Alim, fazıl, kamil, Mevla olarak ifade edilir, fakat ne doğum yılı bellidir ne de ölüm yılı… İlk eğitimini nerede ve kimlerden aldığını bilmiyoruz. Hayatına dair bilgi veren kaynaklar, genellikle konuya memleketi ile başlasa da, bu konu dahi ihtilaflıdır. Osmanlı şiirinin kurucularından olarak birçok alimin kalemine zuhur etmiştir. Ama onu öyle güzel hatırladığımız bir eseri var ki asırlar öncesinde cihan imparatorlarına dahi bu eserle öğütler vermiştir. Ahmedi'nin yaşamı hakkında elle tutulur bilgi edinmek çok da kolay değildir. Hayatı hakkındaki bilgiler yetersizdir. Kâtib Çelebi, Keşfü'z-Zünûn'da yazarın künyesini Mevlânâ Tâceddîn İbrahim el-Ahmedî olarak verir; Bursalı Mehmed Tâhir ise yazarın ismini Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır olarak belirtir. Ahmedî'yi biz daha çok İskendernâme isimli manzum eseriyle tanırız. Bursalı Mehmed Tâhir gibi Fuad Köprülü de şairin asıl adının Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır olduğunu belirtir. Ancak devamında Tâceddin isminin bir lakap olduğunu ifade eder. İskendernâme, Ahmedî'ye şöhretini kazandıran en önemli eseri... Türk edebiyatında İskender'in hayatının ele alındığı ilk hikâye olması bakımından da ayrıcalık taşır. Mesnevî nazım şekliyle kaleme alınmış olan bu eserde, hayatı, seferleri, hükümranlığı hakkında birçok efsanenin dile getirildiği İskender'in hayatı dışında felsefe, siyaset, ahlâk, astronomi, tıp, İran ve Osmanlı tarihi gibi pek çok konu yer alır. İlk manzum İskendernâme, Ahmedî tarafından 1390'da yazıldı. Ahmedî , ilk önemli manzum eserlerden biri olan bu eserini Germiyanoğlu Süleyman Şah nâmına kaleme alarak Hicrî 792 senesinde Rebîülevvel ayının başlarında (m. Şubat 1390) tamamladı. I. Bayezid'in oğlu Emîr Süleyman'a sundu. Latîfî Tezkiresi'nde verilen bilgilere göre; bu eserde zahirî, batinî ilimlerden öznel, nesnel, ilâhî, matematiğe dair teşbih ve temsil ile geometri ve astronomiden, yıldızlar ilmi ve hikmetten birçok mana ve bilgiler bir araya getirilmiştir. Ahmedi eseri kaleme alırken hayatının son yıllarına kadar çalıştı, sürekli ilaveler yaptı. Doğu'da yazılmış kaynakları inceledi, ortaya ansiklopedik özelliği olan bir eser çıkardı. Öyle ki Yıldırım Bayezid'e kadar gelen "Dâstân-ı Tevârîh-i Mülûk-i Âl-i Osmân" başlıklı bölüm ilk Osmanlı vekāyi'nâmelerinden sayıldı. Türkiye'de ve yurt dışında pek çok yazma nüshası bulunan eserde, hükümdarlara ve kumandanlara yönelik öğütlere; tevhid ve kelâm akîdesine dair konulara yer verildi. İskendernâme, didaktik tarzda yazılmış bir mesnevidir. Bu eser, sadece İskender'in yaşamını anlatmaz. Destanlardan oluşan, her destanda ayrı bir olayın yer aldığı manzum eser niteliğindedir. Ahmedî'nin İskendernâme'si yazıldığı devirde büyük rağbet gördü. Çok sayıda nüshası günümüze kadar ulaştı. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nde (TY, nr. 921) kayıtlı İskendernâme nüshası tıpkıbasımı, bir inceleme ile birlikte İsmail Ünver tarafından yayımlanmıştır. Eserin "Mevlid" bölümü içindeki mi'râciye de Yaşar Akdoğan tarafından neşredilmiştir. Millet olarak, tüm insanlığın ortak mirası hâline gelen değerlerimize; okuyarak, içselleştirerek, özümseyerek ve bizden sonra geleceklere şuurla anlatarak sahip çıkmamız gerekiyor. Siz de Ahmedi'nin kaleme aldığı bu değerli eser İskendername'yi ruhunuzun her hücresiyle anlayarak, içselleştirerek okuyun ve "mutlaka okunması gereken kitaplar" listenize ekleyin.

İskendernameAhmedî · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2018143 okunma

·

161 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.