Âlemi gözlemlemek (Kur'an: "Gözlemle, seyret . .. "56/7, 56/6-n, er-Rum, 30/42 vd.; el-Fatır, 35/27 vd.; el-Gaşiye, 88/ 1 7-2 1; el-Vakıa, 56/63- 78, vb.), en derin dini tecrübe olabilir.
Tabiat mucizelerle doludur, ama çiçek tohumları beni daima diğer her şeyden daha çok heyecanlandırır. Ben alışkanlık olarak yeni filizlenen bir çiçeği açar ve her defasında içindeki ufacık tohum kümelerine hayran hayran bakanın. Kuru bir karahindiba çiçeğine dikkatle baktınız mı hiç?
Fidelerin her biri -ki her çiçekte en az yüz tane vardırkendi başına çok karmaşık bir sistemdir. ilk tohum, bu karmaşık mekanizmanın ufacık bir parçasından ibarettir. Orada azıcık yiyecek ve ufacık bir paraşüt ya da kanatlar vardır, ki bunlar tabiatta bulunan en güzel ve gerçekte en fonksiyonel maddeden yapılmışlardır. Bu dünya hakkında, eski zamanlardan bugüne kadar gelip geçen insanlarca toplanan tüm bilgi bir yerde biraraya getirilse ve tek bir işin hizmetine sunulsa bu tohumlardan bir tekini bile yapamaz. Çünkü böylesine ufak olan o tohum da hayat [gücü] (vis vitalis) denilen ufacık ve gizemli kaynaktan daha fazlası vardır; ama o ayrıca müstakbel bitkinin, onun görünüş, renk, koku ve üreme kabiliyetinin bir şifresini taşır, dolayısıyla sonunda bu daire için daha fazla tohum meydana getirir ve bu böylece sürer gider. Bunu düşününce kalbirn hep yeniden ürperir. Benim için bu daima güçlü bir dini tecrübe olmuştur. İbadetin dışarıda değil içeride, kelimeler ve harekette değil ruhta olduğu doğruysa, o halde bir karahindiba çiçeğine dair bu gözlem benim için daima hakiki bir ibadet olmuş, hayatımda yaptığım diğer her ibadetten daha samimi olmuştur. Din ile bilimin terkibinin ne olduğu konusunda bir soru sorulduğunda daima bu misali veririm; bu, beşeri araştırma için sonsuz bir saha ve onun sonunda da yine bir sırdır. Gökyüzü gibidir, sonu yoktur. Etrafımızdaki her şeyde mucizeler var, ama insan hala alemdeki en büyük mucizedir.
İnsanlar daima bir şeyler kutluyor, âyin yapıyorlar. Kutlama yapmaksızın duramazlar. Sâni' Teâlâ'ya ibadet etmezlerse, O'nun eserine ibadet ederler. Hâlık Teala'ya secde etmezlerse mahlukata secde ederler. Tüm fark budur, ama esaslıdır.
Sayfa 67 - Klasik Yayınları
·
57 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.