Mondros Mütarekesi'nden sonra İttihat Terakki son kongresini 1 Kasım 1918 tarihinde, Talat Paşa'nın başkanlığında topladı. Kongrenin üçüncü gününde İttihat ve Terakki'nin bazı liderleri (Talat Paşa, Enver Paşa, Cemal Paşa, Bedri Bey, Azmi Bey, Bahattin Şakir Bey, Dr. Nâzım Bey, Dr. Rüsûhî Bey) İstanbul'u terk edip yurt dışına gittiler.
Toplantısına devam eden kongrede, 5 Kasım 1918'de İttihat ve Terakki Fırkası isminin tarihe karışması ve yeni bir fırkanın kurulması kararlaştırıldı. 11 Kasım 1918'de kurulan Teceddüt Fırkası, İttihat ve Terakki'nin yerini aldı. İttihat Terakki resmen ve hukuken sona ermiş olsa da İttihatçılık fiilen devam etmiştir. (...)
Eski İttihatçı mebuslar, Teceddüt Fırkası ve Mütareke'nin hemen öncesinde kurulan Osmanlı Hürriyetperver Avam Fırkası bünyesinde varlıklarını sürdürdüler; Teceddüt Fırkası Meclis-i Mebusan'da hâkim parti durumuna geldiyse de meclisin 21 Aralık 1918'de feshi, İttihat ve Terakki'nin elindeki son iktidar kozunu da kaybetmesine sebep oldu. 5 Mayıs 1919 tarihli Meclis-i Vükelâ kararı ile Teceddüt Fırkası kapatıldı ve mal varlığına el konuldu. (...)
Yakın tarih araştırmacısı Emel Akal, Milli Mücadelenin sevk ve idaresini gerçekleştiren kadroları ele aldığı araştırmasında, Milli Mücadele sürecinin büyük ölçüde İttihatçıların örgütlenmesine dayandığını ortaya koymuştur. Akal, bu örgütlenmenin de büyük ölçüde İttihatçıların “komitacı” tecrübesinden yararlanarak, yukarıdan aşağıya gerçekleştirildiğini ifade etmiştir. Akal'a göre “bu örgütlenmenin üstünde, hatta dışında bir siyasi aktör olan” M, Kemal Paşa, İttihatçı güç odaklarıyla giriştiği mücadele sürecinin sonunda liderliğe yükselmiştir...
Esasen, başta M. Kemal Paşa, Kazım Karabekir Paşa ve İsmet Paşa olmak üzere, Milli Mücadelenin öncü kadrosu da, İttihat Terakki içinde öne çıkan kadrodan olmasalar da, değişik seviyelerde İttihat Terakki içinde bulunmuş, İttihat Terakki'ye üye olmuş isimlerden oluşmaktaydı.
Sayfa 132Kitabı okudu
23 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.