıklığı sürdürmek için uyulması gereken kuralları olan bir gelenektir. Aşık edebiyatı, Ozan-Baksı geleneğinin Anadolu'da yaşama biçiminin değişimiyle ortadan kalkması üzerine oluşmuştur. Aşıklık geleneğinde sazlı (telden), sazsız (dilden), kalemle (yazarak), doğaçlama yoluyla veya birkaç özelliği birden taşıyan geleneğe bağlı olarak şiir söyleyenlere "Aşık", bu söyleme biçimine "Aşıklık-Aşıklama", aşıkları yönlendiren kurallar bütününe de "Aşıklık Geleneği" adı verilir.
*TAPŞIRMA: Halk edebiyatının, aşık tarzı halk edebiyatı bölümünde halk şairlerinin, şiirlerin son mısra veya kıtalarında adlarının veya mahlaslarının geçmesine denir. Aşıklar dilinde bunun adı tapşırmadır. Tapşırma; "kendini tanıtma, bildirme, arz etme" anlamına gelir.
open.spotify.com/track/2ti3YEktm...
·
23 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.