Batıl İnançların Yararları Üzerine
Yönetim, özel mülkiyet, evlilik ve insan yaşamına saygı bütün kamu düzeninin yapısının üstüne inşa edildiği temellerdir. Bu yüzden, yönetim, özel mülkiyet, evlilik ve insan yaşamına saygı kamu düzeninin varlığı için iyi ve gerekliyse, o zaman batıl inanç bunları güçlendirerek insanlığa büyük bir hizmet yapmıştır.
Halk yığınlarını doğru davranışa -yanlış bir şekilde de olsa- motive etmiştir; ve insanların yanlış güdülerle doğru şeyler yapması, iyi niyetle yanlış şeyler yapmasından iyidir, hatta çok daha iyidir.
Toplumu ilgilendiren şey fikir değil davranıştır: Davranışlar doğru ve iyi ise düşüncelerimizin iyi veya kötü olması önemli değildir. Yanlış düşüncenin tehlikesi, ki bu ciddi bir tehlikedir, genellikle yanlış eyleme yol açmasıdır; dolayısıyla bu tartışmasız olarak büyük bir kötülük olup her halükârda düzeltilmesi gerekir.
Ama iki kötülük arasında yanlış eylem, yanlış düşünceden bin kat daha kötüdür; doğru düşünceye doğru eylemden daha fazla önem veren, ortodoksluğu erdemin üstünde tutan bütün dini ve felsefi sistemler bir yere kadar insanlığın çıkarları açısından ahlakdışı ve önyargılıdırlar:
Düşünce ve eylemin gerçek göreli önemini, gerçek etik değerini tersine çevirirler, çünkü başkalarına karşı ne düşündüğümüzle değil, ne yaptığımızla yararlı veya yararsız ya da iyi veya kötüyüzdür.
Dolayısıyla batıl inanç yanlış düşüncelerden oluşan bir olgu olarak uygulamada son derece tehlikeli bir rehber olup, yol açtığı kötülüklerin sayısı belli değildir. Fakat bu kötülüklerin çok olması, batıl inancın cahilleri, zayıfları ve aptalları, ne kadar kötü bir şekilde olursa olsun, iyi bir davranışa yönlendirerek topluma yararlı olduğunu görmemizi engellememelidir.
Batıl inanç yanılan birçok zavallı insanın adımlarını destekleyen, yokluğunda insanın tökezleyip düştüğü bir bastondur, kırık bir bastondur. Birçok denizciyi kayalıklara sürüklerken, birçoğunu da yaşamın belalı sularından huzur ve barış cennetine götüren bir ışıktır, soluk ve titrek bir ışıktır. Liman ışıkları geçilip iskeleye ulaştıktan sonra kaptanın rehberinin yıldızlar mı yoksa kabak feneri mi olduğunun bir önemi yoktur.
Hanımlar beyler, benim Batıl İnanç konusundaki düşüncem budur, Belki adalet terazisine çıkan ak saçlı suçlunun cezasının hafifletilmesi gerektiği söylenebilir. Ne var ki bu ceza ölümdür, Ancak günümüzde uygulanmamaktadır. Uzun bir süre için ertelenecektir. Ben bu akşam sizin önünüze suçlunun celladı değil avukatı olarak çıktım.
Atina'da cinayet davaları geceleyin görülürdü, ben de bu karanlığın gücünü geceleyin savunmuş oldum. Ama artık geç oldu ve benim, horozlar ötüp doğuda şafak sökmeden önce uğursuz müvekkilimle birlikte ortadan kaybolmam gerek.
Sayfa 99-101
·
107 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.